Lắng Nghe Tâm Mình

Tất cả chúng ta tá»± soi rá»­i tâm mình, quán sát lại tâm coi Ä’iểu kiện nà o tạo thà nh ngÆ°á»i tá»’t, ngÆ°á»i xấu. Äây là vấn ĒỀ hị thức nh và tu tập cÆ¡ bản mà má»—i Phật tá»­ cần quan tâm. Lắng nghe tâm mình là bÆ°á»›c Ēầu tiên Ēể hiệu tá»± bông, Ä’iệu chỉnh cuá»™c sá»’ng, và tiến tá»›i giải thoát theo dạy của Äạo Phật.

Pháp Phật Ä’iện nhừn Kinh Pháp Hoa hể vá» má»™t Äứ Phật trong quá khứ. Ngà i nhâ nhuện dạy rằng khi chết, má»—i thứ vật chất phải bá»— lại trần gian. Giàu có, danh vá»—ng, Ēía vị xã hội, tất cả Ēểu phải bá»— trước. Tuy nhiên, Äạo Phật không dạy chúng ta tu tập tiêu cực, không có động lực. Thay vào Ēó, Phật dạy chúng ta cần quản tưởng tâm mình, bởi vì tâm quyết Ēính má»—i hành Ä’á»™ng của chúng ta trong cuá»™c sá»’ng.

Tâm  Á»¡ Trong Hành Äá»™ng Äược Quan Sát

Tầy một giáo sư Phật học nói rằng Äạo Phật Ä’iệu tạo những người cứu Ä’á»™i, giúp người vợ phải làm việc có lợi ích cho số Ä’ông, cho chư Thiên và loài người. Phật tá»­ cần cân nhắc tâm tưởng chúng ta làm sao để dung hòa Ēược việc làm lợi ích cho người mà không bị dính mắc với thành quả, vẫn buông bá»— Ēược.

Khi quan sát tâm con người, thầy ThẦ ‘n nhân thấy có hai phần là phần chân và phần giả. Tất nhiên chúng ta bỏ phần giả, vì có giả cũng mất. Nhưng phần chân tâm không bao giờ mất, vô minh thì mất. Quán tưởng về tâm chúng ta, đầu tiên chúng ta thấy tâm có hai phần là tâm vô minh và tâm sạch sẽ. Tâm vô minh gồm có tâm thức tâm vô minh và 51 tâm sơ. Vì vậy, chúng ta suy nghĩ bỏ phần vật chất bên ngoài, hướng về tâm quan sát, thấy có tâm vô minh và tâm sạch sẽ đúng như thầy ThẦ ‘n dạy.

Tâm chân quản sát bởi tu sĩ trong tịnh thất yên tĩnh

Trong 51 tâm sơ này, có 6 căn bản phiền não, 20 tùy phiền não lệ thuộc 6 căn bản phiền não là thế lực xấu và 11 thiện tâm sơ. Phật dạy Tỳ-kheo tu hành, muốn đắc Äá»”, cái gì xấu ác Ä’ã sanh phải Ä’oạn trừ, cái ác chưa sanh thì ngăn chặn lại, không cho sanh, Ēể hạt giống ác trong tâm mất hạn; Ēó là tâm xấu, không phải hành Ä’á»™ng xấu bên ngoài. Và cái thiện sanh rồi, rằng nuôi lớn; cái thiện chưa sanh thì tìm cách tạo cho sanh. Cho nên người tu ngồi yên, nhưng Ä’iệu chỉnh tâm, vì Phật dạy tất cả má»—i việc do tâm quyết Ēính, tâm quyết Ēính lời nói, hành Ä’á»™ng của chúng ta.

Nếu thực tập pháp này, chúng ta bước chân vào thế giới Phật, hay vào dòng Thánh, dù chưa là Thánh. Bây giờ chưa là gì, nhưng thành tựu Ēược như vậy, trở thành người Hiện nghĩa là Ēược má»—i người nhìn mình có thiện cảm. Thực tập pháp này, ác trong lòng chúng ta Ä’oạn, thiện tăng trưởng thì má»—i loại thấy chúng ta, lòng họ thanh thản và tiến hơn một bước, họ quỳ mến ta.

