Cuộc đời chúng ta chỉ sống một lần, sống chi li nịnh nhất cũng hết một kiếp người, còn sống yêu thương chân thật cũng hết một kiếp người. Vậy tại sao chúng ta không lựa chọn cách sống sao cho xứng đáng với lời dạy của Đức Phật? Thực tế, trong Kinh Tứ Thập Nhị Chương, Đức Thế Tôn đã chỉ rõ: người tu hành phải có tâm chân cháy ngay thẳng, biết rằng tâm dua nịnh chỉ là đối trá của người vào đạo không nên có. Đây là một bài học vô giá về cách tu tập và sống trong thế giới hiện đại.
Tâm dua nịnh là một trong những chướng ngại lớn nhất trên con đường tu học của mỗi Phật tử. Nó không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ với người khác mà còn cản trở sự phát triển tâm linh của chúng ta. Khi chúng ta sống với tâm dua nịnh, chúng ta không thể sống với bản chất thực sự của mình, không thể đạt được sự thoải mái và an lạc mà Phật pháp hứa hẹn.
Tâm Dua Nịnh Là Gì?
Tâm dua nịnh, còn được gọi là tâm giả dối hoặc tâm lừa dối, là thái độ sống không chân thật, không ngay thẳng. Đó là khi chúng ta tạo dựng một hình ảnh giả tạo của bản thân để chiều lòng người khác, để đạt được mục đích riêng tư, hoặc để giấu đi những khuyết điểm của mình. Trong cuộc sống hàng ngày, mỗi người ai cũng yêu chuộng sự chân thật, không ai thích những người sống dua nịnh, giả dối cả. Tuy vậy, đối với những người tu hành, những tâm niệm này càng không nên có.
Đức Phật dạy rằng tâm dua nịnh là một loại tâm phiền não, tức là những trạng thái tâm thức gây ra sự khổ đau. Nó khác với những thiện tâm như từ bi, trí tuệ, hay công bằng. Khi chúng ta sống với tâm dua nịnh, chúng ta đang từng bước xa rời con đường giải thoát mà Phật pháp hướng dẫn. Thay vì phát triển những phẩm chất cao quý, chúng ta lại nuôi dưỡng những hạt giống khổ đau.
Hậu Quả Của Tâm Dua Nịnh
Cuộc đời thật quá ngắn ngủi, chúng ta không có thời gian để lao vào những trận cảnh hận thù, được mất, danh lợi. Nếu chúng ta dành thời gian quý báu để sống dua nịnh, lừa dối người khác, thì chúng ta thực sự đang lừa dối chính mình. Bởi vì, mỗi hành động dua nịnh là một lần chúng ta đang từng bước xây dựng thêm tội lỗi cho bản thân.
Theo Kinh Đại Bát Niết Bàn, Phật dạy: “Chẳng phải chỉ có người lục sĩ mới có nhiều sức mạnh mà người ngay thẳng, thắng được tâm của chính mình còn mạnh hơn cả người lục sĩ. Phật đã trải qua vô số kiếp, chẳng nghe theo tâm, mà nỡ lực tinh tấn đạt đến quả vị Phật.” Điều này cho thấy sức mạnh thực sự không nằm ở khả năng dua nịnh hay lừa dối, mà nằm ở khả năng kiểm soát tâm của mình, sống ngay thẳng và chân thành.
Những người sống dua nịnh không chỉ gây tổn thương cho những người xung quanh mà còn tự tổn thương chính bản thân mình. Họ phải luôn lo lắng rằng màn che phủ của mình sẽ bị lật lở, phải dành nhiều năng lượng để duy trì những lời nói dối và hành động giả tạo. Bằng cách này, họ không bao giờ có thể cảm nhận được sự bình yên nội tâm hoặc tự tin thực sự.
Bài Học Từ Câu Chuyện Của Luật Sư Kiến Nguyệt
Để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của sự chân thành, hãy cùng xem xét một câu chuyện từ truyền thống Phật giáo. Có lần, luật sư Kiến Nguyệt ở Trung Hoa trên đường đi thăm giới và tham học, lên đến Hoa Sơn thì gặp một vị viện trưởng tịa. Vị viện trưởng này thấy Kiến Nguyệt liền có cảm tình. Sau khi học Kinh Lăng Nghiêm xuống, vị viện trưởng tịa đem cơm ra mời Kiến Nguyệt ăn.
Sư Phật trong thiền định tại chùa, biểu tượng của sự chân thành và định tâm
Tuy nhiên, ở đây họ sống trên núi, trong thời sống khắn khóe chúng thường ăn cháo, ít được ăn cơm, mà Kiến Nguyệt được mời cơm. Nếu là chúng ta, thì mình sẽ thấy hận hạnh hơn người, và sẽ ăn liên tục, nhưng với vị luật sư này, thì khác. Kiến Nguyệt hỏi: “Chúng tăng đều ăn cháo, cơm này từ đâu mà có?” Thế là ông viện trưởng tịa thấy xấu hổ, vì dùng cơm ăn riêng, và ông đã nói: “Tôi có lòng tốt với mời Kiến Nguyệt, Kiến Nguyệt không ăn thì thôi hỏi lại là làm chi?”
