Trong những trang sử Phật giáo hàng ngàn năm, ít có thần chú nào được tôn kính và thực hành phổ biến như Thần Chú Đại Bi. Đây không chỉ là những âm thanh Phạn bí mật, mà còn là một phương tiện linh động kết nối tâm hồn con người với lòng từ bi vô biên của Quan Âm Bồ Tát. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về ý nghĩa, công năng và cách vận dụng thần chú này trong tu tập Thiền định.
Thần Chú Đại Bi: Xuất Xứ Và Ý Nghĩa
Thần Chú Đại Bi được trích từ bộ kinh “Thiên Thủ Thiên Nhãn Quan Thế Âm Bồ Tát Quảng Đại Viên Mãn Vô Ngại Đại Bi Tâm Đà Ra Ni”, do chính Đức Phật Thích Ca diễn nói trong một pháp hội trước mặt đông đủ các vị Bồ Tát, Thanh văn, Thánh chứng, Trời, Thần, Thiên, Long và các đại thánh như Ma-Ha Ca-Diếp, A-Nan. Kinh này được dịch từ tiếng Phạn sang tiếng Trung Hoa bởi Đại-Phạm-Đạt-Ma và sau đó được Hoà Thượng Thích Thiện Tâm chuyển ngữ sang tiếng Việt.
Danh từ “Đà Ra Ni” (Dhāraṇī) trong tiếng Phạn có nghĩa là “Tổng trì” – những lời nói bí mật chứa đựng sức mạnh siêu tự nhiên của các vị Phật, Bồ Tát. Thần Chú Đại Bi, hay “Đại Từ Bi Tâm Đà Ra Ni”, mang trong đó lòng từ bi vô lượng của Quan Thế Âm Bồ Tát dành cho muôn loài chúng sinh.
Sự Kiện Ra Đời Của Thần Chú Đại Bi
Theo kinh thánh, trong một thời kỳ xa xưa, Phật Thiên Quang Vương Tịnh Trú Như Lai, vì lòng thương tưởng chúng sinh, đã nói ra thần chú Đại Bi và khuyến khích Bồ Tát Quan Thế Âm thử trì thần chú này để mang lại lợi ích an vui cho chúng sinh. Bồ Tát Quan Thế Âm lúc ấy đang ngồi trên ngai vàng, khi nghe xong thần chú này liền chứng vượt lên để bắt đỏ. Vui mừng trước oai lực chứng minh của thần chú, Bồ Tát phát đại nguyện: “Nếu trong đời vị lai, con có thể làm lợi ích an vui cho tất cả chúng sinh với thần chú này, thì xin khiến cho thân con liền sanh ra ngàn mặt ngàn tay.”
Lập tức nguyện vương được thành tựu. Từ đó, hình ảnh của Quan Thế Âm Bồ Tát với ngàn tay ngàn mắt trở thành biểu tượng cho khả năng siêu tuyệt của một vị Bồ Tát mang sức mạnh vào đời cứu khổ ban vui cho tất cả chúng sinh. Ngàn tay để cứu vợt, nâng đỡ, còn ngàn mắt để chiếu soi vào tất cả mọi cảnh giới khổ đau của nhân loại.
Công Năng Và Oai Lực Của Thần Chú Đại Bi
Bao quát tất cả các công năng của thần chú Đại Bi, có thể chia thành ba nhóm chính:
Thứ nhất, công năng của việc thành tựu mọi nguyện vọng. Bất cứ một ai khi trì tụng thần chú Đại Bi với tất cả tâm thành, chắc chắn sẽ đạt được tất cả những điều mong cầu, được nguyện bởi vì oai lực của thần chú là rộng khắp, vô biên, không có gì có khả năng ngăn ngại nơi đó.
Thứ hai, công năng của việc tiêu diệt tội ác. Thần chú còn có tên gọi là “Diệt Ác Thứ”, có khả năng tiêu diệt tất cả tội ác, kể cả những tội ác nặng nề như thập ác ngũ nghịch. Những ai trì tụng thần chú với tâm chân thành đều được Bồ Tát che chở, bảo vệ, oai lực sẽ vô chuyên che phủ.