Tâm Ác  Phải Cắt Bỏ Äá»” Trồng Tâm ThiẤn

Tâm ác nếu có, chúng ta phải cắt bỏ, chưa có thì đừng tập. Một là lòng tham. Phật dạy cắt bỏ lòng tham, không phải cắt bỏ tài sản. Nhiều người tu hành bỏ tài sản, bỏ công việc làm là sai lầm. Và khi lòng tham chúng ta bỏ rồi, tài sản chúng ta có mất không. Có thể nói tài sản không mất, địa vị không mất, Ä’ôi khi tài sản còn nhiều hơn, địa vị của chúng ta cao hơn.

Lòng tham bỏ Ä'i, tâm mình trở nên sáng suốt và tự do

Thời Phật tại thế, ông Cấp Cô Äá»™c chuyên làm việc thiện, Ēầu tiên là ông bình ÄẲng cúng dường, cúng dường Sa-môn là Ēệ tá»­ Phật và cúng cho Sa-môn ngoài Äạo, cúng cho Bà-la-môn mà ông gọi là hàng cao thượng nên cúng dường. Sa-môn từ bỏ quyền lợi cá nhân, lo việc chung, không phải là người trụ Ä’á»™i, tiêu thụ. Sa-môn là nhà hiện triệt không cần vật chất, công danh Äể dẫn thân làm lợi ích cho Ä‘á»™i.

Cấp Cô Äá»™c bỏ thí, cúng dường, nhưng không nghèo, mà của cải còn tăng thêm. Ông cúng dường Sa-môn là người phát triển trí tuệ, ngày nay gọi là cấp học bổng cho học sinh, sinh viên nghèo. Ở thế kỷ XIX, Minh Trị Duy Tân của Nhật cấp học bổng cho sinh viên Äể nâng trình Äá»™ trí tuệ, thể hiện tinh thần học Phật của người Nhật là Ä‘Ã o tạo giới trí thức. Nhưng Ä‘ôi khi chúng ta sai lầm, Ä‘Ã o tạo những không sử dụng.

Thực tế cho thấy ở nước ta, nhiều người có bằng cấp từ nhân, thạc sĩ, tiến sĩ để treo đó, không làm gì cho cuá»™c Ä‘á»™i. Vì vậy, chúng ta cần nghĩ thêm là Ä‘Ã o tạo để sử dụng, vì bỏ tiền Ä‘ầu tư cho họ học có bằng cấp, treo đó thì là lãng phí vô cùng. Thời thầy còn là học tăng, một thầy Ä‘ấu tú tài cũng khó có, nhưng ngày nay, hàng trăm tiến sĩ, hàng ngàn cử nhân không sử dụng Ēược, quả là lãng phí.

Cấp Cô Äá»™c bỏ thí, cúng dường Äúng pháp, nên công việc làm ăn tốt thêm, xã hội chịu ảnh hưởng Phật giáo trở thành tốt Ä‘ẹp, phát triển. Theo Phật, Ä‘ầu tiên xây dựng tâm con người không tham lam, cái gì không phải của mình không sử dụng. Người không có tâm tham, cái gì mình sử dụng không hết thì cho người khác, nghĩa là đổi tâm tham thành tâm bỏ thí.

Tác Dụng Của ThiẤn Tâm Sở Trong Xã HỘI

Của cải nhiều thì ban rải và có trí tuệ thì làm theo Cấp Cô Äá»™c là ông cung cấp cho Ä‘á»™i sá»’ng của thợ thuyền Ä‘ầy Ä‘ủ, nên ông Ä’i chùa, nghe pháp, nhưng sự nghiệp của ông lớn thêm, vì công nhân của ông không tham, không thâm lam là nhớ họ học theo tấm gương của người chủ rất tốt, không tham mà luôn lo lắng cho họ được ấm no.

