Khi mới tiếp cận Phật giáo, nhiều người Phật tử chúng ta thường có một câu hỏi: “Từ đâu để bắt đầu con đường tu học?” Trong hành trình tìm tòi giáo pháp, chúng ta có thể gặp phải sự nóng vội muốn nhanh chóng thâm nhập vào Phật pháp. Tuy nhiên, theo lời dạy của các vị cao tăng trong truyền thống Phật giáo, con đường bắt đầu tu học không phải là luyện tập những pháp môn cao siêu hay quán chiếu sâu xa, mà đơn giản là bỏ bỏ, buông bỏ những tâm bệnh và phiền não của mình. Đó chính là bỏ thí — một pháp môn cơ bản nhưng vô cùng quan trọng trong đạo Phật.
Câu Chuyện Kỳ Tích Về Con Đường Tu Học
Có một câu chuyện rất có ý nghĩa trong lịch sử Phật giáo Việt Nam. Đó là câu chuyện của một vị Phật tử khi mới tiếp xúc với Phật pháp lần đầu tiên. Vị này, mới hai mươi sáu tuổi, có tâm huyết lớn với giáo pháp và liền thành khẩn xin thụ giáo từ một vị cao tăng nổi tiếng. Vị Phật tử này thể hiện lòng hăng hái tuân theo Phật pháp với những lời tuyên bố:
“Hiện tại tôi biết đạo Phật tốt, thì thắng không gì bằng!”
Và vị này cũng hỏi: “Có biện pháp gì để tôi rất nhanh có thể thâm nhập Phật pháp hay không?”
Vị cao tăng huấn luyện Phật tử qua ánh mắt sâu sắc và lặng im hiệu quả
Nhận thấy tâm bệnh của vị Phật tử trẻ tuổi, vị cao tăng quyết định dạy bảo một cách rất khôn khéo. Thay vì lập tức mở miệng giảng dạy, vị này chỉ nhìn vào mặt vị Phật tử, lặng im không nói một lời nào. Để như vậy khoảng năm phút, rồi vị cao tăng nói ra chỉ một chữ: “Được!”
Sau đó, vị cao tăng lại im lặng và không nói gì thêm. Vị Phật tử trẻ tuổi cứ phải đợi, căng thẳng không biết sẽ xảy ra điều gì. Thời gian chờ đợi này rất ngắn, khoảng chừng mười phút, rồi vị cao tăng mới nói ra hai câu:
“Nhìn được thấu, buông được xuống thì ông mới có thể vào được cửa của Phật pháp.”
Sự Quan Trọng Của “Buông Bỏ” Trong Tu Học
Vị Phật tử này ngay lập tức thành khẩn xin hỏi: “Tử đâu để bắt tay vào?” (Từ đâu để bắt đầu?)
Vị cao tăng trả lời một cách rõ ràng và thiết thực: “Bỏ thí.”
Đây chính là chỉ dạn vàng quý cho mọi người Phật tử muốn khởi hành con đường tu học. Từ lời dạy này, vị Phật tử đã nhận ra rằng con đường bắt đầu tu học là từ pháp môn bỏ thí — một pháp môn có vẻ đơn giản nhưng sâu sắc vô cùng.
Pháp môn bỏ thí này bao gồm ba mặt quan trọng:
- Bỏ thí tâm: Từ bỏ những ý nghĩ tham lam, ích kỷ, thèm muốn vô hạn
- Bỏ thí pháp: Từ bỏ những kiến thức sai lệch, những hiểu biết chưa chính thống về Phật pháp
- Bỏ thí vô úy: Từ bỏ sợ hãi, lo lắng, những chướng ngại trong lòng
Ý Nghĩa Thâm Sâu Của Pháp Môn Bỏ Thí
Từ ngàn năm nay, bỏ thí được xem là nền tảng vững chắc nhất để bắt tay vào con đường tu học. Đây không phải là sự trừu tượng mà là một quy luật tu tập rất cụ thể và thiết thực.