Thứ ba, công năng của việc cứu khổ. Khi chúng ta lâm cảnh hoạn nạn, đau thương, cùng khổ, tuyệt vọng, đó chính là lúc niệm Bồ Tát Quan Thế Âm, trì tụng thần chú Đại Bi. Bồ Tát sẽ dùng những phương tiện thiện xảo, đưa chúng ta vượt qua cảnh khổ đến nơi an lạc, hạnh phúc.
Mười Đặc Tính Của Đại Từ Bi Tâm
Các tính chất cơ bản của Đại Từ Bi Tâm, hay tính chất của Thiền định, được Bồ Tát Quan Thế Âm giải thích rõ ràng khi đáp lại lời thỉnh cầu của vua trời Đại Phạm Thiên Vương, bao gồm:
- Tâm Đại Từ Bi – Tâm thương xót vô lượng
- Tâm Bình Đẳng – Tâm vô phân biệt
- Tâm Vô Vi – Tâm không có vi khuyết
- Tâm Chẳng Nhiễm Trước – Tâm không bị nhiễm trước
- Tâm Không Quán – Tâm không quan
- Tâm Cung Kính – Tâm cung kính tôn trọng
- Tâm Khiêm Nhường – Tâm khiêm nhường
- Tâm Không Tạp Loạn – Tâm không tạp loạn
- Tâm Không Chấp Giữ – Tâm không chấp giữ
- Tâm Vô Thường Bồ Đề – Tâm hướng đến Niết Bàn, Bồ Đề
Những đặc tính này tạo nên nền tảng cho việc tu tập thần chú Đại Bi, giúp hành giả từng bước tiến đến giác ngộ.
Hình ảnh Quan Thế Âm Bồ Tát với ngàn tay ngàn mắt tượng trưng cho oai lực cứu khổ
Vận Dụng Thần Chú Đại Bi Vào Thiền Định
Muốn đạt được cứu cánh giác ngộ không có con đường tu tập nào khác hơn ngoài con đường Thiền định. Chính Đức Phật từng nhấn mạnh lợi ích quan trọng của thiền định, và Ngài cũng trải qua 49 ngày đêm thiền định rồi mới chứng đạt đạo quả Bồ Đề.
Khi tu tập Thiền định, việc sử dụng thần chú Đại Bi như một phương tiện giúp hành giả có thể nương vào thần lực của thần chú để định tâm. Do khả năng chuyên chở màu nhiệm của những âm thanh vi diệu này, khi hoà nhập vào bản thể của chân tâm, sẽ đạt được cứu cánh giải thoát, niết bàn bản.
Chân tâm là Phật tính, vốn thường hằng, hiện hữu trong mọi chúng sinh. Tuy nhiên, chúng ta không thấy được chân tâm của mình vì vô minh, vì tội ác, nghiệp chướng như rong rêu tích tụ từ hằng hà sa số kiếp đã bao phủ nó. Bồ Tát Quan Thế Âm, với lòng thương yêu lo lắng cho chúng sinh, đã giúp ta một phương tiện diệu dụng là Thần Chú Đại Bi, nhằm vạn ra những mảng tội ác, nghiệp chướng đã đeo đẳng, dính cứng vào thân ta từ bao đời.
Khi tu tập thiền định với hỗ trợ của thần chú này, oai lực của nó sẽ như ngọn đuốc bùng lên giữa đêm dài vô minh tạm tối, làm bừng sáng, tỏ ngộ chân tâm.
Tâm Định: Đích đến của hành giả thiền định
Từ Bi Quán – Phương Pháp Huấn Tập Lòng Từ Bi
Từ Bi Quán là phương thức để huấn tập lòng Từ Bi. Trong Phật giáo, có nhiều phương pháp Từ Bi Quán, cơ bản chia thành ba cấp độ từ thấp đến cao:
Cấp độ một: Quán chứng sinh duyên tư. Quan sát cảnh khổ của chứng sinh ở trong cái dục giới mà phát khởi lòng tư. Điều này bao gồm nhìn thấy những kẻ bị đau ở địa ngục hiện đang bị hình phạt, loài ngạ quỷ đói khát, loài súc sinh bị hành hình phân thây xẻ thịt làm thức ăn, loài a tu la phải đấu tranh chêm giết, chúng sinh ở cái trời khi hết phước đức cũng phải bị đọa lạc, những cảnh khổ của kiếp người và những cảnh khổ khác.
