Khi chạm đến vấn đề phân chia tài sản, anh em trong một nhà thường rất dễ trở nên chia cách, ly tán. Trong thời kỳ còn sống dựa vào cha mẹ, mọi việc được vợ chồng cha mẹ lo liệu từng bước, tất cả đều suôn sẻ. Nhưng đến lúc thực sự phân chia tài sản riêng tư, những hiểu lầm và bất hòa mới thường nảy sinh, dẫn đến những cuộc tranh chấp khốc liệt, giành giật lẫn nhau, làm gia đình tan vỡ từng đó.
Trong tình huống như vậy, Phật pháp cung cấp cho chúng ta một con đường sáng suốt. Đó là cung kính chuyển giao tài sản, một cách tiếp cận vấn đề phân chia gia sản không phải từ góc độ tranh giành, mà từ tâm niệm cung kính, từ lòng biết ơn đối với cha mẹ và anh chị em.
Câu Chuyện Về Triều Ngạn Tiêu
Trong gia đình Minh có một người tên là Triều Ngạn Tiêu. Sau khi cha mẹ mất đi, cùng với người anh là Triều Ngạn Văn, Triều Ngạn Tiêu đã sống và lao động chung với nhau để nuôi sống cả hai anh em trong suốt 12 năm. Đó là một khoảng thời gian dài, đầy những khó khăn và gian truân, nhưng cũng tràn đầy tình thương anh em.
Tuy nhiên, sau 12 năm sống chung, Triều Ngạn Văn bắt đầu thường xuyên đi chơi ăn nhậu, bỏ bê công việc sinh sống. Nhìn thấy anh suy đồi, Triều Ngạn Tiêu liền xin với anh chia tách gia sản để mỗi người có thể tự lập và phát triển sự nghiệp riêng. Đó là một quyết định được suy tính kỹ lưỡng, vì tiểu em biết rằng chỉ khi có trách nhiệm riêng, anh mới có thể tỉnh ngộ và quay trở lại con đường đúng đắn.
Người anh em trong gia đình Phật giáo cùng nhau xem xét vấn đề phân chia tài sản một cách cung kính
Kết Quả Sau Năm Năm Phân Chia
Chỉ vỏn vẹn 5 năm sau khi chia tách, gia sản của Triều Ngạn Văn đã tiêu hết sạch. Tất cả khoản tài sản mà Triều Ngạn Tiêu cung cấp cho anh, những tài sản của gia đình họ lâu đời, đều đã tiêu tan trong những năm đó. Đó là một cú sốc lớn, không chỉ với Triều Ngạn Văn mà còn với cả Triều Ngạn Tiêu.
Một hôm, Triều Ngạn Tiêu bỏ tâm việc lên, cung kính mời anh đến chơi tại nhà mình. Với một tâm nguyện từ bi, tiểu em nói với anh: “Trước đây em không có ý muốn phân chia gia sản. Chỉ vì anh không biết tự kiếm sống, chỉ lo việc làm ăn không có kỷ luật, nên em vì thương anh mà buộc phải phân chia ra, để em tự mình có thể giữ gìn được một nửa sản nghiệp cha mẹ để lại cho anh em chúng mình. Dù có xảy ra chuyện gì cũng còn có thể tạm duy trì sự sống cho anh em. Nay em mới xin anh quay trở lại nhà này, xin trao quyền làm chủ gia đình này cho anh.”
Lời nói đó chứa đựng một tâm từ bi sâu sắc. Triều Ngạn Văn nghe xong, cầm chứng thư phân chia gia sản từ trước ra đốt sạch, lấy chìa khóa nhà kho giao hết cho anh, và sau đó hỏi chi tiết các khoản nợ nần hiện nay của anh để em thay anh thanh toán hết.
Sự Thay Đổi Ngoạn Mục
Triều Ngạn Văn nghe được lời nói từ tim của em, hối cải sâu sắc. Từ đó, ông bỏ rơi những thói quen xấu, không còn ham chơi như những ngày trước. Ông lập thức tỉnh ngộ, tập trung vào việc học hành, tu dưỡng đạo đức, và lo lắng chăm sóc công việc gia đình một cách có kỷ luật.
Năm sau, cả hai cha con Triều Ngạn Tiêu cùng lúc thi đạt Tiến sĩ. Đó không phải là thành công của riêng một ai, mà là kết quả của sự cung kính chuyển giao, của tâm từ bi không có điều kiện, của việc biết cách nhắc nhở người khác thông qua hành động cụ thể.
