Mỗi khi mưa Phật đến, chúng ta như những vị khách dưới chân Phật, lắng nghe Ngài thuyết pháp. Phàm âm trầm hùng, ấm áp từ quá khứ vương vấn về tương lai mỗi những nguyên sinh. Tìm Phật qua Chính Pháp thấu đáo rồi sống cùng, sống với, sẽ gặp Phật nơi chính tâm mình. Đây là hành trình tu học quan trọng mà Phật tử Việt Nam cần hiểu rõ để thực hành có hiệu quả trên con đường giác ngộ.
Hiểu Rõ Ý Nghĩa Tìm Phật
Tìm Phật không phải là tìm kiếm vật lý ở những nơi xa xôi hay những thánh tích linh thiêng. Từ lâu đã có hàng triệu Tăng Ni và Phật tử trên thế giới tìm về bên Ngài, làm theo dấu chân xưa, lắng nghe hình bóng của Phật. Dù âm ngày nào vẫn còn đường vọng, năng lượng từ bi mãi đong đầy qua từng pháp tích hoang tàn theo bước thời gian.
Những ai không thấy Phật nơi các Thánh tích thiêng liêng nhưng vẫn cảm thụ được một niềm tin sâu thẳm rồi hỏi hà quay về—họ đã tìm thấy Phật trong tâm. Mỗi người tự tìm Phật trong tâm của mình. Tâm ta là Phật, dù biết thế nhưng hư thực hơn mang, tin nghi lẹn lộn. Không nghi sao được khi Phật đâu mà vẫn khổ đau miết mãi. Biết chút liên mê là làm sao giác ngộ, thành thời chưa có thì lấy gì mà tự tại thong dong.
Vậy tìm Phật ở đâu, có cách nào để gặp được Ngài? Có khi nào ta đã gặp Phật rồi mà không tự biết nên mãi một kiếp đi hoang. Câu hỏi này sẽ được khai sáng thông qua Chính Pháp—bài học đầu tiên của mỗi Phật tử muốn thực sự tìm thấy Phật.
Phật Là Bậc Chỉ Đường Chứ Không Phải Mục Đích Cuối Cùng
Một thuở xưa, Đức Phật du hóa tại nước Ma-kiệt-Đà, trú ở thành Vương Xá. Vào một ngày, Đức Tế Tôn đến nhà thợ gỗ và nói rằng: “Nay thợ gỗ, Ta muốn tắm trú ở phòng làm đẻ gỗ một đêm, ông có thuận chứng không?” Thợ gỗ trả lời: “Con chẳng trở ngại gì, nhưng đã có một Tỳ-kheo trú trong đó trước rồi. Nếu vậy thuận thì xin tùy Ý.”
Lúc ấy, Tôn giả Phất-ca-la-sa-lợi đã trú ở trong phòng làm đẻ gỗ đó trước rồi. Bấy giờ, Đức Tế Tôn ra khỏi nhà thợ gỗ, đi vào phòng làm gỗ, nói với Tôn giả Phất-ca-la-sa-lợi rằng: “Nay Tỳ-kheo, Ta muốn tắm trú một đêm ở phòng làm gỗ, thấy có thuận chứng không?”
Đức Phật thuyết pháp dạy các môn đệ trong kinh Trung A-hàm
Tôn giả Phất-ca-la-sa-lợi đáp: “Thưa Hiện giả, tôi không trở ngại. Vả lại, ở phòng làm gỗ này có ghế ngồi bằng cỏ đã trải xong, Hiện giả muốn ở lại thì tùy Ý.” Nghe vậy, Đức Tế Tôn tự phòng làm gỗ đi ra ngoài rửa chân rồi mới trở vào, lấy ni-su-Đà-na trải lên ghế ngồi bằng cỏ mà ngồi kiết già, suốt đêm yên lặng tĩnh tựa, định Ý. Tôn giả Phất-ca-la-sa-lợi cũng suốt đêm yên lặng tĩnh tựa, định Ý.
