Tác giả: TS. Thích Hạnh Tuệ
Có người hoàn toàn thay đổi cuộc sống của mình, quên sạch quá khứ và trở thành người khác. Câu chuyện về Khắc Diểm và Lê Nh như hai kiếp người khác nhau trong một thân mình – một cách tuyệt vời để thấu hiểu quy luật nhân quả và sức mạnh của tâm niệm. Trong Phật giáo, chúng ta thường nói về những kiếp trước, kiếp sau, nhưng đôi khi, trong một đời sống hiện tại, mỗi con người cũng có thể sống những “kiếp” hoàn toàn khác nhau tùy thuộc vào lựa chọn và hành động của mình.
Khắc Diểm: Thân Phận Ban Đầu
Khắc Diểm 30 tuổi, giàu có, sở hữu nhiều nhà cho vay nặng lãi. Cô đẹp người nhưng xấu tính, rất ích kỷ, sống chỉ theo ý mình, trái ý liền giận, thường la mắng, khinh thường người khác. Dù công việc luôn thuận theo ý mình là ít, nhưng ngược ý mình lại rất nhiều. Cho nên dù sở hữu của cải phong phú, cô không bao giờ thực sự được vui vẻ, hạnh phúc. Gia đình hàng xóm không ưa, người thân tránh xa, bạn bè bề ngoài tươi cười nhưng thực tâm chẳng thiết gì. Cô thường bị dằn vặt bởi nỗi cô đơn tủi thân, thui thủi một mình trong căn nhà sang trọng, rộng rãi.
Trong một lần đi chơi xa, không may bị tai nạn xe, rơi xuống nơi sâu vắng. Tuy cô may mắn được hai ông bà nông dân nghèo cứu sống, nhưng bị thương nặng ở đầu, mất mắt và chân liệt. Cô mất đi ký ức quá khứ, không còn nhớ gì trước đây nữa, mắt mù tối, chân không thể đi lại. Ông bà nông dân gọi cô là Lê Nh.
Một người phụ nữ ngồi tại vườn, đang chạm vào những cánh hoa với khuôn mặt thanh bình, tượng trưng cho sự thay đổi cuộc sống
Lê Nh: Cuộc Sống Mới, Tâm Hồn Mới
Lúc rảnh, cô ra chùa làm việc, phụ giúp chùa. Cô thấy mình vui bằng việc giúp đỡ người khác, ông bà nông dân và hàng xóm làng lũ ai cũng quý mến, thương yêu. Cuộc sống của cô Lê Nh rất vui vẻ và hạnh phúc. Không còn những bộn bề của việc kinh doanh, những tính toán lợi lộc, cô sống một cuộc sống đơn sơ, giản dị nhưng tràn đầy ý nghĩa.
Mỗi sáng sớm, cô chăm sóc vườn rau, cây ăn quả. Mỗi tối, cô và ông bà ra chùa gần nhà tụng kinh, niệm Phật. Việc làm của cô ngày nay rất bình thường, nhưng điều lạ lùng là sự bình yên từ tâm và tình cảm của mọi người xung quanh. Dù mù lòa, chân không thể đi lại, nhưng Lê Nh sống rất tự tại. Cô hoàn toàn sống một cuộc sống khác, quên sạch những chuyện trước đây, và không ai biết cô chính là Khắc Diểm giàu có, kiêu căng ngày xưa.
Hai Kiếp Người Trong Một Thân Mình
Khắc Diểm và Lê Nh như là đời trước và đời sau của một người vậy. Thật là nhân quả quả báo. Sự khác biệt giữa hai “kiếp” này không phải do tình cờ, mà là do lựa chọn và hành động. Trong quá khứ, Khắc Diểm chọn con đường của tham lam, ích kỷ, khinh rẻ người khác, cho vay nặng lãi, bóc lột người nghèo. Kết quả là cuộc sống chứa chất những mâu thuẫn, căng thẳng, sợ hãi bị trả thù.
Nhưng Lê Nh – người mà có thể là Khắc Diểm sau khi mất ký ức, được bắt đầu lại từ con số không – chọn con đường của từ bi, bao dung, giúp đỡ người khác. Cô học được rằng hạnh phúc thực sự không nằm ở tiền bạc, địa vị, hay sắc đẹp, mà nằm ở tấm lòng từ bi và sự sống có ý nghĩa. Cho nên cuộc sống của cô trở nên rất khác biệt, tuyệt vời và ý nghĩa hơn.
