Trong Phật giáo, 13 pháp tu hành đầu đó là những qui tắc tu tập cơ bản mà các nữ tỳ khưu phẩm (bhikkhuni) – hay còn gọi là phật tử nữ tu hành xuất gia – phải tuân thủ để rèn luyện thân tâm, trọng duyên cho sự thoát ly khỏi tham dục và phiền não. Đây là những phương tiện quý báu trong tu tập Phật pháp, giúp người tu nỗ lực đạt tới giải thoát.
Thời Phật còn tại thế, rất nhiều đệ tử nữ của Thế Tôn đã tu theo 13 pháp tu hành đầu đó này mà chứng đạo. Phật giáo là đạo trung đạo, không theo thuyết khắc khổ cực đoan hay tận hưởng khoái lạc, mà chỉ thực hành những điều cần thiết để chứng quả. Thời Phật còn tại thế, Phật đã hướng dẫn Tăng đoàn thực hành 13 pháp tu hành đầu đó này một cách toàn diện.
13 Pháp Tu Hành Đầu Đó Là Những Qui Tắc Gì?
Trong Vinaya – luật pháp của Phật giáo, 13 pháp tu hành đầu đó được ghi chép chi tiết. Chúng ta sẽ tìm hiểu từng pháp tu một để nắm rõ tinh thần tu tập của nữ thánh tăng.
1. Mặc Y Phấn Tảo – Áo Vá Ghép Từ Vải Cũ
Pháp tu thứ nhất là mặc y phấn tảo. Đây là loại áo được làm từ những miếng vải vụn, rách, không được lấy từ những nơi như nghĩa địa, bệnh viện, ngoài đường hay rừng. Sau khi được giặt sạch, những miếng vải này được ghép lại thành áo để mặc. Việc mặc áo vá ghép này thể hiện tinh thần khiêm nhượng, không dính mắc vào sự giàu sang, tránh tâm tham lam khi mặc quần áo tươi mới, sang trọng.
Vị hình giả tu tập không nhận sự cung dưỡng áo áo cao cấp của thí chủ mà đi nhặt những vải nay. Cho nên không bị lệ thuộc vào thí chủ trong việc cung cấp áo cáp.
2. Chỉ Mặc Ba Y – Tối Giản Trong Ăn Mặc
Pháp tu thứ hai là chỉ mặc ba y. Vị tu sĩ nữ tu hành đầu đó chỉ có ba áo, bao gồm: thượng y (áo trên), trung y (áo giữa) và hạ y (áo dưới). Chư Tăng dùng ba áo này đến khi rách, thậm chí là không còn chỗ vá mới được may mới. Nguyên tắc này thể hiện sự tối giản, không tích tụ quá nhiều tài vật. Người tu chỉ giữ những gì cần thiết cho tu tập, tránh mọi hình thức buông thả và chấp thủ.
3. Phải Khất Thực Để Sống – Lương Thực Từ Bố Thí
Pháp tu thứ ba là phải khất thực để sống. Ở hành nay, chư Tăng tu hành đầu đó mang bình bát đi khất thực để nuôi sống bản thân mình. Chư Tăng không đợi tín chủ mời đến gia đình mà phải mang bình bát khất thực. Điều này giáo dạy người tu không được tùy ý, phải chủ động tìm tòi và sống bằng công việc khất thực của mình.
4. Khất Thực Theo Thứ Lớp – Bình Đẳng Trong Nhận Thức
Đây là hành động đi khất thực theo từng nhà, không vì chọn gia chủ giàu sang mà bỏ qua những gia đình nghèo khó. Mỗi nhà đến lượt, không tới nơi có nhiều đồ ăn ngon mà phải khất thực tuần tự. Đây là một hành của người tu hành phát tu nữ, rèn luyện tâm bình đẳng, không phân biệt người sang người hèn.
