Trong kho tàng kinh điển Phật giáo, những lời Phật dạy về giới luật như ánh sáng soi đường cho người tu hành trên con đường giải thoát. Kinh Phật Thuyết Đại Thừa Giới – một bản kinh ngắn gọn nhưng sâu sắc do Ngài Thích Thiện Giới dịch từ bản Hán tạng – đã truyền tải những giáo lý cốt lõi về tầm quan trọng của việc trì giới trong đời sống tu học. Bài kinh được đức Phật thuyết giảng tại Kỳ Thọ Cấp Cô Độc Viên, nơi Ngài từng ban bố vô số pháp bảo cho chúng Tăng và đại chúng. Qua những lời dạy trong kinh này, chúng ta sẽ thấu hiểu vì sao giới luật được xem là nền tảng của mọi công đức, là cầu nối dẫn đến giải thoát, và là điều kiện tiên quyết để thành tựu đạo quả.
Nhân Duyên Phật Thuyết Giảng Kinh
Đúng thật như thế, chính tôi được nghe: Một thuở nọ, đức Phật trú tại Kỳ Thọ Cấp Cô Độc Viên trong nước Xá Vệ – một trong những nơi Ngài thường trú và thuyết pháp cho đại chúng. Đây là bối cảnh mà bao nhiêu bản kinh quan trọng đã được thuyết giảng, nơi những vị A-la-hán, Bồ-tát và hàng Tỳ-kheo tụ hội để lắng nghe chánh pháp. Trong buổi thuyết giảng ấy, đức Thế Tôn đã từ bi khai thị cho chư Tăng về giá trị cao quý của giới luật và hậu quả nghiêm trọng của việc phá giới.
Hậu Quả Nghiêm Trọng Của Việc Phá Giới
Đức Phật dạy rằng nếu người nào thọ giới Phật chế mà lại phá hủy, tuy mạng sống người đó còn nhưng căn lành đã đoạn mất. Lời dạy này thật sâu sắc – một người phá giới tuy thân xác vẫn còn sống, nhưng về mặt tâm linh, căn lành đã bị cắt đứt, không còn cơ hội phát triển thiện pháp. Đây là sự chết về mặt tâm linh, nghiêm trọng hơn nhiều so với cái chết của thân xác.
Người xuất gia rất khó phát tâm tinh tấn vững chắc, vì vậy khi đã xuất gia trong giáo pháp của Như Lai mà cầu giải thoát, phải xa lìa tất cả điều ác khổ não. Đức Phật nhấn mạnh rằng người tu phải sẵn sàng bỏ thân mạng mà chịu vô thường, chứ không nên để tâm buông lung phạm giới mà Phật đã chế. Vì giữ giới mà hủy bỏ thân mạng thì chỉ mất một đời, còn phá giới luật thì phải chịu trăm đời vạn kiếp chìm đắm trong ác đạo.
Đức Phật thuyết giảng giới luật cho chư Tăng tại Kỳ Viên Tinh Xá
Đây là lời dạy thẳng thắn và mạnh mẽ của đức Thế Tôn. Ngài so sánh hai sự lựa chọn: mất một đời sống hiện tại để giữ giới thanh tịnh, hay bảo toàn thân mạng nhưng phá giới và phải chịu khổ đau trong vô lượng kiếp sau. Rõ ràng, giá trị của giới luật vượt xa giá trị của một kiếp sống phàm phu.
Công Đức Vô Lượng Của Việc Trì Giới
Ngược lại với hậu quả của phá giới, công đức của người trì giới thật vô lượng vô biên. Đức Phật dạy rằng nếu người nào trì giới thì chắc chắn thấy Phật. Đây là lời hứa thiết thực và đầy ý nghĩa – giới luật thanh tịnh là điều kiện để được gặp gỡ Như Lai, không chỉ trong hiện tại mà còn trong các đời tương lai.
Giữ giới là món trang nghiêm bậc nhất, vượt trội hơn tất cả các loại trang sức thế gian. Hương giới là thứ hương tuyệt diệu nhất, không có hương nào có thể sánh bằng – không phải hương trầm, không phải hương đàn, mà chính là hương giới đức tỏa ngát khắp mười phương. Giữ giới là nhân vui thích bậc nhất, là nguồn gốc của mọi an lạc chân thật.