Vị luật sư liền nói: “Đại trưởng phu chẳng dùng thức ăn không rõ ràng.” Nên cuối cùng, vị luật sư không ăn. Vị viện trưởng sau đó đã bàn với mấy vị có trách nhiệm, để vị luật sư ở gần nhà bếp thì không ăn, sợ vị luật sư biết được lỗi của mình không hay, nên dẽ chỉ. Vị luật sư sẵn sàng chấp nhận chỉ không có tâm không ngay thẳng hoặc dua nịnh theo đó để nhận những thức ăn không rõ ràng.
Câu chuyện này dạy chúng ta một bài học quý giá: cho dù bị dua nịnh hay được đối xử tốt, người tu hành phải luôn giữ nguyên tắc chân thành và ngay thẳng. Vị luật sư không chấp nhận những lợi ích được mang lại bởi tâm dua nịnh của người khác, vì ông biết rằng điều đó sẽ làm hoen ố bản chất của tu tập.
Sống Chân Thành Trong Thế Giới Hiện Đại
Chúng ta đang sống và tu học ở thế giới hiện đại, nơi mà tính cách giả tạo rất dễ tìm thấy. Trên mạng xã hội, chúng ta thấy hàng ngàn hình ảnh được “tô hoa” của những con người chỉ để tăng lượt like hay nhận được sự chú ý. Nhưng sự thực là, dù chúng ta giả tạo bao nhiêu, dù chúng ta cố che giấu bao nhiêu khuyết điểm, thì những người thân cận chúng ta vẫn sẽ cảm nhận được sự không chân thành đó.
Ngay cả thế tục còn không thích sự gian dối, dua nịnh. Là một tu sĩ là người đã bước vào con đường tìm kiếm sự giải thoát, làm sao chúng ta có thể chấp nhận sự dua nịnh? Thế nên, chúng ta phải cố gắng từng ngày, cải thiện những tật xấu dỡ trong cuộc sống hàng ngày, bỏ đi những tâm tà mị, dua nịnh để sống với bản chất của tâm thức nhân như ở ban đầu.
Tinh thần tu tập chân thành – nền tảng của đạo Phật
Để xứng đáng là người tu sĩ, là đệ tử của Phật, chúng ta phải sống được với tâm Phật của chính mình. Điều này không có nghĩa là chúng ta phải hoàn hảo, mà là chúng ta phải cam kết sống chân thành mỗi ngày, từ những việc nhỏ nhất. Khi chúng ta cảm thấy xuất hiện tâm muốn dua nịnh, chúng ta nên tự nhắc nhở: “Đây không phải con đường tu học của tôi. Tôi sẽ quay lại với sự chân thành.”
Lời Pháp Giáo Về Tâm Chân Thành
Qua những lời dạy của Đức Thế Tôn ở Chương 8 trong Kinh Tứ Thập Nhị Chương, chúng ta thấy được dường như người chỉ sống một lần, sống chi li nịnh nhất cũng hết một kiếp người, sống yêu thương chân thật cũng hết một kiếp người. Vậy tại sao không sống sao cho xứng đáng với bài học mà Đức Thế Tôn đã để lại? Thế giới này thật rộng lớn, còn bản thân ta lại quá nhỏ bé. Có những chuyện không cần phải so đo tính toán, những điều không vui gặp lại thành máu giấy, vẫn hãy đem cắt vào một nơi thật dễ lãng quên và ta không còn vương bận đến nó nữa.
Nên nhắc nhở bản thân thường xuyên rằng: “Tôi không được hoàn hảo, nhưng nhất định phải sống chân thành, không dua nịnh đối trá, cố gắng tu học vương đến cái chân thiện mẹ, sống được với tâm Phật trong chính mình.”
Theo lời của Hòa Thượng Thích Thanh Tú: “Lòng tà mị dua nịnh, trái nghịch với đạo Lâm Bì. Vậy người theo pháp chính, phải giữ tác lòng thành.” Chúng ta nên sống chính trực, ngay thẳng và chân thành, những điều mà Chư Phật, Chư Tổ và những bậc thầy mong muốn ở chúng ta.
Kết Luận: Lựa Chọn Sống Chân Thành
Cuộc sống sẽ không vì ai, sẽ không vì lỗi oán trách mà đi theo một quẻ đạo khác. Dù ta có oán trách hay không, thì cuộc sống vẫn diễn ra như thế. Vì vậy, chúng ta hãy sống tốt, sống thật bình thường chứ không tâm thường, sống an vui từ những điều đơn giản nhất. Chúng ta không cần phải sống như một người khác, không cần phải chứng minh gì với ai, chỉ cần sống đúng với bản chất của mình là đủ.
Những người sống chân thành có cái bình an nội tại mà những người sống dua nịnh không bao giờ có được. Đó là sự bình an của tâm biết rằng mình không phải che giấu hay che đậy gì, không phải sợ hãi sự phơi bày, không phải cân nhắc từng lời nói. Khi chúng ta sống chân thành, mỗi ngày là một ngày tự do, mỗi khoảnh khắc là một cơ hội để tiếp gần với giáo pháp mà Đức Phật đã dạy.
Hãy bắt đầu ngay hôm nay, từ những quyết định nhỏ nhất. Khi cảm thấy muốn dua nịnh, hãy dừng lại và tự hỏi: “Có phải đây là sự thể hiện của bản chất thực sự của tôi không?” Nếu câu trả lời là không, hãy chọn sự chân thành. Đó chính là con đường dẫn chúng ta đến với sự bình an, giác ngộ mà tất cả chúng ta đều tìm kiếm.
