Tính giới là không nơi khác, chính là việc tu dưỡng nhân cách và rèn luyện tâm linh của mình. Đối với người xuất gia, tính giới không phải là một quy tắc áp đặt từ bên ngoài, mà là cách sống thiêng liêng phản ánh bản chất của người tu hành Phật pháp. Khi nói đến tính giới, chúng ta không thể tách rời nó khỏi mục tiêu giác ngộ và giải thoát mà Đức Phật đã chỉ dạy cho chúng ta trong suốt hai ngàn năm lịch sử Phật giáo.
Trong các kinh điển Phật pháp, đặc biệt là Đại Pháp (Maha Vagga), khi Đức Phật quyết định khai mở chân lý cho các đệ tử, có ghi rằng: “Như trong một ao sen, giữa những cọng sen xanh, sen trắng, sinh ra trong nước, vươn lên về phía ánh sáng mặt trời – lên ngang tới mặt nước. Sau cùng, những cọng sen khác, vượt cao hơn lên, không bị nước làm ướt hoa.” Ví dụ này minh họa cho sự khác biệt giữa những ai còn bị màn che phủ của vô minh và những ai đã vươn lên vượt qua bóng tối của tham, sân, si.
Với quán sát nhập tình thế này, Đức Phật không ngần ngại khai thị chân lý tới thường cho mọi người, chứng tỏ rằng “cánh cửa của vĩnh cứu mở rộng cho tất cả”. Quyết tâm khai mở giáo pháp của Ngài đã dẫn đến sự hình thành của Tăng-già, bánh xe Chánh Pháp bắt đầu lăn trên thế gian này.
Vai Trò Trung Tâm của Tính Giới trong Đạo Đức Tu Hành
Tính giới không chỉ đơn thuần là tuân thủ những quy tắc pháp luật tu sĩ. Đây là một khía cạnh sâu sắc hơn nhiều – nó là sự tu dưỡng nhân cách và xây dựng nền tảng vững chắc cho sự tu hành tâm linh. Một người khi thề giới mà không giữ tính giới, chỉ là mang hình thức xuất gia theo bề ngoài, không phải là người tu hành thực sự.
Đức Đại Lão HT. Thích Phổ Tuệ, Pháp chủ Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam, đã nhận xét rằng: nếu chỉ mang hình thức xuất gia mà không giữ tính giới, đó chỉ là “người ở chùa”, chứ không phải là người tu hành đích thực. Lời dạy này nhắc nhở chúng ta rằng tính giới là tiêu chí xác định một người tu có thực sự tôn trọng lời Phật dạy hay không.
Thánh tượng Đức Phật tỳ-khưu trong tư thế thiền định, biểu tượng tính giới và định tâm
Tính Giới và Quá Trình Tu Hành Ba Bộ
Ba bộ của Phật giáo – tính giới, thiền định, trí tuệ – được xem như một bộ ba thống nhất không thể tách rời. Tính giới đóng vai trò như nền tảng, là bước khởi đầu cho sự tu hành toàn diện. Khi tính giới được giữ gìn đúng cách, tâm người tu sẽ trở nên sạch sẽ, an tĩnh, từ đó thuận lợi cho việc tu tập thiền định – công phu rèn luyện tâm thức.
Với việc thực hành thiền định trên nền tảng vững chắc của tính giới, trí tuệ sẽ dần dần phát sinh. Trí tuệ này không phải là kiến thức học hành thông thường, mà là sự nhận biết rõ ràng về bản chất thực của sự vật – hiểu biết về vô thường, khổ, vô ngã. Chính ba bộ này, khi thực hiện đúng cách, sẽ dẫn người tu đến bờ giải thoát.
Lời Dạy Cuối Cùng của Đức Phật về Tính Giới
Trước khi nhập Niết-bàn, Đức Phật đã để lại lời dạy đặc biệt cho Tăng-già về tầm quan trọng của tính giới: “Nay các Thầy tu-kheo, sau khi Như Lai diệt độ, các Thầy phải trân trọng và tôn kính tính giới, như mẹ tôi mà được mắt sáng, nghèo nàn mà được vàng vọc. Phải biết tính giới là đức thầy cao cả của các thầy. Nếu Như Lai ở đời cũng không khác gì tính giới này.”