5. Ăn Một Lần – Tuân Thủ Giới Luật Ăn Uống
Pháp tu thứ năm là ăn một lần. Đây là khi ăn, nếu đã dừng dậy thì vị tu sĩ đó không ăn nữa. Có người đến cũng thêm cũng không ăn nữa. Quy tắc này đòi hỏi người tu tập kiểm soát bản thân, không sa đà vào thói quen ăn liên tục hay ăn vặt. Việc ăn một lần giúp tiết kiệm năng lượng tâm thần để tập trung vào tu tập.
6. Ăn Bằng Bình Bát – Sự Đơn Giản Trong Ăn Uống
Pháp tu thứ sáu là ăn bằng bình bát. Người tu hành đầu đó chỉ ăn với bình bát, không dùng đĩa, cốc hay những dụng cụ ăn uống khác. Sự đơn giản này giúp người tu giảm mọi luyến tiếc với những vật dụng sang trọng, sẽ tập trung hoàn toàn vào tu tập.
Nữ tu sĩ khất thực với bình bát theo truyền thống Phật giáo Việt Nam
7. Không Để Dành Đồ Ăn – Sự Không Tích Tụ
Pháp tu thứ bảy là không để dành đồ ăn. Vị hình giả khi thử thức khất thực không để dành đồ ăn còn dư (hoặc đồ tín chủ cũng dương cung cấp) cho ngày hôm sau. Mỗi ngày khất thực mới, lương thực mới. Quy tắc này dạy bảo người tu không tích trữ, không tham lam, sống trong hiện tại và tin tưởng vào sự hỗ trợ của thiên nhiên và cộng đồng.
8. Sống Ở Trong Rừng – Tu Tập Giữa Thiên Nhiên
Pháp tu thứ tám là sống ở trong rừng. Người tu hành đầu đó chọn nơi sống ở rừng sâu, xa lạc, tránh xa những nơi ồn ào, chênh vênh của xã hội. Sống trong rừng giúp giảm bớt những kích thích ngoại cảnh, tạo điều kiện tốt cho tu tập định tĩnh. Rừng là môi trường riêng tư, nơi người tu có thể tập trung suy tư và tu luyện.
9. Ở Dưới Gốc Cây – Nơi Ở Tự Nhiên
Pháp tu thứ chín là ở dưới gốc cây. Thay vì xây dựng nhà cửa kiên cố, người tu hành đầu đó ở dưới bóng cây. Đây là cách sống gần gũi với thiên nhiên, không chỉ là nơi ở mà còn là một phương tiện tu tập. Gốc cây là biểu tượng của sự quay về với thiên nhiên, tránh tách rời khỏi vòng vây con người.
10. Ở Ngoài Trời – Sống Dưới Bầu Trời Xanh
Pháp tu thứ mười là ở ngoài trời. Người tu hành đầu đó ở ngoài trời, không có mái che, đối diện với gió, nắng, mưa. Quy tắc này rèn luyện sự kiên nhẫn, từng bước vượt qua những khó khăn của thiên nhiên. Sống ngoài trời giúp người tu tu tập tâm từ, mở rộng lòng thương xót khi phải chịu đựng những điều không như ý.
11. Ở Nghĩa Địa – Tu Tập Sự Vô Thường
Pháp tu thứ mười một là ở nghĩa địa. Người tu hành đầu đó chọn sống ở những nơi chôn cất xác chết như nghĩa địa. Nơi đây, người tu có cơ hội quán chiếu về sự vô thường, suy tư về cái chết, về sự tan biến của vật chất và tinh thần. Ở nghĩa địa là phương tiện tu tập sâu sắc giúp người tu phát triển trí tuệ, giảm bớt sợ hãi và chấp thủ.
12. Nghỉ Ở Đâu Cũng Được – Linh Hoạt Trong Tu Tập
Pháp tu thứ mười hai là nghỉ ở đâu cũng được. Tu sĩ tu hành đầu đó không chọn chỗ nghỉ, mà tùy thuận nghỉ ở động rơm, gốc cây hay bất cứ nơi đâu. Quy tắc này giáo dạy người tu chấp nhận sự thay đổi, không dễ dàng chán nản khi hoàn cảnh thay đổi. Sự linh hoạt này trợ giúp tu sĩ phát triển tâm thần an vui trong mọi tình huống.