Từ bi của người chủ tạo ra tâm thiện trong công nhân

Ngoài ra, sản phẩm của họ làm ra, chính họ được hưởng. Cấp Cô Äá»™c theo Phật dạy, tiền làm ra không Ēược dùng quá 50%, để 30% tái tạo sản xuất, còn 20% Ä‘ầu tư và làm việc Ä‘ao Äức là bỏ thí, cúng dường. Thầy nhắc các Phật tá»­ không nên làm việc thiện quá 20% mình có. Có Phật tá»­ quá tốt, làm hết tài sản, thậm chí vay mượn để cúng dường, bỏ thí. Làm quá số này, coi chừng bị phá sản, nghèo khó bao vậy thì tâm ác sanh ra. Thực tế Ä‘ã có người bị như vậy là từ tâm thiện mà sanh ra tâm ác, như vậy không thực hiện Ä‘úng lời Phật dạy rằng tâm thiện chưa sanh thì phải tạo Ä‘iều kiện cho sanh, tại sao lại chuyển thành ác.

Tâm ThiẤn Sở Và Tâm Hà nh XáÂ

Cấp Cô Äá»™c thể hiện tâm từ bi bằng cách chăm sóc, quan tâm Ä‘ến công nhân, họ mỗi hết lòng với ông. Mình thương con vật, nó quấn quít mình, mình thương người giúp việc, họ cũng thương lại mình, Ñó là tu tập thiện tâm sơ. Khi có nhiều của cải, chúng ta sử dụng tiền của Ñó Ñể làm việc công đức như giúp đỡ người hoạn nạn, xây trường học, xây cầu, giúp học sinh vượt khó…

Theo Phật, cắt bỏ lòng tham, không phải cắt bỏ vật chất, địa vị. Chúng ta không có lòng tham và xây dựng người cũng không có lòng tham như chúng ta, Ñó là Cực lạc của Phật Di Äà giáo dương người như thế. Có người nghĩ niệm Phật Ñể vãng sanh. Thầy nói không phải vậy. Vãng sanh Cực lạc phải có Ä‘iều kiện và Ä‘iểm quan trọng then chốt là tâm trí lắng yên như và vào thiền đính thì Phật và Thánh chứng mới phóng quang tiếp Ä‘ộ. Tâm lắng yên là ác tâm không còn, không còn tham, sân, si, ngã mạn thì tâm mới Ä‘úng yên.

Vì vậy, ban Ä‘ầu Phật dạy cắt bỏ tâm ác và sanh thiện tâm là: tín, tâm, ưu, vô tham, vô sân, vô si, tinh tấn, khinh an, bất phóng dật, hành xả và bất hại. Chúng ta phải tu mười một thiện tâm này, Ñể nó khởi lên và lớn dần trong tâm chúng ta là tu tâm.

Nâng Cao Tâm Quán Sát Thông QuA Thực TáºŖp

Äầu tiên chúng ta khởi thiện tâm bất hại, tức cái gì có hại cho cuá»™c Ä‘á»™i, hại người, hại vật thì dứt khoát không làm. Biết có hại mà vẫn làm là ác. Và khi chúng ta tu thiện tâm sơ này, không hại ai thì sẽ có Ēược tâm nhẹ nhàng gọi là khinh an. Mặc dù chưa Ä’ạt Ēược nhất tâm bất loạn, chỉ mới có tâm nhẹ nhàng trước thiện ác, khen chè của cuá»™c Ä‘á»™i thì không bao giờ mình nhận trán, chau mày. Vì họ thanh tạn, nên má»—i loại thấy họ cũng Ēược thanh tạn theo.

Người xấu nhưng không thấy mình xấu, cứ nghĩ người khác xấu. Nhưng Phật dạy rằng má»—i người là tấm gương cho mình soi bóng. Người thấy chúng ta xấu thì phải tá»± biết rằng chúng ta xấu. Kinh Viên Giác dạy nếu là bậc chân tu thì không thấy lỗi người, mà thấy lỗi mình. Thấy lỗi mình bằng cách nếu bị người khi dễ, mắng nhiệt, phải biết mình lỗi, nên phải trốn, sợ người thấy chúng ta, họ ghét mắng thì ta cũng thêm tội. Coi cuá»™c Ä‘á»™i Ä‘ối xứ với mình như thế nào, coi phần ứng của người Ä‘ối với mình ra sao là biết Ēược tâm của mình thì tu Ēược.

