Trong Kinh Phước Đức, Đức Phật đã dạy một bài học sâu sắc về cách tạo phước đức thông qua hành động, thực hành thiện tập hàng ngày, và tinh tấn trong mọi việc làm. Đây là những lời dạy vô cùng thiết thực, giúp chúng ta hiểu rằng phước đức không phải là thứ được ban tặng một cách thụ động, mà là kết quả của sự tu tập, kiên trì và hành động đúng đắn. Bài học này nhắc nhở chúng ta về nguyên lý căn bản trong Phật giáo: tự lực là chính, không nên ỷ lại vào sự giúp đỡ bên ngoài. Những lời dạy của Đức Phật không chỉ áp dụng cho thời xưa mà còn rất phù hợp với cuộc sống hiện đại, giúp chúng ta xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự bình an và giải thoát.
Câu Chuyện Thiên Giả Thỉnh Pháp Về Phước Đức
Theo Kinh Phước Đức, vào một đêm, khi Đức Phật còn ngụ trú gần thành Xá Vệ, tại tự viện Cấp Cô Độc, trong vườn Kỳ Đà, một vị thiên giả đã hiện xuống thăm Ngài. Hào quang và vẻ đẹp của thiên giả này làm sáng cả vườn cây. Sau khi đã đảnh lễ Đức Phật, vị thiên giả xin tham vấn Ngài bằng một bài kệ:
“Thiên và nhân thao thức / Muốn biết về phước đức / Để sống đời an lành / Xin Thế Tôn chỉ dạy”
Đây không phải là một câu hỏi đơn giản, mà là sự khao khát của cả thiên nhân muốn tìm hiểu con đường dẫn đến phước đức và hạnh phúc. Câu hỏi này phản ánh mong muốn phổ quát của mọi loài hữu tình – từ con người đến các vị thiên, đều mong muốn sống một cuộc đời an lành và đầy đủ phước đức.
Mười Điều Tạo Phước Đức Lớn Nhất
Đức Phật đã trả lời bằng cách dạy mười điều mà việc thực hành chúng sẽ tạo nên phước đức lớn nhất:
Điều một: Lánh xa kẻ xấu ác, được thân cận người hiền
Lần đầu tiên, Đức Phật dạy rằng tôn kính bậc đáng kính – tức là những bậc hiền nhân, bậc tu hành – là phước đức lớn nhất. Điều này có ý nghĩa sâu sắc: khi chúng ta lánh xa những người xấu ác, những kẻ có tâm địa không trong sáng, và gần gũi với những người có đức hạnh, chúng ta sẽ từ từ thay đổi theo chiều hướng tích cực. Môi trường xung quanh và những người bạn trong cuộc sống ảnh hưởng lớn đến tính cách, hành động và cả phước đức của chúng ta.
Điều hai: Sống trong môi trường tốt, được tạo tác nhân lành
Để tạo phước đức, chúng ta cần sống trong một môi trường thuận lợi, được tạo tác nhân lành, được đi trên đường chính. Điều này không chỉ nói về địa lý, mà còn về môi trường tinh thần – những nơi có năng lượng tích cực, những cộng đồng tu hành chân thành sẽ giúp chúng ta tu tập dễ dàng hơn.
Điều ba: Có học có nghĩa hay, biết hành trì Giới luật
Phật tử tu tập Giới luật và học hỏi giáo pháp Phật để tạo phước đức
Phước đức không thể tách rời khỏi sự học hỏi và tu tập Giới luật. Khi chúng ta học được những hiểu biết sâu sắc về Phật pháp, biết cách hành trì các Giới luật, biết nói những lời ái ngữ, thì chúng ta đang tích lũy phước đức lớn lao. Học Phật không phải là học vẹt, mà là hiểu rõ giáo lý và vận dụng vào thực tế cuộc sống.
Điều bốn: Được cung phụng mẹ cha, yêu thương gia đình mình
Phước đức lớn nhất cũng nằm ở sự孝 – hiếu thảo với cha mẹ và yêu thương gia đình. Trong Phật giáo Việt Nam, hiếu là một giá trị cơ bản. Khi chúng ta cung phụng cha mẹ, hành xử hòa hợp với gia đình, sống hòa thuận với vợ chồng, con cái, chúng ta đang tạo những hạng nhân lành trong gia đình.