Giáo Lý Từ Kinh Điển
Sách Công Quá Cách (功過格) – một tác phẩm Nho giáo nổi tiếng có cẩm nang về đạo đức – ghi rõ: “Phần làm con trong khi nuôi dưỡng cha mẹ, hoặc lo việc tang ma, nên nghĩ tưởng rằng cha mẹ chỉ sinh ra được mỗi một mình ta. Đến lúc phân chia gia sản, nên nghĩ tưởng rằng cha mẹ sinh ra anh em đồng đức, chẳng riêng gì mình ta.”
Câu dạy này chứa đựng một chân lý sâu xa về lòng biết ơn và nghĩa tình anh em. Khi còn nhỏ, chúng ta tập trung vào việc được cha mẹ nuôi dạy. Nhưng khi đã lớn lên, khi phải chia sản nghiệp, chúng ta nên nhớ rằng cha mẹ sinh ra chúng ta để cùng nhau hỗ trợ, chứ không phải để giành giật, để ganh đua.
Ứng Dụng Phật Pháp Vào Thực Tế
Đối chiếu sự việc của Triều Ngạn Tiêu, chúng ta thấy rõ rằng ông có một nhận thức đúng đắn. Ông không tranh cãi, không giận dữ, không quyết định phân chia vì muốn tách rời anh em. Thay vào đó, ông hành động vì lòng từ bi, vì muốn giúp anh tỉnh ngộ.
Trong Phật giáo, chúng ta học về lục độ (sáu độ hoàn toàn), bao gồm cả độ Bố thí – không chỉ là cho tiền bạc, mà là cho những gì chúng ta có, kể cả thơm lành và đạo đức. Triều Ngạn Tiêu đã thực hiện bố thí đó khi cung kính chuyển giao tài sản cho anh, cung kính cam chịu trách nhiệm, và cung kính gợi nhớ anh về con đường tốt lành.
Khi chúng ta phân chia gia sản không phải vì tranh chấp mà vì từ bi, không phải vì tách rời mà vì muốn mỗi người phát triển, thì phân chia đó trở thành một hành động cao quý. Đó chính là “cung kính chuyển giao”, và kết quả sẽ là tốt đẹp, không chỉ cho chúng ta mà còn cho cả gia đình.
Bài Học Cho Những Người Con Hiếu Thảo
Phật pháp dạy chúng ta rằng hiếu thảo không chỉ là tuân phục hay chiều chuộng cha mẹ. Hiếu thảo đúng nghĩa là biết lo lắng cho lợi ích thực sự của cha mẹ, biết khi nào nên nhắc nhở, khi nào nên chịu trách nhiệm, khi nào nên từ bỏ để người khác được phát triển.
Tương tự, trong mối quan hệ anh em, tình thương không phải là cấp dập, hay thỏa mãn mọi yêu cầu. Tình thương anh em đúng nghĩa là biết cách hỗ trợ cho sự phát triển của nhau, biết khi nào nên xuống nước, khi nào nên kiên định, và biết cách chuyển giao trách nhiệm để mỗi người có thể trưởng thành.
Khi Triều Ngạn Tiêu quyết định phân chia gia sản cho anh, và sau đó, khi thấy anh sa ngã, lại cung kính chuyển giao toàn bộ trách nhiệm gia đình cho anh, ông đã thực hiện một hành động Phật pháp cao quý – hành động từ bi có trí tuệ.
Kết Luận: Con Đường Phát Triển Từ Cung Kính
Câu chuyện của Triều Ngạn Tiêu là một minh chứng sống động cho thấy rằng cung kính chuyển giao không phải là đầu hàng hay nhu nhược. Đó là một cách hành động dựa trên tín tâm sâu sắc – tín tâm rằng người kia có khả năng thay đổi, có khả năng tỉnh ngộ, nếu chúng ta cho họ cơ hội và trách nhiệm.
Trong Phật pháp, chúng ta học rằng mọi loài chúng sanh đều có bản chất Phật, đều có khả năng giác ngộ. Cung kính chuyển giao chính là cách để khơi dậy khả năng đó ở người khác. Khi chúng ta làm việc đó với tâm từ bi, không mong cầu gì, chỉ vì muốn sự tốt lành cho người kia, thì kết quả sẽ tự nhiên hiện ra – không chỉ là sự thay đổi của người kia, mà còn là sự bình an và hạnh phúc trong tâm chúng ta.
Hãy cùng nhau học tập tinh thần cung kính này, áp dụng vào mối quan hệ với gia đình, bạn bè, đồng nghiệp. Khi mỗi người trong chúng ta biết cách cung kính chuyển giao, biết cách tin tưởng vào khả năng thay đổi của người khác, thì thế giới sẽ trở nên hòa hợp, tươi sáng hơn. Đó chính là con đường Phật dạy, con đường dẫn đến hạnh phúc chân thật cho tất cả chúng sinh.