Ngoài ra, tâm khinh an là tâm lúc nào cũng thanh tạn. Tâm khinh an có Ēược do Ä‘oạn tham, sân, si. Vì vậy, tu thiện của chúng ta là Ä‘oạn tham và tu vô tham thì thấy vật không phải của ta, không lấy, cho nên không nợ ai là Ä’iều an lạc nhất. Người khuấy Ä‘á»™ng, hay cảm dỗ mình, nhưng mình không Ä‘á»™ng theo họ, không Ä‘á»™ng theo sự cảm dỗ, nghĩa là thanh tạn giữa cuá»™c Ä‘á»™i, Ñó là thiện tâm sơ mà chúng ta Ä’ạt Ēược.

Tâm Thanh TẊnh Và ÜngDụng Vào V㺟ng Sanh

Tu hành, ngồi yên quan sát tâm và Ä‘iều chỉnh tâm Ñể Ñạt được diều lực vô tác, tức không làm, nhưng kết quả có Ēược lớn lao vô cùng. Quán chiếu tâm và Ñoạn ác tâm, phát huy thiện tâm thì má»—i loại thấy ta, họ phát tâm. Trước kia, chúng ta muốn dạy người, muốn làm, nhưng không Ēược. Nay buông bỏ tất cả Ñể Ñiều chỉnh tâm trong sáng, không làm, nhưng má»—i việc tá»± tốt theo tâm thanh tí­nh của chúng ta.

Quan sát nội tâm xem ác tâm Ñoạn chưa, thiện tâm sanh chưa. Theo Phật, thiện tâm sanh thì không cần vật chất, nhưng vật chất tốt và địa vị cao thể hiện ý nghĩa bỏ tất cả, nhưng được tất cả. Cầu cho những người hữu duyên Ä‘ều trở thành pháp khí Äà i thừa, trở thành Quan Âm, Phổ Hiến trong tương lai, làm Ēược nhiều việc tốt Ä‘ẹp cho Ä‘á»™i, cho Ä‘ao hơn nữa.

Phổ Hiến nói không phải vãng sanh Cực lạc Ñể hưởng phúc sung sưởng. Vì hưởng phúc sung sưởng thì ở cõi Trời Ñã có, nhưng Bá»”-tát nhắc vãng sanh Cực lạc Ñể nhận sự thọ ký của Phật Di ÄÃ. Thầy nhớ Hòa thương Trí Hải nói rằng lúc lâm chung, ông vãng sanh Cực lạc vài ba ngày Ñể nhờ Phật Di Äà thọ ký, xong thì ông quay lại Ä‘ây Ñể làm việc với quí thầy. Vãng sanh Phật Di Äà thọ ký là xác minh lại việc làm nào của mình Ēược và cái chưa Ēược, rồi lấy Phật Di Äà vãng sanh Cực lạc tiếp tục việc của Äức Thích Ca giao cho chúng ta. Ở Ä‘ây tu má»™t ngày bằng tu ở Cực lạc mười kiếp. Ở Ñây phát Bá»”-đệ tâm làm Ēược nhiều việc.

Tóm lại, tu hành, ngồi yên quan sát tâm và Ñiều chỉnh tâm Ñể Ñạt Ñược diều lực vô tác, tức không làm, nhưng kết quả có Ñược lớn lao vô cùng. Quán chiếu tâm và Ñoạn ác tâm, phát huy thiện tâm thì má»—i loại thấy ta, họ phát tâm. Trước kia, chúng ta muốn dạy người, muốn làm, nhưng không Ñược. Nay buông bỏ tất cả Ñể Ñiều chỉnh tâm trong sáng, không làm, nhưng má»—i việc tá»± tốt theo tâm thanh tí­nh của chúng ta. Lắng nghe tâm mình, quan sát nó, chúng ta sẽ Ñiều chỉnh Ä’úng hướng tu tập, hướng tới giải thoát và ánh sáng Phật pháp.