Điều năm: Sống ngay thẳng, bỏ thói xấu, giúp thân bằng quyền thuộc
Thực hành sự ngay thẳng, bỏ bỏ những thói quen xấu, và giúp đỡ những người thân bằng quyền lực, tài năng của mình – đây cũng là cách tạo phước đức. Điều này dạy chúng ta rằng phước đức được tạo ra qua những hành động cụ thể, những lời nói chân thành, và sự giúp đỡ thực tế.
Phật giáo dạy tránh việc xấu ác để tạo phước lớn
Điều sáu: Tránh không làm điều ác, không say sưa nghiến ngập
Tránh xa các điều ác – không tàn sát, không trộm cắp, không tà dâm, không uống rượu hay sử dụng các chất kích thích – là một trong những cách tinh cần nhất để tạo phước đức. Những lỗi lầm đó sẽ hủy hoại phước đức của chúng ta nhanh chóng hơn bất kỳ điều tốt nào có thể xây dựng.
Điều bảy: Biết khiêm cung lễ Phật, tri túc và biết ơn
Phước đức cũng nằm ở sự khiêm nhượng – biết cúi mình trước những bậc cao hơn, biết thương lượng và tôn trọng. Khi chúng ta biết tri túc, biết ơn những gì mình có, chúng ta sẽ không bao giờ sa vào sự tham lam hay ganh tị. Sự biết ơn này là một trong những nền tảng vững chắc nhất của phước đức.
Điều tám: Biết kiên trì, phục thiện, thân cận giới tăng
Phước đức cần được xây dựng một cách kiên trì, thông qua việc tu tập những hành động thiện lành và gần gũi với Tăng đoàn – những bậc tu hành có kinh nghiệm. Sự kiên trì này chính là năng lực mạnh mẽ nhất trong tu hành.
Điều chín: Sống tinh cần tỉnh thức, học chân lý nhiệm mầu
Một trong những yếu tố quan trọng nhất của phước đức là tỉnh thức – luôn giác ngộ về những gì mình làm, nói, và nghĩ. Khi chúng ta học và thực chứng được những chân lý tối thượng của Phật pháp – Bốn Thánh Đế, Phương Pháp Nó, v.v… – chúng ta mới thực sự có được phước đức vô lượng.
Điều mười: Chung đụng trong nhân gian, tâm không hễ lay chuyển
Phước đức lớn nhất cũng nằm ở khả năng sống chung trong đời người mà không bị lay chuyển bởi những biến cố, những điều tốt xấu của cuộc sống. Khi phiền não hết, tâm đạt được an nhiên, chúng ta mới thực sự có được phước đức không sợ hãi.
Tạo Phước Chính Là Tự Lực Tự Cứu
Đọc kỹ bảng kinh trên, chúng ta thấy rõ Đức Phật dạy về “tạo” phước mà không hề có chuyện “xin” phước. Phật không có ban phước cho ta an lành mà Ngài chỉ dạy phương cách diệt khổ. Chúng ta phải thực tập hành trì để tạo ra phước đức mới được bình an và giải thoát.
Mong được an lành chính là một sự phát nguyện được vun bồi bởi phước đức của tự thân được thể hiện qua sự chuyển hóa ba nghiệp: thân, khẩu và ý theo hướng thiện lành. Nhờ thế, bình an và phước đức có thể tạo dựng ngay bây giờ và ở đây.
Sự tu tập hàng ngày giúp tạo phước đức cho hiện tại và tương lai
Theo lời Phật dạy, nếu ai cũng thực hiện trọn vẹn mười điều trong kinh Phước Đức đều sẽ tạo phước đức ngay hôm nay cho chính mình, và đó cũng chính là tạo phước đức cho con cháu chúng ta ngày mai. Xin luôn nhớ lời Phật dạy trong Kinh Tự Do Độc:
“Hãy tự mình là ngọn đèn cho chính mình, hãy tự mình nương tựa chính mình, chớ nương tựa một điều gì khác. Dùng Chính pháp làm ngọn đèn, dùng Chính pháp làm chỗ nương tựa, chớ nương tựa một điều gì khác.”
Tinh thần tự lực này chính là ý nghĩa sâu sắc nhất của việc tạo phước: chúng ta không chờ đợi sự giúp đỡ bên ngoài, mà chủ động xây dựng hạnh phúc và phước đức cho chính mình thông qua từng hành động, từng lời nói, từng suy nghĩ thiện lành hàng ngày. Đó là con đường dẫn đến an lành thực sự mà Đức Phật đã dạy cho chúng ta.