Bấy giờ, Đức Tế Tôn suy nghĩ như vậy: “Tỳ-kheo này đi đứng tích tĩnh, thật kỳ lạ, thật hiếm có. Ta hãy hỏi Tỳ-kheo này, ‘Thầy của bạn là ai? Y theo ai mà bạn xuất gia, học đạo, thực hành Pháp?'”
Thánh Tế Tôn bên hỏi: “Tỳ-kheo, thầy của bạn là ai? Y theo ai mà bạn xuất gia, học đạo, thực hành Pháp?”
Tôn giả Phất-ca-la-sa-lợi đáp: “Nay Hiện giả, có Sa-môn Cù-Đàm, dòng họ Thích, đã từ bỏ tông tục, cạo bỏ râu tóc, khoác y ca-sa, chỉ tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, học đạo, đã giác ngộ Vô thường Chính tân giác. Vị ấy là Thầy của tôi. Tôi y theo vị ấy mà xuất gia học đạo, thực hành Pháp.”
Đức Phật lại hỏi: “Tỳ-kheo, đã từng thấy Thầy chưa?”
Tôn giả Phất-ca-la-sa-lợi đáp: “Chưa thấy.”
Đức Phật hỏi: “Nếu gặp Thầy, bạn có nhận ra không?”
Tôn giả Phất-ca-la-sa-lợi đáp: “Không biết. Nhưng, nay Hiện giả, tôi nghe rằng Tế Tôn là Như Lai, Vô Sơ Trước, Đãng Chính Giác, Minh Hành Thành Tựu, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thường Sĩ, Đạo Pháp Ngủ, Thiên Nhân Sư, Phật, Chúng Hữu. Ngài là Thầy của tôi. Tôi y theo Ngài mà xuất gia, học đạo, thực hành Pháp…”
(Kinh Trung A-hàm, phẩm Căn bản phân biệt, kinh Phân biệt lục giới, số 162)
Chính Pháp Là Đường Dẫn Thực Sự
Không biết Tỳ-kheo Phất-ca-la-sa-lợi có thể hiện để cảnh tỉnh hậu thế chúng ta không nhưng hình trạng và cách tu của Tôn giả đã giúp ta tìm Phật dễ dàng. Ngay thời Đức Phật còn tại thế mà thầy ấy vẫn chưa được gặp thì khác nào thời đại chúng ta. Phất-ca-la-sa-lợi đã tìm Phật qua giáo pháp để thành tựu niềm tin sâu xa vào Tế Tôn, bậc A-la-hán Chính Đẳng Giác.
Đức Phật dạy: “Như Lai là bậc thầy chỉ đường.” Điều này rất quan trọng để hiểu bản chất của Phật. Như Lai không phải là thế lực cao cấp ngoài chúng ta, mà là bậc đã giác ngộ chỉ cho ta con đường. Chúng đệ tử được dạy: “Hãy tự mình nương tựa chính mình, nương tựa Chính pháp.” Đây là dạy ta độc lập, tự tin trên con đường tu học.
Nếu biết nương tựa vào Chính pháp để tu tập thì chính ta đã gặp Phật; được Phật soi sáng và dẫn dắt, cảm nhận một cách rõ ràng về năng lượng bi trí của Ngài. Đây không phải là tín ngưỡng mù quáng, mà là hiểu biết sâu sắc về con đường tu học.
Tìm Phật Trong Tâm Minh—Lợi Ích Thực Tiễn
May cho chúng ta hiện giáo pháp vẫn còn, gần như nguyên vẹn. Tìm Phật trong giáo pháp—điều này không phải xa lạ hay mới mẻ mà chính Đức Phật từng dạy. Thực hành theo Chính Pháp, chúng ta sẽ cảm nhận rõ ràng sự hiện diện của Phật trong mỗi giáo huấn.
Khi tâm ta yên tĩnh, định tĩnh, ta bắt đầu thấy được những điều mà Phật đã chỉ dạy. Thiền định giúp ta quan sát bốn Thánh Đế—khổ, tập, diệt, đạo. Từ đó, ta hiểu được bản chất của cuộc sống, nguyên nhân của khổ đau, và đường lối giải thoát. Đó chính là Phật đang chỉ dẫn ta qua Chính Pháp.