Cấp độ hai: Quán Pháp duyên tư. Ở mức độ cao hơn, hành giả quan sát thấy tất cả chứng sinh đều có chung Pháp tính, vì thế nên nói như ngài Duy Ma Cát: “Vì chứng sinh bệnh nên ta bệnh”, chứng sinh khổ nên ta khổ, vì thế ta tìm cách cứu độ chứng sinh.
Cấp độ ba: Quán Vô duyên tư. Đây là lòng tư bi của chư Phật, theo thể tính chơn tâm mà phát ra, bao la trùm khắp, không thiên lệch một nơi nào. Loại này chúng ta chỉ biết qua, chứ không áp dụng vào thiền tập được vì quá cao siêu.
Thần Chú Đại Bi – Một Con Đường Tắt Đến Tịnh Độ
Nói đến Thần Chú Đại Bi, ta không thể không nói đến Tịnh Độ. Tại sao? Bởi vì chuyển sinh tử là chuyện quan trọng của đời người. Chúng ta nhận thức được rằng kiếp sống thế này rất ngắn ngủi và ta cũng không muốn luân quân mãi trong cảnh luân hồi sinh tử, cho nên ta tu tập để mong cầu vượn đến một cảnh giới đích thực, vĩnh cửu.
Nếu hiểu Tịnh Độ là pháp môn dựa trên căn bản Tín, Nguyện, Hành, thì phương pháp hành Thiền sử dụng Thần Chú Đại Bi cũng không xa lạ pháp môn Tịnh Độ, chỉ khác một điểm nhỏ là thay vì trì tụng danh hiệu Phật A Di Đà, chúng ta trì tụng danh hiệu Bồ Tát Quan Thế Âm và Đại Bi Thần Chú.
Như vậy, người tu tập Thiền Quán Âm nếu không đạt được giác ngộ trong hiện kiếp sẽ vãng sinh về đâu? Câu hỏi này rất đúng lúc. Tuy nhiên, xin nhắc lại, trong kinh Đại Bi, Bồ Tát Quan Thế Âm đã khả ứng với chúng ta rằng những người trì tụng thần chú Đại Bi chắc chắn sau khi chết sẽ không bị đọa vào ba đường ác. Những điều Bồ Tát đã hứa là chắc chắn không thể nào thay đổi, có nghĩa là bạn đã biết chắc một điều rằng mình sẽ không bao giờ bị rơi vào con đường ngạ quỷ, địa ngục hay súc sinh.
Ngoài ra, theo kinh giáo dạy, người hành Thiền Quán Âm còn có quyền tự do lựa chọn cảnh giới Tịnh Độ mà mình mong muốn để vãng sinh, kể cả Tây Phương Cực Lạc của Phật A Di Đà, cung trời Đâu Suất của Di Lặc Bồ Tát, hay Niết Bàn vô sinh không diệt.
Các Nguyện Vọng Khi Tu Tập Thần Chú Đại Bi
Khi quyết định tu tập Thần Chú Đại Bi, hành giả cần phát những nguyện vọng rõ ràng cùng Bồ Tát Quan Thế Âm:
- Vãng sinh trở lại để tiếp tục hành Bồ Tát Đạo, hướng pháp lợi sinh, biến cải nhân gian thành Tịnh Độ. Với tính tích cực này, hành giả không chỉ mưu cầu giải thoát cho riêng cá nhân mà còn muốn bắt tay vào việc cải thiện xã hội, môi trường, xây dựng một cái Tịnh Độ nhân gian trên cái thế này, cho muôn loài chúng sinh. Do tính tích cực này, quan niệm Tịnh Độ này rất phù hợp với hành nguyện cứu khổ cứu nạn của Bồ Tát Quan Thế Âm, hình như gần gũi hơn với Tịnh Độ Di Lặc.
Xin cháp tay trì tụng và hồi hướng công đức vô lượng của Thần Chú này đến muôn loài chúng sinh, để tất cả đều được an vui, hạnh phúc, thoát khỏi khổ đau, và sớm chứng được Bồ Đề Phật quả.
Tài liệu tham khảo:
- Kinh Thiên Thủ Thiên Nhãn Quan Thế Âm Bồ Tát Quảng Đại Viên Mãn Vô Ngại Đại Bi Tâm Đà Ra Ni
- Phật Học Phổ Thông – Hoà Thượng Thích Thiện Hoa
- Giáo Lý Phật Giáo Việt Nam