13. Không Nằm Ngủ – Thực Hành Quán Niệm Khi Nghỉ Ngơi
Pháp tu thứ mười ba cuối cùng là không nằm ngủ. Người tu hành đầu đó không nằm ngủ mà ngồi quán niệm hoặc thực hành tu tập ngay cả khi nghỉ ngơi. Thay vì nằm lỳ đờ, người tu ngồi kiên cố và tiếp tục tu tập. Điều này thể hiện sự quyết tâm tu tập không ngừng, sử dụng mọi khoảnh khắc để rèn luyện tâm thần.
Tu sĩ nữ ngồi quán niệm dưới gốc cây trong rừng sâu
Ý Nghĩa Sâu Sắc Của 13 Pháp Tu Hành Đầu Đó
13 pháp tu hành đầu đó là không chỉ là những qui tắc khắc khổ mà là những phương tiện tu tập có ý nghĩa sâu sắc. Chúng rèn luyện sự từ bỏ, giảm bớt những nhu cầu vô độ của con người, giúp tinh thần được giải phóng khỏi những ràng buộc vật chất.
Những quy tắc này dạy bảo người tu hành:
- Giảm bớt sự tham lam: Không mặc quần áo sang trọng, không tích trữ đồ ăn
- Phát triển lòng từ: Sống gần gũi với thiên nhiên, chịu đựng những khó khăn
- Rèn luyện ý chí: Tuân thủ những nguyên tắc khắt khe, không nằm ngủ
- Quán chiếu vô thường: Ở nghĩa địa, sống ngoài trời, đối diện với sự thay đổi
Ứng Dụng 13 Pháp Tu Hành Đầu Đó Trong Tu Tập Hiện Nay
Mặc dù 13 pháp tu hành đầu đó được ghi chép trong Vinaya (luật của sư bhikkhuni), nhưng tinh thần của chúng vẫn còn giá trị to lớn đối với những người tu tập ngày nay. Phật tử không nhất thiết phải thực hành tất cả 13 pháp, nhưng có thể lựa chọn những pháp phù hợp với hoàn cảnh của mình:
- Giảm bớt phụ thuộc vào tài vật: Học cách sống đơn giản, không thèm muốn quá nhiều
- Tu tập định tĩnh: Chọn nơi sống yên tĩnh để tập trung tu tập
- Phát triển lòng thương xót: Sống gần gũi với thiên nhiên, hiểu được khổ của muôn loài
- Rèn luyện ý chí kiên cường: Không sợ hãi trước những khó khăn, chấp nhận sự vô thường
Kết Luận
13 pháp tu hành đầu đó là những qui tắc quý báu giúp người tu tập từ bỏ những ràng buộc vật chất, rèn luyện tâm thần, phát triển trí tuệ. Những pháp tu này không phải là những sự khắc khổ vô nghĩa, mà là những phương tiện tu tập có chủ đích, hướng tới giải phóng tâm thần khỏi những ưu tư, phiền não.
Khi tu theo 13 pháp tu hành đầu đó, người tu sẽ dần dần khám phá ra rằng hạnh phúc thực sự không nằm ở những thứ vật chất bên ngoài, mà nằm ở sự yên tĩnh, sáng suốt của tâm thần. Hành trình tu tập này là con đường dẫn tới giác ngộ, tới Niết Bàn – mục đích cuối cùng của đạo Phật.
Những bạn có đủ căn cơ, hãy cố gắng tu học theo những pháp tu này, ngay cả khi chỉ thực hành một phần. Sự kiên trì và quyết tâm tu tập sẽ mang lại kết quả tốt đẹp cho hành giả của chúng ta.
