HT. Thích Thiện Tâm
Nhiều người thật tâm niệm Phật nhưng vì sự hiểu biết về giáo lý còn kém, nên khi nghe kẻ khác bàn luận bài bác, liền khởi lòng nghi. Những mối nghi đó rất nhiều, nhưng các điểm mà nhiều người thường vướng phải là: nghi Cực Lạc là quyền thuyết, nghi pháp môn tu chứng quá dễ, nghi mình kém phúc duyên khó vãng sinh. Để giải quyết những hoài nghi này, chúng ta cần nắm vững lý luận từ kinh điển Phật giáo và lẫn kinh nghiệm tu tập thực tế.
Nghi Cực Lạc Là Quyền Thuyết
Có kẻ thấy trong kinh điển tả cảnh Tịnh Độ quá trang nghiêm, bởi sinh niệm nghi rằng: “Cõi Cực Lạc là quyền tiến của Phật nói ra để cho người hâm mộ gắng tu làm lối lạnh dớ, như thuyết thiên đường, hỏa ngục hay cảnh Bồng Lai, để thường thiện phát ác của các giáo phái khác. Làm gì có một thế giới từ đất đai, cây cối, lầu các đều bằng thật báu như vàng bạc, lưu ly, pha lê, xa cừ, xích châu, mã não hợp thành? Lại còn thân người bằng chất ngọc nhuyễn kim cương, hóa sinh từ hoa sen không có giai bệnh chết, các thức ăn mặc trần quý đều tùy ý niệm hiện ra? Như thế toàn là những chuyện đâu đâu, xa vời thực tế hiện thấy trước mặt, làm sao tin được?”
Để giải thích điều này, xin đáp như sau:
Những ý nghĩ đó đều còn cuộc hạn theo sự nghe thấy của tai mắt phàm tính. Người muốn học Phật không nên đem trí phàm phu mà suy lương cảnh thánh. Đừng nói đâu xa, ngay ở Việt Nam ta, khi cụ Phan Thanh Giản đi sứ sang Pháp trở về thuật lại, nói bên đây điện không đốt mà chạy, xe thuyền không ngựa kéo người bơi mà tự chạy. Cụ có vài vành hai câu thi:
“Ba ban xảo kế từ thiên địa,
Duy hữu tự sinh tạo hóa quyền!”
Hai câu này ngụ ý khen người Pháp trầm việc hay khéo sánh bằng trời đất, duy có sự sống chết là còn thuộc quyền tạo hóa định đoạt mà thôi! Vua Tự Đức và triều thần nghe nói thế đều không tin. Thử hỏi vua Tự Đức cùng triều thần đều tự nhận mình là người học thực, cho sự việc đó tai không nghe, mắt không thấy, vượt quá sức tưởng tượng, nên không tin. Nhưng những điều ấy quả thật không có chứng?
Cảnh Cực Lạc được mô tả trong kinh điển với những kỳ quan tuyệt vời và trang nghiêm
Lấy một việc nhỏ này suy ra, ta thấy nếu đem những định kiến theo tai nghe mắt thấy và sự tưởng nghĩ phàm thường mà đo lường cảnh thánh đều thành sai lạc. Hơn nữa, nếu không có Phật A Di Đà tiếp dẫn, tại sao nhiều người niệm Phật khi sắp chết biết trước ngày giờ, thấy cảnh tưởng Tây Phương, cùng Phật, Bồ Tát hiện thân đón rước? Nếu cõi Cực Lạc là hư huyền, tại sao có những vị tu Tịnh Độ trong lúc hiện tiền bằng được tâm khai thấy rõ ràng cảnh Tây Phương trang nghiêm y như lời Phật nói?
Đề từ của Phật hay người muốn học Phật mà không lấy lời Phật dạy trong kinh làm mục thức, thử hỏi còn lấy chi để làm chỗ tựa nương? Cho nên do theo Thánh Ngôn Lương và Hiện Chứng Lương (cách suy lương dựa theo lời Phật nói và sự hiện chứng của người tu), ta phải tin rằng những sự trang nghiêm ở Cực Lạc đều có thật.
Nghi Pháp Môn Tu Chứng Quá Dễ
Có người nghe nói pháp môn Tịnh Độ hành trì giản dị mà được kết quả rất mau chóng cao siêu, thì nghi ngờ rằng: “Đâu lại có phương pháp thành Phật quá dễ dàng như thế?” Bởi đường lối thường thức của các môn tu là Chỉ và Quán. Khi hạ thủ dụng công, trước tu Chỉ, kế tiếp Quán; hoặc trước tu Quán, kế tiếp Chỉ. Lần lần tiến đến “trong Quán có Chỉ, trong Chỉ có Quán”. Khi tới trình độ “Chỉ Quán không hai, định huệ tích chiếu” mới gọi là bước vào cảnh giới từ tâm. Rồi từ đó về sau, nếu mỗi đời đều tiếp tục tinh tấn tu hành, theo như trong kinh luận nói, phải trải qua một muôn đại kiếp mới lên ngôi Bất Thối Chuyển. Tại sao chỉ niệm một câu Phật hiệu, ngay trong đời này lại được vãng sinh lên ngôi Bất Thối, há chẳng phải là quá dễ dàng ư?
