Có một câu nói của người miền Trung mà tôi rất yêu thích: “Con vào dạ, mẹ đi tu”. Câu nói ngắn gọn này chứa đựng bao nhiêu ý nghĩa sâu sắc về tâm linh, tình mẫu tử và con đường tu tập. Khi nghe câu này, nhiều người liên tưởng đến hình ảnh một bà mẹ bước vào hành trình mới của cuộc sống với tấm lòng thanh tịnh, yêu thương đích thực dành cho đứa con sắp chào đời. Nhưng phía sau những từ đơn giản ấy là một bài học Phật pháp sâu sắc về tai nghiệp, nhân duyên và ơn nước chảy nguồn.
Từ ngày thai nhi được hoài thai trong lòng, mẹ bước vào một chặng đường mới, trở thành một vị tu hành đặc biệt. Lúc này, “đi tu” mang tính chất giáo dục là một hình thức thai giáo cho con. Nó có nghĩa là mẹ sẽ tu sửa mình, sẽ sống với tâm lòng bi mẫn và thiện lành nhất vì con. Bởi vì mẹ mong con sinh ra được lành mạnh, được đầy đủ an phước, nên người mẹ sẽ dung ứng tâm để an vui và hạnh phúc cho con được nương nhẫn. Đây chính là lời dạy của Phật về giáo dục con em từ khi chưa chào đời.
Ý Nghĩa Sâu Sắc Của Thai Giáo Phật Giáo
Thai giáo không chỉ là việc chăm sóc sức khỏe thể chất của thai nhi. Theo Phật giáo, từ khi con được hoài thai, tính cách của đứa trẻ phụ thuộc vào ba yếu tố quan trọng. Thứ nhất là nghiệp báo của thai nhi trong kiếp sống gần nhất, yếu tố này do nhân quả vô song quyết định. Thứ hai là tác động từ nhân cách của người mẹ thông qua quá trình thai giáo cũng như thời gian nuôi dưỡng con khi còn nhỏ. Thứ ba là sự giáo dục từ xã hội, gia đình, và quá trình giao tiếp với những người xung quanh.
Một bà mẹ ngồi thiền định tâm trí lành mạnh để thai giáo cho con trong bụng
Ngoài yếu tố nghiệp báo của thai nhi, hai yếu tố còn lại đều có thể thay đổi và lựa chọn được. Để nuôi dưỡng được một đứa con nhân hậu, hiểu được điều đúng sai, chúng ta cần bắt đầu từ những ngày con còn trong bụng mẹ. Vì vậy mà dân gian có câu “Con vào dạ, mẹ đi tu”. Đây là sự ghi nhận của người xưa về tầm quan trọng của thai giáo trong Phật pháp.
Khi nói đến “tu” ở đây, nó còn có nghĩa là người mẹ sẽ sống với ý thức chính niệm về từng hành động, ý nghĩ, từng lời nói của mình trong hiện tại. Mỗi khi nói chuyện, mẹ sẽ ý thức rằng mình là một người mẹ, để nói những điều dễ dàng hơn, tốt đẹp hơn. Khi mẹ đi đứng, ngồi nằm, ăn uống, mẹ cũng sẽ ý thức rằng mình đang ăn như thế nào để lành, đi thế nào để an, ngồi nằm thế nào để người khỏe nhẹn.
Chính Niệm – Chìa Khóa Của Thai Giáo
Chính niệm là một khái niệm quan trọng trong Phật giáo. Nó không phải là sự cứng nhắc hay khó khăn, mà là sự tỉnh thức tự nhiên trong từng hành động. Khi một bà mẹ sẽ có ý thức về hành động của mình, cô ấy đang truyền tải điều đó cho con qua những rung động tinh tế nhất trong tâm thức. Con người ta là những sinh linh có khả năng cảm nhận năng lượng tâm linh từ người mẹ.
Từ ngày con vào dạ, mẹ chưa biết được con mình sau này có trở thành ông bà hay bà kia hay không, chưa biết con là con trai hay con gái, và phần nhiều cũng chưa nghĩ tới việc sau này con sẽ hiền lành hay nghịch ngợm, sẽ ngoan ngoãn hay uỳnh ương, sẽ hiếu thảo hay khó bảo. Chỉ có biểu hiện sinh học duy nhất có mặt trong lòng là một sự sống đang phát triển. Đó là đủ để mẹ bắt đầu một hành trình mới.
Yêu Thương Vô Điều Kiện Của Người Mẹ
Chúng ta, ai cũng từng là một người con, được hoài thai từ trong lòng mẹ. Chúng ta có mặt, được yêu thương, không phải bởi vì chúng ta làm tốt một điều gì đó. Chỉ cần chúng ta tồn tại, chúng ta đã được yêu thương. Ơn nước chảy nguồn của người mẹ là một lẽ tự nhiên vô cùng thiêng liêng.
Sở dĩ tôi nhắc tới những điều này là bởi vì tôi không muốn chúng ta quên đi giá trị cao quý của sự có mặt. Người mẹ hoài thai là thường yêu, là cần trọng, không phải để cho ta trôi lăn trong phiền muộn hay chạy đua với cuộc đời. Mà là để được yêu thương, được chúc lành và nâng niu. Đó là bài học Phật dạy về lợi ích của thai giáo, về cách cha mẹ tu tập chính để cho con đời sau.