Khi chúng ta còn những ham muốn, tham lam, thì tinh thần của chúng ta bị buộc chặt bởi những phiền não này. Việc tu học Phật pháp đòi hỏi chúng ta phải có một tâm thức sáng suốt, tự do khỏi những ràng buộc này. Do đó, bỏ thí — hay là buông bỏ những tâm bệnh — chính là bước khởi hành đầu tiên.
Nói cách khác, nếu chúng ta vẫn còn nắm chặt những ham muốn, tham lam, thì dù có tu học đến bao giờ cũng khó có thể đạt được chân chính của Phật pháp. Như vị cao tăng đã chỉ dạy: “Nhìn được thấu, buông được xuống thì mới có thể vào được cửa của Phật pháp.”
Cách Thực Hành Bỏ Thí Trong Cuộc Sống
Bỏ thí không phải là một pháp môn cao siêu mà chỉ bao tay thực hành. Chúng ta có thể bắt đầu từ những việc nhỏ nhất:
Bỏ thí tài vật: Chia sẻ tài sản, tiền bạc, thực phẩm với những người nghèo khó, tu sĩ, hay các chùa chiền. Đó không phải chỉ là hành động cho đi, mà là quá trình huấn luyện tâm không còn bám víu vào của cải vật chất.
Bỏ thí phước báu: Giúp đỡ mọi người bằng sức mạnh, trí tuệ, thời gian của mình. Từ bỏ sự ích kỷ muốn giữ những lợi thế chỉ cho mình.
Bỏ thí sợ hãi: Vượt qua những nỗi sợ, lo lắng trong tâm. Chúng ta từ từ học cách tin tưởng vào quy luật nhân-quả, tin tưởng vào Tam Bảo và con đường tu học.
Qua từng hành động bỏ thí, chúng ta dần dần làm sạch tâm từ những ham muốn, tham lam, sợ hãi. Tâm thức chúng ta trở nên sáng suốt hơn, tự do hơn, và mở ra để tiếp nhận ánh sáng của Phật pháp.
Con Đường Tu Học Bắt Đầu Với Việc Từ Bỏ
Nhiều người Phật tử mới vào đạo thường mong muốn nhanh chóng đạt được những thành tựu cao siêu trong tu học. Tuy nhiên, theo lời dạy kính trọng từ các vị cao tăng, thì không có con đường tắt nào. Chính những hành động bỏ thí từ từ, từ những việc nhỏ nhất, mới dẫn dắt chúng ta vào cửa của Phật pháp.
Bỏ thí là tính cách cơ bản của một Phật tử thật sự. Nó không chỉ là sự tương bỏ những vật chất bên ngoài, mà là sự huấn luyện tâm để từ từ loại bỏ những phiền não, những tâm bệnh sâu xa trong tâm thức chúng ta. Khi chúng ta thực sự buông bỏ được, tâm chúng ta mới trở nên trong sáng, mới có thể tiếp nhận những giáo lý cao siêu của Phật pháp.
Vì vậy, hãy bắt đầu ngay từ hôm nay với pháp môn bỏ thí — pháp môn giản dị nhưng đầy quyền năng. Từ những hành động bỏ thí nhỏ nhất trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta sẽ thấy tâm thức dần dần thay đổi, những ham muốn sẽ từ từ dần tàn lụi, và con đường tu học sẽ trở nên sáng tỏ hơn bao giờ hết.
Tài Liệu Tham Khảo Kinh Điển
Lời dạy về pháp môn bỏ thí này được ghi chép lại trong nhiều kinh điển Phật giáo, đặc biệt là trong các kinh về Địa Tạng Bồ Tát, Phổ Hiền Bồ Tát và các kinh về Bồ Tát Hạnh. Pháp môn bỏ thí cũng được nhấn mạnh trong Kinh Phương Sở Tạng và nhiều kinh điển khác từ Đại Thừa Phật giáo.
Trong truyền thống Phật giáo Việt Nam, pháp môn này được các vị cao tăng coi trọng và xem là nền tảng cho mọi tu hành. Những lời dạy này đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ Phật tử, giúp hàng vạn người tìm thấy con đường chính đạo trong tu học.
