Từ lâu, trong cộng đồng Phật tử Việt Nam, nhiều người đặt ra câu hỏi về ý nghĩa thực tế của việc treo hình Phật trong gia đình. Một vị phụ huynh từng thắc mắc: mẹ của người con chỉ treo hình Phật trong nhà, nhưng nếu hàng ngày không tụng kinh niệm Phật, liệu có được phép treo hình Phật hay không? Và nếu không, gia đình sẽ gặp những ảnh hưởng xấu? Đây là những thắc mắc phổ biến trong tu học Phật giáo, phản ánh sự lo lắng của nhiều Phật tử về đúng sai trong tu tập.
Hình ảnh Phật Bổn Sư A Di Đà trong chùa tự phát sáng từ ánh sáng tự nhiên
Phương pháp tu tập trong Phật giáo rất đa dạng và không bắt buộc. Nếu đã có tâm tin treo hình Phật trong nhà, thì từ từ ít nhiều cũng có hạt giống nhân Phật được gieo trồng. Nhưng điều quan trọng hơn là người tu cần thực sự nghiên cứu và hiểu rõ Phật Pháp để thấy ra chân lý. Khi thấy được chân lý của vạn pháp rồi, cần sống đúng theo chân lý đó, thì đó mới là bước tu tập thực sự đích thực.
Tụng kinh niệm Phật chỉ là một trong vô lượng phương pháp tu mà người Phật tử có thể lựa chọn. Không phải ai tu theo tụng kinh, niệm Phật hoặc ăn chay mới là người tu Phật. Có những người tu theo phương pháp tịnh khẩu, tu thiền đạo, tu thiền định, tu kiến tính, tu mặc chiếu, hay những phương pháp tu khác cũng được. Mỗi phương pháp đều dẫn tới giác ngộ, miễn là được tu tập đúng cách.
Thực tế, nhiều Phật tử khi theo một phương pháp tu cụ thể lại cho rằng đó là phương pháp duy nhất đúng đắn. Họ cho rằng nếu không tu theo cách của mình thì người khác không phải là người tu Phật. Đây chính là tạp chấp pháp môn – một sai lầm tâm lý về tu tập. Đó là kỳ kiến riêng, không phải Phật Pháp chính thống.
Hòa Thượng Huyền Năng, một vị thiền sư vĩ đại, đã dạy: “Phật Pháp bất ly thế gian pháp” – nghĩa là Phật Pháp không tách rời khỏi pháp của thế gian. Nếu biết sử dụng đúng cách, thì tất cả những điều tốt đẹp, những công việc bình thường của thế gian đều có thể trở thành Phật Pháp. Điều gì là đúng, tốt lành đều là chánh đạo, dù người khác chưa từng nói đó là Phật Pháp. Ngược lại, điều gì sai xấu, thậm chí là người theo Phật nói đi nữa, thì cũng vẫn là tà đạo.
Vì vậy, một Phật tử chân chính cần thấy rằng điều gì đúng tốt, hợp lý đều là chính đạo, dù không phải lời Phật dạy, dù không phải pháp môn “của riêng tôi” nói ra. Và điều gì sai xấu, dù là những người tu Phật nói ra cũng vẫn là tà đạo. Sự hành động đúng đắn, tâm niệm thanh tịnh, đạo hạnh cao thượng – đây mới là tiêu chuẩn để đánh giá một người có thực sự tu Phật hay không, chứ không phải bởi hình thức hay phương pháp tu.
Treo hình Phật trong nhà, dù có hay không tụng kinh niệm Phật, cũng không mang lại ảnh hưởng xấu nào nếu người ở trong nhà đó có tâm hướng về Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng). Thực chất, tâm ý của chúng ta mới là yếu tố quyết định cuộc sống. Nếu tâm ý quanh năm tu tập, hành động theo chân lý, sống nhân, nghĩa, lễ, trí, tín thì cả nhà sẽ được phúc báo. Ngược lại, nếu tâm ý sai lệch, hành động lệch lạc, thì dù treo bao nhiêu hình Phật cũng không có tác dụng.
Kết luận, không nên lo lắng hay sợ hãi về những quy tắc cứng nhắc trong tu Phật. Cái quan trọng nhất là sự tu tập thực sự từ tâm, là sự thực hành chân lý trong cuộc sống hằng ngày. Treo hình Phật là biểu hiện của tâm tin, là lời nhắc nhở hằng ngày về Tam Bảo, nhưng phần thưởng lớn nhất đến từ những hành động tốt lành và tâm ý thanh tịnh. Người Phật tử nên tập trung vào việc sống đúng theo chánh pháp, tu tập không ngừng, hơn là bận tâm về các quy tắc hình thức. Cứ từ từ, khi có điều kiện, khi được hướng dẫn đúng đắn, phương pháp tu sẽ tự nhiên trở nên phù hợp với căn cơ và hoàn cảnh của mỗi người.