Niệm Phật là con đường tu tập đơn giản nhưng hiệu quả cao trong Tịnh Độ Phật giáo
Để cặp đến nghi vấn này, chúng ta nên biết tu các pháp môn khác chỉ hoàn toàn nương nơi tự lực, cho nên phải khó. Riêng đường lối Tịnh Độ có hai năng lực, là tự tâm lực và Phật tiếp dẫn lực, nên sự thành công rất dễ. Ví như một người chân yếu, muốn tự mà lên tận đỉnh núi cao là điều rất khó. Nhưng nếu kẻ ấy được một vị đại lực sĩ khoác cánh tay phẳng phẳng đưa bước tiến lên, thì kết quả đăng phong nào có khó chi! Về môn Tịnh Độ cũng thế, khi ta chuyên tâm niệm Phật tức là lúc tâm lực phát triển. Niệm đến một lòng không loạn, là lực tâm lực hoàn toàn hiện bày. Đang khi ấy nghiệp lực bị hàng phục không còn là chướng ngại, lại được thêm Phật lực tiếp dẫn nên tuy nghiệp chưa trừ dứt, mà được vãng sinh. Khi sinh về Tây Phương rồi, sống lâu vô lượng vô biên a tăng kỷ kiếp, sự khổ không thối chuyển cho đến khi thành Phật là một điều hiển nhiên dễ hiểu.
Nghi Mình Kém Phúc Duyên Khó Vãng Sinh
Có kẻ lại nghi rằng: Cảnh Cực Lạc màu đẹp trang nghiêm vô lương, chẳng phải dùng ít nhân duyên căn lành phúc đức mà được sinh về. Nhìn ngâm lại mình, căn lành phúc đức còn sơ bạc, nghiệp chướng lại nhiều, mong gì đời này được duyên tốt vãng sinh?
Xin kính khuyên quý vị ngàn muôn lần chớ nên nghi như thế. Bởi khi các vị lần chuỗi niệm Phật được, là căn lành phúc đức đã sâu dày rồi. Thử nghĩ lại xem, trên thế gian này biết bao nhiêu kẻ không nghe được danh hiệu Phật? Biết bao nhiêu người tuy nghe hộng danh đức A Di Đà, nhưng mãi đoạt lợi tranh danh, đeo đuôi theo các điều trần nhiễm, không chịu niệm Phật? Nay các vị đã được nghe Phật pháp và chỉ tâm niệm Phật, há không phải là có căn lành phúc đức lớn đó ư?
Người niệm Phật thật tâm đã tích tụ được phúc đức lớn lao để vãng sinh Tịnh Độ
Trong Kinh Vô Lượng Thọ, Phật bảo Di Lặc Bồ Tát: “Nếu có chúng sinh nào nghe danh hiệu Đức Phật kia, vui mừng kháy khởi, cho đến một niệm, nên biết kẻ ấy được lợi lớn, đã đủy phúc đức vô thường”. Lời này đủ chứng minh: “biết niệm Phật tức là đã có nhiều phúc đức căn lành rồi”. Trong Tịnh Độ Thành Hiền Lục có dẫn sự tích những người phạm tội cực ác như Trương Thiện Hòa, Hùng Tuấn, Duy Cung và loại súc sinh như chim bát kha, anh vũ, chỉ tâm niệm Phật đều được vãng sinh. Phúc đức căn lành của quý vị đã vượt xa hơn những người ác và loài súc sinh kia. Vậy cần chi phải e ngại là ngay trong đời này không được sinh về Cực Lạc!
Kết Luận
Những hoài nghi về Tịnh Độ Phật giáo thường xuất phát từ sự hiểu biết chưa sâu sắc về giáo lý và kinh điển. Khi ta tin tưởng vào lời Phật dạy, kết hợp với sự kiên định trong tu hành, thì tất cả những hoài nghi sẽ tự tan biến. Phật A Di Đà với vạn đức năng lực, muôn ngàn kiếp thực tập đã thành tựu được Cực Lạc để tiếp dẫn các chúng sinh có duyên. Những người thật tâm niệm Phật đều là những người có căn lành sâu dày, được Phật không bao giờ quên.
Hãy tin tưởng vào lời Phật, tin tưởng vào sự tiếp dẫn của Phật A Di Đà, tiếp tục niệm Phật một lòng không loạn, rồi tự nhiên sẽ được vãng sinh Cực Lạc an lạc vô lượng. Đây không phải là tôn giáo mê tín, mà là pháp môn tu chứng thực trong Phật giáo, đã được thiên vạn người thành công trong suốt lịch sử phát triển của Phật giáo Việt Nam.
Tài liệu tham khảo:
- Kinh Vô Lượng Thọ (Sukhāvatī-vyūha Sūtra)
- Tịnh Độ Thành Hiền Lục
- Triết Lý Tịnh Độ Nhân Gian Phật Giáo Thời Chúa Nguyễn
- Phát Hành: HT. Thích Thiện Tâm