Quy Luật Nhân Quả và Lựa Chọn Của Con Người
Theo giáo lý Phật giáo, quy luật nhân quả là một quy luật tự nhiên, không phải do ai tạo ra, mà là tác dụng của chính những hành động của chúng ta. Một hành động thiện lành sẽ đem lại hậu quả thiện lành, một hành động ác độc sẽ đem lại hậu quả ác độc. Nhưng điều quan trọng là, con người có quyền tự chọn hành động của mình, từ đó tạo nên quả báo của mình.
Nếu Khắc Diểm năm xưa, khi còn giàu có, biết thương yêu giúp đỡ người nghèo khổ, biết đi chùa, tu tâm dưỡng tính, làm phước, thì không những cô giúp đỡ được rất nhiều người khác, mà chính bản thân cô cũng được vui vẻ hạnh phúc. Cuộc sống của cô sẽ tuyệt vời và có ý nghĩa biết bao. Sự sâu sắc của câu chuyện này nằm ở chỗ: quá khứ không thể thay đổi, nhưng lựa chọn hiện tại của chúng ta sẽ quyết định tương lai, và ngay cả bản chất của cuộc sống hiện tại.
Con Đường Chọn Lựa: Lợi Ích Hay Từ Bi
Có khi đời trước và đời này của chính chúng ta cũng có sự khác biệt như vậy. Mỗi ngày, chúng ta đều có những lựa chọn nhỏ: chọn sống vì lợi ích riêng hay sống vì lợi ích chung, chọn sống bằng tham lam hay sống bằng từ bi, chọn khinh thường người khác hay tôn trọng mọi người. Những lựa chọn này có vẻ nhỏ, nhưng chúng tích tụ lại, tạo nên tính cách, quy luật sống, và cuối cùng là số phận của chúng ta.
Trong Phật giáo, chúng ta còn gọi điều này là “tu tâm dưỡng tính”. Không phải chỉ cần hành động tốt đẹp, mà trước hết phải tu dưỡng tâm lý, chỉnh đốn tư tưởng. Khi tâm sạch, hành động sẽ sạch. Khi tâm từ bi, hành động sẽ từ bi. Cho nên, dù chúng ta không thể thay đổi quá khứ, chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi hiện tại và tương lai bằng cách thay đổi tâm niệm, lựa chọn những hành động đúng đắn.
Tự Do Quyết Định Số Phận
Không biết Khắc Diểm là tốt hay Lê Nh là tốt, mỗi người có cách nhìn nhận riêng của mình. Nhưng chắc chắn rằng, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người sống không tự tại, không nhận nạn, không có lòng trắc ẩn, thì không thể sống vui vẻ hạnh phúc được. Chúng ta có quyền tự chọn cuộc sống của mình. Là tốt, là xấu, là vui vẻ hạnh phúc hay khổ đau triezn miên là do chính chúng ta quyết định.
Câu chuyện về Khắc Diểm và Lê Nh nhắc nhở chúng ta một điều sâu sắc: mỗi hành động của chúng ta là một viên gạch, từng ngày xây dựng nên ngôi nhà của cuộc sống. Ngôi nhà đó có sáng sủa hay tối tăm, có yên bình hay ồn ào, có ấm áp hay lạnh lẽo, hoàn toàn do chúng ta quyết định. Không có ai có thể quyết định cho chúng ta, ngoài chính chúng ta.
Đó là lý do tại sao Phật giáo nhấn mạnh tầm quan trọng của tu tập, tâm niệm, và những hành động từ bi. Đó không phải để khiêu khích hay ép buộc, mà để giúp chúng ta nhận thức rằng, chúng ta có quyền và khả năng tạo nên cuộc sống tốt đẹp hơn cho mình và cho mọi người xung quanh.
Hãy tự hỏi mình hôm nay: chúng ta đang sống như Khắc Diểm hay như Lê Nh? Chúng ta đang chọn con đường nào? Dù câu trả lời là gì, hãy nhớ rằng, bất kỳ lúc nào, chúng ta cũng có thể thay đổi hướng đi, thay đổi tâm niệm, và từ đó tạo nên một “kiếp sống” hoàn toàn khác – một cuộc sống tràn đầy ý nghĩa, hạnh phúc và bình yên.