Phàm âm trầm hùng mà ta nghe không phải từ một người nào khác, mà từ Chính Pháp vận hành trong vũ trụ. Năng lượng bi trí ấm áp từ quá khứ vương vấn về tương lai mỗi nguyên sinh. Đó là lũy thừa trí tuệ của các chư Phật, các vị Bồ Tát đã từng giác ngộ. Khi ta thực hành theo Chính Pháp, ta đang kết nối với dòng năng lượng ấy.
Hành Trình Từ Nghi Ngờ Đến Tin Tưởng
Thường có lúc chúng ta nghi ngờ: “Tâm ta là Phật, nhưng tại sao ta vẫn gặp khổ?” Đó là vì ta chưa thực sự nhận thức được. Hư thực hơn mang, tin nghi lẹn lộn là trạng thái của rất nhiều Phật tử. Không nghi sao được khi Phật đâu mà vẫn khổ đau miết mãi? Nhưng biết chút liên mê là làm sao giác ngộ, thành thời chưa có thì lấy gì mà tự tại thong dong.
Câu hỏi này được giải đáp không qua lý thuyết mà qua thực hành. Khi ta bắt đầu tu tập, kiên trì theo Chính Pháp, dần dần mù quáng sẽ nhường chỗ cho sáng suốt. Phật sẽ không còn là một khái niệm trừu tượng, mà trở thành một hiện thực sống động trong tâm.
Tìm Phật Ở Đâu—Hành Trình Thực Tế
Vậy tìm Phật ở đâu, có cách nào để gặp được Ngài? Có khi nào ta đã gặp Phật rồi mà không tự biết nên mãi một kiếp đi hoang? Câu trả lời nằm trong từng bước tu học hàng ngày.
Tìm Phật không cần đi tìm kiếm ở những chốn xa xôi. Khi ta ngồi thiền, khi ta tịnh tâm đứng nghe giáo pháp, khi ta thực hành Năm Giới hay Mười Thiện Hạnh, chính lúc ấy ta đang gặp Phật. Phật hiện diện trong mỗi lời dạy, mỗi kinh văn, mỗi hành động có tâm từ bi.
Mưa Phật đến, lần giờ tưởng trang kinh là người dưới chân Phật, nghe Ngài thuyết pháp. Phàm âm trầm hùng, ấm áp từ quá khứ vương vấn về tương lai mỗi những nguyên sinh. Tìm Phật qua Chính Pháp thấu đáo rồi sống cùng, sống với, sẽ gặp Phật nơi chính tâm mình. Đây không phải là lý thuyết hay thần thoại, mà là chân lý mà Đức Phật và vô số Bồ Tát, A-la-hán đã chứng minh qua hành động.
Kết Luận: Bắt Đầu Hành Trình Tìm Phật Của Riêng Bạn
Tìm Phật là một thao thức lớn đối với tất cả hàng Phật tử. Đây không phải là hành trình vô tưởng hay không thể đạt được. Từ thời Đức Phật đến nay, vô số Phật tử đã đi con đường này và đạt được giác ngộ, tâm bình an, tự tại thong dong.
Nương tựa vào Chính Pháp, bạn đã bắt đầu tìm Phật. Hãy kiên trì tu học, theo dõi Năm Giới, thực hành Tứ Vô Lượng Tâm, hay thiền định theo các phương pháp truyền thống. Dần dần, bạn sẽ cảm nhận được sự hiện diện của Phật không phải ngoài bên, mà chính trong tâm mình.
May mắn thay, chúng ta có Chính Pháp—di sản vô giá của Đức Phật. Hãy tin tưởng, tu tập, và bạn sẽ gặp Phật. Không ở nơi khác, chính ở trong hành động tu học hàng ngày của bạn, Phật sẽ hiện diện, chỉ dạy, và dẫn dắt bạn tới bờ bên kia giác ngộ.
Tài Liệu Tham Khảo Kinh Điển:
- Kinh Trung A-hàm (Madhyama Agama), phẩm Căn bản phân biệt
- Kinh Pháp Cú (Dhammapada) – Những lời Phật dạy
- Kinh Đại Niết Bàn – Lời Phật dạy về Niết Bàn cuối cùng