Hình ảnh thơm ngát của một bác mẹ nâng niu em bé với tình yêu thương
Những Lời Chào Tâm Linh Trong Phật Giáo
Hôm trước, tôi nói về câu chào Aloha của người Hawaii có nghĩa là xin chào thượng đế, còn ở Ấn Độ, người ta chào nhau là Namaste. Cũng như Aloha, Namaste có nghĩa là tôi cúi đầu chào bạn. Nhưng ý nghĩa tâm linh của từ này là điều thiêng liêng bên trong tâm hồn tôi xin cúi chào điều thiêng liêng bên trong bạn. Đó là cách ghi nhận của các nền văn minh cổ xưa về một sự linh thiêng có mặt trong mỗi con người.
Ở Việt Nam, thường thấy ở những người theo đạo Phật là cách chắp tay và cúi đầu chào nhau với hướng dẫn A di Đà Phật. Tuy là niệm Phật, nhưng khi người Việt chắp tay chào nhau, theo thiền sư Thích Nhất Hạnh, cái chắp tay ấy là mình đang làm thành biểu tượng của một bông sen. Và lời chào ấy có ý nghĩa mực mịch: “Sen bông xin tặng người, một vị Phật tương lai”.
Điều này có nghĩa là chúng ta tặng cho người một bông sen, cung kính trước người đối diện khi gặp nhau. Ta chào hỏi, cũng có nghĩa là ta tin rằng người ấy là một vị Phật, người ấy có Phật tính và sẽ thành Phật trong tương lai. Đây chính là lời dạy của Phật về sự bình đẳng và tôn quý tất cả mọi sinh linh.
Con Đường Tu Tập Từ Đơn Giản
Sự khởi nguyên nào dường như cũng tinh khôi như giọt nước lăng trong nơi đầu nguồn, như lời chào của người ta với niệm cung kính hay biểu hiện của một sinh linh vừa có mặt trong tử cung của người mẹ. Cuộc sống có rất nhiều những nẻo đường, giọt nước lăng trong nơi đầu nguồn để ra biển cả, cũng như đời người đi qua một kiếp sống.
Cái đẹp tinh khôi buổi ban đầu sẽ thay bằng ghông thác ầm ào, thay sóng đá cát bụi và gió tập bão bùng. Đôi lúc người ta quên đi mình tưng từng lăng trong và tinh khôi, tưng được yêu thương trân trọng như thế… cho đến lúc nhắm mắt buông tay. Tôi đã đi trên vạn nẻo đường, qua bao nếp nhà và chắp tay cúi chào bao người bạn mà tôi có nhân duyên hạ hành ngộ trong đời. Cảm thương cho những trôi lăn như thương chính bản thân mình trong những tháng ngày lần đấn.
Những nữ tu sĩ Phật giáo quỳ kinh cầu nguyện cho sự bình an và tâm linh
Buông bỏ những đao to búa lớn với danh vị và những hình ảnh của sự đạo mạo, uy nghi trong đời, tôi trở lại là mình bình thường và dường như nhớ lại cùng những hoài niệm về mẹ cha. Chiều nay, có những bông hoa ở lại cùng một người mẹ giữa thinh không, rồi mỗi người trở gót…
Hóa Giải Nỗi Trăn Trở Bằng Tâm Mẫn
“Con vào dạ, mẹ đi tu”. Cho đến ngày những người mẹ đi vào cõi lăng trong ở một miền sáng nào đó, tôi tin phút ấy, người con nào cũng tự nguyện với mình rằng con sẽ ở lại xứng đáng. Như tôi tự nguyện, sẽ xứng đáng với tình yêu của mẹ, với sự cố gắng tạo tần một đời, với sự “đi tu” rất riêng của mẹ tôi. Sự xứng đáng ấy, như khởi nguyên ban đầu, cũng chỉ đơn giản là một biểu hiện bình an.
Mỗi chúng ta có mặt trong đời đã là một điều đẹp đẽ và thiêng liêng hơn chúng ta nghĩ rất nhiều rồi. Mong cho tôi và bạn, chúng ta sẽ luôn nhớ đến giọt nước đầu nguồn lăng trong ấy. Nhớ rằng chúng ta không có mặt vì tự mình lựa chọn, mà vì ơn nước chảy nguồn của người mẹ, vì sự “đi tu” thầm lặng của cô ấy. Khi nhớ lại điều này, có lẽ chúng ta sẽ có thêm lý do để yêu thương bản thân và sống có ý thức hơn mỗi ngày.
Phật pháp dạy rằng chúng ta nên biết ơn ân dõi của cha mẹ. Đó không phải là một bổn phận nặng nề, mà là một cách để chúng ta liên kết với nguồn cộng yêu thương vô tận. Khi chúng ta sống với ý thức và tâm lành, chúng ta đang tiếp tục con đường tu tập mà người mẹ đã bắt đầu từ ngày chúng ta vào dạ. Đó là cách để chúng ta xứng đáng với sự có mặt, xứng đáng với tình yêu thương trân quý ấy.
Tài liệu tham khảo kinh điển:
Theo Phật giáo, từng người con đều mang theo sứ mệnh tu tập của riêng mình, bắt đầu từ lòng mẹ. Kinh Pháp Cú dạy: “Mình là chủ của mình, ai khác có thể là chủ?”. Điều này có nghĩa là chúng ta cần chủ động tu tập, tự hoàn thiện mình để xứng đáng với sự có mặt. Biết ơn ân dõi của cha mẹ là lối vào để thực hành Phật pháp một cách sâu sắc hơn, từ việc nhân hòa, cung kính cho đến sự nỗ lực không ngừng hướng tới chánh giác.