Lời dạy này đã được xem như sợi chỉ dẫn xuyên suốt hơn hai ngàn năm qua, thể hiện rõ ràng rằng tính giới là yếu tố quyết định trong việc duy trì và phát triển Phật giáo qua các thời kỳ lịch sử khác nhau. Cho dù hoàn cảnh xã hội có thay đổi thế nào, Phật giáo vẫn luôn tôn vinh tính giới như là trục cốt của đạo đức tu hành.
Ứng Dụng Tính Giới Trong Cuộc Sống Xuất Gia Hiện Đại
Thế giới và nơi lực giữ gìn tính giới, với người xuất gia chính là giữ gìn mạng sống của chính mình. Giới pháp không phải là phẩm bậc theo quan niệm xã hội thông thường mà là sự sống, tính giới là chất liệu làm nên nhân cách của người tu. Có tính giới thì mọi việc làm đều mang ý nghĩa phục sự trong tinh thần làm việc Phật.
Khi một người xuất gia giữ vững tính giới, tất cả hành động của người ấy sẽ là tấm gương sáng shedding ánh sáng của Phật pháp để người khác có thể nhìn thấy con đường tu hành. Tính giới trở thành sức mạnh tinh thần giúp người tu không chệch hướng, không bị lôi cuốn bởi những lạc thú hay tiền lợi của thế gian.
Tính Giới là Sứ Mệnh của Tăng-già
Đức Phật đã quan sát thế gian với mắt Phật, tấm mắt có khả năng thấy rõ tiềm năng giác ngộ của mọi chúng sinh. Ngài thấy nhiều người có con mắt trí tuệ bị che phủ bởi một lớp bụi dày của vô minh; thấy nhiều người có trí năm lạc; thấy nhiều người khác có trí năng động; thấy nhiều người khó dạy; thấy nhiều người dễ dạy. Chính từ quán sát sâu sắc này, Đức Phật đã hiểu rằng sự tu hành cần phải bắt đầu từ nền tảng vững chắc của tính giới.
Tâm sự này của Đức Phật trở thành sứ mệnh của Tăng-già trong mọi thời đại. Người xuất gia, bất kể ở châu Á hay bất kỳ nơi nào trên thế giới, đều phải hiểu rằng việc giữ gìn tính giới không phải là áp lực hay ràng buộc, mà là trách nhiệm cao cả của mình đối với Phật pháp và với chúng sinh.
Kết Luận: Tính Giới Là Con Đường Vĩnh Cứu
Tính giới không chỉ là quy tắc riêng cho những người xuất gia, mà là nền tảng vững chắc cho bất kỳ ai muốn tìm tòi con đường giác ngộ. Đó là sợi chỉ vàng xuyên suốt lịch sử Phật giáo, không bao giờ thay đổi bất chấp bao nhiêu thế kỷ trôi qua hay bao nhiêu lần Phật giáo du nhập vào các đất nước khác nhau.
Khi chúng ta tu hành với tính giới thực sự, chúng ta không chỉ tôn trọng lời dạy của Đức Phật, mà còn đóng góp vào sự tồn tại và phát triển của Phật giáo trên thế giới. Mỗi một hành động giữ gìn tính giới của chúng ta là một bước chân trên con đường dẫn tới giải thoát, là sự sáng chiếu cho những người khác biết con đường nên đi, và là lời hứa với chính mình rằng chúng ta sẽ không thôi nỗ lực để đạt được Chánh Giác.
Nguồn tham khảo:
- Đại Pháp (Maha Vagga) – Kinh Luật Phật giáo
- Di Giáo Kinh – Lời dạy cuối cùng của Đức Phật
- Lời dạy của HT. Thích Phổ Tuệ – Pháp chủ Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam
