Trong thế giới hiện đại, chúng ta đang sống ngày càng xa rời thiên nhiên. Những tòa nhà cao chọc trời, những con phố xi-măng, những con phố chuốt lạc – tất cả những điều này khiến chúng ta mất đi cơ hội tiếp xúc với trời đất, mất đi sự kết nối thiêng liêng với Mẹ Thiên Nhiên của chúng ta. Kết quả là bệnh tật, stress, trầm cảm ập đến không lối thoát. Nhưng phía sau mỗi vấn đề này, lại có một giải pháp tuyệt vời: sống có tỉnh thức – đó là chìa khóa để chúng ta tìm lại bình an, tìm lại sự kết nối với thiên nhiên, và quan trọng nhất, tìm lại chính mình.
Thiên Nhiên Là Mẹ Của Chúng Ta – Tại Sao Chúng Ta Lại Quên Mất?
Thiên nhiên không chỉ là cảnh quan đẹp để ta ngắm nhìn qua cửa sổ. Theo Phật giáo, thiên nhiên là mẹ của tất cả chúng ta, là mẹ quả báu mang đến cho chúng ta sự sống, sự nuôi dưỡng hàng ngày. Khi chúng ta sống xa thiên nhiên, ta khiến bản thân mình bị ốm đau. Nhiều thành phố hiện đại, đặc biệt là những đô thị lớn, gần như không có một bóng cây duy nhất – chỉ toàn là màu xám của cement và thép.
Thật đáng buồn khi chúng ta tưởng tượng ra hình ảnh một thành phố chỉ còn trơ trơ một cái cây duy nhất giữa hàng loạt những tòa nhà cao ốc. Cái cây đó vẫn còn đẹp, nhưng trông rất cô độc, chắc chắn phải cảm thấy buồn bã khi bị vây quanh bởi những công trình xây dựng khổng lồ. Nhiều người đã rơi vào tình trạng bệnh tật kỳ lạ, và bác sĩ không tìm được nguyên nhân. May mắn thay, có một vị bác sĩ tài ba đã phát hiện ra được nguyên nhân thật sự – đó là thiếu tiếp xúc với thiên nhiên.
Một cái cây độc hành giữa những tòa nhà cao ốc tượng trưng cho sự cô đơn và thiếu thiên nhiên
Vị bác sĩ này đã kê đơn thuốc rất đặc biệt cho bệnh nhân: mỗi ngày hãy lấy xe buýt đến trung tâm thành phố để ngắm một cái cây. Khi đến gần cây, hãy thực tập thở vào, thở ra ba hơi trước khi ôm cây vào lòng trong mười lăm phút. Trong quá trình ôm cây, hãy theo dõi hơi thở, cảm nhận rõ ràng màu xanh của lá cây và hương thơm của vỏ cây. Thực tập như vậy vài tuần lễ, bệnh nhân sẽ khỏi bệnh. Kỳ lạ thay, điều này thật sự hiệu quả! Đó chính là sức mạnh của sự tỉnh thức – khi chúng ta sống có ý thức, sống với trái tim mở, chúng ta tái kết nối được với nguồn năng lượng thiêng liêng của thiên nhiên.
Chính Niệm Và Sự Thực Tập – Nền Tảng Của Cuộc Sống Tỉnh Thức
Chỉ bằng sự thực tập chính niệm – tức là sự chú ý toàn bộ vào những gì chúng ta đang làm – ta mới có thể giữ gìn và bảo vệ Mẹ Thiên Nhiên của chúng ta, tức là trái đất này. Bảo vệ Mẹ Thiên Nhiên chính là bảo vệ chính mình và con cháu chúng ta.
Khi nhiên vào thương rẫy, ta phải thấy được hoa, xà lách, cà chua, dưa chuột sẽ mọc lên từ đó. Khi vứt một cái cỏ chuỗi vào thương rẫy, ta biết rằng vỏ chuỗi này sẽ được biến thành hoa và rau cải. Còn khi ta vứt một cái bao nylon vào thương rẫy, ta biết rằng rất khó hoặc phải làm bao năm mười hay năm, nó mới có thể biến thành hoa. Cái hiểu biết này chính là sự thực tập thiền quán – nó khiến chúng ta suy nghĩ kỹ lưỡng về mọi hành động của mình.
“Vứt một cái bao nylon vào thương rẫy, tôi biết rằng tôi đang vứt một cái bao nylon vào thương rẫy” – chỉ bằng sự thực tập chính niệm này ta mới có thể giữ gìn và bảo vệ Mẹ Thiên Nhiên của chúng ta. Có chính niệm trong từng hành động đầu óc, trong từng giây phút là xây dựng hòa bình hạnh phúc cho hiện tại và tương lai. Có chính niệm soi sáng, ta trở nên dễ dàng hơn trong việc dừng những sản phẩm phá hoại sinh môi, và đó là bước cơ bản đưa đến an lạc và hạnh phúc thật sự.
Tác Hại Của Vô Thức – Tại Sao Chúng Ta Phải Thức Tỉnh Ngay
Một trong những ung nhoạt lớn nhất của thế giới ngày nay là những đồ phế thải nguyên tử. Nó tạo nên một dòng rác khổng lồ phải mất 250 ngàn năm mới có thể biến thành hoa. Tính đến thời điểm hiện tại, 40 tiểu bang trong số 50 tiểu bang của Hoa Kỳ đã bị ô nhiễm bởi những đồ phế thải nguyên tử này.
Chúng ta đang biến trái đất thành một nơi không thể sống được nữa. Tương lai con cháu chúng ta sẽ ra sao? Chúng ta phải mau chóng dừng lại và tập sống cho có tỉnh thức thiì mới có thể mong cứu vãn được tình thế nguy ngập hiện tại. Sự thức tỉnh này không chỉ liên quan đến môi trường – nó còn liên quan trực tiếp đến sức khỏe tinh thần, sức khỏe thể chất, và hạnh phúc cá nhân của chúng ta.
Ứng Dụng Chính Niệm Trong Cuộc Sống Hàng Ngày
Sự thực tập tỉnh thức không phải là điều xa vời hay khó khăn. Nó bắt đầu từ những hành động đơn giản nhất trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Khi chúng ta ăn cơm, ta ăn cơm một cách toàn tâm toàn ý, nhận thức được rằng hạt gạo này đã trải qua bao nhiêu công sức của nông dân, bao nhiêu phước báo của thiên nhiên. Khi chúng ta uống nước, ta uống nước có ý thức, biết rằng những giọt nước này đã qua bao nhiêu giai đoạn tự nhiên mới đến được với chúng ta.
Khi chúng ta đi bộ, ta đi bộ với sự tỉnh thức, cảm nhận mỗi bước chân chạm đất, cảm nhận không khí tươi mát vào phổi. Khi chúng ta nghe tiếng chim hót, ta nghe thực sự tiếng chim hót, không để tâm tư lang thang. Đây là những hình thức thực tập chính niệm trong Phật giáo – những cách để ta sống thực sự, để ta tái kết nối với sự sống và với thiên nhiên.
Sự thực tập này dần dần thay đổi cách chúng ta suy nghĩ, cách chúng ta hành động. Chúng ta sẽ tự nhiên có xu hướng bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường, vì chúng ta đã thấy rõ ràng sự liên kết giữa chúng ta và trái đất. Chúng ta sẽ tự nhiên tránh những hành động phá hoại, vì chúng ta đã ý thức được tác hại của chúng.
Sống Tỉnh Thức Là Lựa Chọn Của Những Người Tuệ Miệng
Lựa chọn sống với tỉnh thức hay sống với vô thức – đó là sự lựa chọn có sức mạnh to lớn trong tay chúng ta. Phật giáo dạy rằng, từng khoảnh khắc, chúng ta đều có khả năng chọn cách sống của mình. Khi chúng ta chọn sống tỉnh thức, chúng ta chọn cho mình một cuộc sống có ý nghĩa, một cuộc sống mang giá trị thực sự.
Không cần phải là một tu sĩ hay phải rút lui khỏi xã hội để thực tập tỉnh thức. Chúng ta có thể sống tỉnh thức ở giữa nhịp sống bận rộn của thành phố, ở giữa công việc hàng ngày, ở giữa gia đình và xã hội. Chìa khóa là: luôn luôn nhớ tới, luôn luôn chú ý, luôn luôn cảnh tỉnh.
Kết Luận
Sống có tỉnh thức là con đường dẫn đến an lạc, là con đường bảo vệ trái đất, bảo vệ chính mình, bảo vệ con cháu. Đây là lời dạy của Phật, lời dạy còn lại mãi với chúng ta qua bao thế kỷ. Khi chúng ta thực tập chính niệm, khi chúng ta sống có ý thức mỗi giây phút, chúng ta không chỉ cứu vãn trái đất của chúng ta – chúng ta còn cứu vãn chính mình.
Bắt đầu từ hôm nay, từ lúc này, hãy thực tập sống tỉnh thức. Hãy ôm một cái cây, hãy chú ý vào hơi thở của bạn, hãy cảm nhận màu xanh và hương thơm của thiên nhiên. Sự thực tập này sẽ dần dần biến đổi cuộc sống của bạn, và khi đủ nhiều người thực tập như vậy, trái đất của chúng ta sẽ được cứu vãn.
Hạnh phúc và an lạc thật sự chính là sự thức tỉnh trong từng khoảnh khắc của cuộc sống.
