Hành thiền không phải là hoạt động chỉ dành riêng cho các vị tu sĩ hay những người đã từ bỏ cuộc sống thế tục. Thực tế, bất kỳ ai cũng có thể tu tập thiền được, từ những người bận rộn trong công việc hàng ngày cho đến những người tuổi già. Tuy nhiên, để có được kết quả thực sự trong tu tập thiền, người hành thiền ít nhất phải giữ ngũ giới cơ bản—những qui tắc đạo đức tối thiểu dành cho những bậc tại gia muốn tu học Phật pháp một cách hữu hiệu.
Người thực hành thiền trong tư thế ngồi yên tĩnh, tập trung vào hơi thở
Thiền là Cách Chăm Sóc Tâm Linh Hiệu Quả
Thiền chính là phương pháp tuyệt vời để chăm sóc tâm hồn của chúng ta. Đây không chỉ là một hoạt động giúp tâm ta trở nên an tĩnh, trong sạch, cao thượng và tươi mặt; mà thiền còn giúp thân thể chúng ta khỏe mạnh hơn. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh rằng các bệnh tâm lý là nguồn gốc dẫn tới các bệnh lý khác trong cơ thể con người. Do đó, việc chăm sóc tâm linh qua thiền có tác dụng sâu sắc đối với sức khỏe toàn diện.
Với những người bận rộn và lo lắng trong cuộc sống hàng ngày, thiền sẽ giúp họ bớt căng thẳng thần kinh, tâm hồn lắng dịu và quân bình được sự xung đột giữa lý trí và tình cảm. Phương pháp tu tập này như một loại thuốc tinh thần, giúp cân bằng cuộc sống và mang lại sự thư giãn cần thiết cho tinh thần.
Lợi Ích Thiền Đối Với Các Tâm Hành
Thiền mang lại lợi ích đặc biệt tùy theo tâm trạng và tính cách của từng người:
Với những người chịu nhiều khổ đau và phiền muộn, thiền sẽ giúp họ tăng thêm sự tĩnh tâm và sáng suốt để đương đầu với những vấn đề cũng như giải quyết những xáo trộn giữa tâm lý và tình cảm. Sự sáng suốt này là ánh sáng dẫn đường giúp con người vượt qua bóng tối của khổ đau.
Với những người có nhiều thói hư tất xấu, nếu họ kiên trì tu tập thiền, tâm trí sẽ sáng suốt hơn mà từ bó những thói xấu. Ánh sáng của tuệ huệ sẽ làm tan biến những bóng tối của các thói quen xấu trong tâm mình.
Với những người nóng tính và hay tranh cãi, thiền sẽ giúp họ không chỉ trở nên tư mục mà tươi mặt hơn, dịu dàng hơn; mà còn học cách cười mở ra hơn, và biết tha thứ hơn. Thiền như một liều thuốc lành mạ cho trái tim tức giận.
Với những kẻ say đắm dục tính, thiền sẽ giúp họ tỉnh tác, có điều độ hơn và biết giảm bớt những khao khát của dục lạc. Qua thiền, con người học được cách kiểm soát các ham muốn để đạt được sự tự do thực sự.
Với những kẻ ưa sát sanh và gây hại vật, thiền sẽ giúp họ mở rộng lòng từ, thương yêu và che chở cho mọi chúng sanh. Lòng từ bi được khai mở sẽ tự nhiên khiến con người thương yêu tất cả những sinh linh.
Thiền cũng sẽ giúp họ nhìn những thú vật như là những người em nhỏ lạc loài của chúng ta. Sự thương xót này phát sinh từ nhận thức rằng tất cả chúng sanh đều xứng đáng được yêu thương.
Thiền Phục Hồi Các Phẩm Chất Tốt
Với những người bất hiếu, bất nhân, bất nghĩa—những kẻ không biết đền ơn cha mẹ, thiền sẽ giúp cho họ hiểu rõ công ơn cha mẹ, biết trọng nhân đạo và lễ nghĩa hơn. Qua thiền, lương tâm được thức tỉnh và con người học được cách đền ơn một cách đúng đắn.
Đối với những kẻ giàu sang mà keo kiáng, coi đồng tiền như bánh xe, thiền sẽ giúp cho họ biết thương yêu, bỏ tham và bảo vệ những người nghèo khó hơn họ. Giàu có chỉ là một phương tiện, không phải là mục đích, và thiền giúp con người hiểu được điều này.
Đối với những ai cháy tháy, mắng詈 đạo vì công cao ngã mạn, vì không thỏa mãn được mong danh lợi, nếu họ chịu hành thiền một cách chơn chính và sau khi hiểu rõ luật nhân quả, họ sẽ trở nên kính thầy và tin đạo hơn. Thiền mở mắt tâm để con người thấy được sự khôn ngoan của Phật pháp.
Với người hay phê phán và công kích người khác, hoặc hay nói chuyện phù phiễm thị phi, thiền sẽ giúp cho họ sáng suốt hơn để thấy rằng họ không là gì cả, hoặc chỉ là một giọt nước nhỏ của đại dương. Thấy được như vậy, họ sẽ nói năng cẩn trọng hơn và biết tương kính bằng hữu, cũng như bạn bè đồng tu.
Thiền Như Thức Ăn Hàng Ngày Cho Tâm
Nói tóm lại, thiền rất cần thiết cho mọi người và ai cũng có thể hành thiền được. Thiền tới với chúng ta như một nhu cầu thiết yếu, hoặc giả như sự ăn uống hàng ngày của chúng ta. Ăn uống nuôi dưỡng thân thể, còn thiền nuôi dưỡng tinh thần. Từ bấy lâu nay chúng ta chỉ lo ăn uống để bồi dưỡng cho thân này; nay là lúc chúng ta nên trở về lo cho phần tinh thần.
Bấy lâu nay chúng ta chỉ chạy động chạy đáo nuôi thân; nay chúng ta hãy nhân cơ hội này mà lo cho cái phần tâm linh vốn dĩ đã quá nghèo nàn và đau khổ của chúng ta đi. Chúng ta ít ai để ý, chủ thực ra tinh thần mới chính là mấu chốt của cuộc sống. Rất nhiều cuộc nghiên cứu của Y Khoa đã cho thấy tâm bệnh sẽ là đầu mối dẫn đến các bệnh khác trong cơ thể con người.
Xin hãy thương yêu và bồi dưỡng cho tinh thần hầu tạo cuộc sống quân bình hơn. Thiền chính là cách chăm sóc tâm hữu hiệu, thiền không chỉ là làm cho tâm ta an tĩnh, trong sạch, cao thượng và tươi mặt; mà còn là làm cho thân ta thêm khỏe mạnh nữa. Do đó mà cuộc sống của ta sẽ trở nên sống động hơn, hòn nhiên hơn. Chúng ta sẽ mang nụ cười của hạm bốn giờ tinh khôi mà tặng cho ta và người.
Tài Liệu Tham Khảo
- Các bộ kinh Phật giáo Đại thừa và Tiểu thừa về thiền định
- Lời dạy của các vị thiền sư về lợi ích hành thiền
- Các nghiên cứu khoa học hiện đại về tác động của thiền đối với sức khỏe tâm thần