Giới thể thanh tịnh cũng giống như nước trong mát có thể tiêu trừ lửa nóng phiền não. Trong tâm con người luôn có những phiền não nóng bức như tham, sân, si, mạn, nghi, ác kiến, chỉ có giới luật thanh tịnh mới có thể dập tắt ngọn lửa ấy. Vậy giới là pháp hơn cả – là phương thuốc linh diệu nhất chữa trị bệnh tật tâm linh.
Các loại chú thuật thế gian, nọc độc của các loài rồng, rắn không thể xâm phạm người trì giới. Người giữ giới thanh tịnh được hộ pháp thiện thần ủng hộ, ma quỷ không thể quấy nhiễu. Lại nữa, trì giới thì được danh tiếng và an lạc trong hiện tại, sau khi mạng chung được sanh lên cõi trời thụ hưởng phước báu.
So Sánh Người Trì Giới Và Phá Giới
Đức Phật sử dụng nhiều ví dụ sinh động để làm rõ sự khác biệt giữa người trì giới và phá giới. Nếu Tỳ-kheo phạm luật nghi giống như người mù không thấy được màu sắc, cũng như mất đôi chân thì làm sao bước đi được. Người phá giới xa rời niết-bàn, chẳng thể đến được bờ bên kia giải thoát.
Còn người trì giới thì thành tựu tất cả các pháp báu, giống như chiếc bình hoàn hảo, bền chắc có thể chứa đầy tất cả trân bảo. Đây là hình ảnh tuyệt đẹp – giới luật thanh tịnh như một chiếc bình ngọc quý giá, có khả năng chứa đựng và bảo vệ tất cả công đức thiện pháp.
Còn Tỳ-kheo phá luật nghi đức Phật chế, thì đánh mất tất cả pháp thiện, giống như chiếc bình bầu bị vỡ, làm mất hết trân bảo. Dù trước đó có tu tập công đức gì đi nữa, khi giới luật bị phá vỡ, tất cả đều tiêu tan. Nếu trước từng phá giới, sau đó tâm mong cầu niết-bàn thì chẳng khác gì người bỏ đi tai mắt mà đứng trước gương soi mặt, thật không thể được!
Lời Dạy Về Sự Vô Thường Và Lòng Từ Bỏ
Tiếp theo, đức Phật dạy các Tỳ-kheo về bản chất vô thường của thế gian và tầm quan trọng của sự xa lìa dục lạc. Người nữ không đáng tin, không nên thân cận – đây là lời cảnh tỉnh cho hàng xuất gia về việc tránh xa sắc dục. Ăn của vua tuy là lớn, nhưng không thể nương nhờ – quyền thế thế gian không thể bảo vệ ta khỏi sinh tử luân hồi.
Bổn nước kia không thật thì làm sao nắm bắt cho được – những điều huyễn ảo trong đời không thể nắm giữ. Giàu sang rồi cũng vô thường, không thể tồn tại mãi – tài sản danh vọng chỉ là phù vân. Tất cả sắc tướng như hoa đốm, biến đổi trong khoảnh khắc – sắc đẹp thanh xuân nhanh chóng tàn phai.
Mạng sống như quả đã chín, không thể đợi chờ – mỗi phút giây đều đưa ta đến gần cái chết. Cũng như thuyền trôi theo dòng nước chảy xiết, như ở trong nhà gỗ mục nát – đời người mong manh, không có gì bền vững.
Vì vậy, đức Phật dạy rằng Tỳ-kheo thà uống thuốc độc, chứ không được uống rượu – vì rượu là thứ khiến tâm trí mê loạn, dẫn đến phá giới. Thà trầm mình vào lửa lớn, chứ không được ham thích các món dục lạc – vì dục lạc là nguồn gốc của mọi khổ đau, trói buộc chúng sinh trong vòng luân hồi.
Ý Nghĩa Tu Học Trong Thời Đại Ngày Nay
Kinh Phật Thuyết Đại Thừa Giới tuy ngắn gọn nhưng chứa đựng những lời dạy cốt yếu về giới luật – nền tảng của đời sống tu học. Trong thời đại hiện nay, khi mà vật chất dồi dào nhưng tâm linh khô cằn, những lời Phật dạy về giới luật lại càng có ý nghĩa sâu sắc.
Đối với Phật tử tại gia, tuy không thọ giới xuất gia nghiêm ngặt, nhưng cũng cần nương theo tinh thần của kinh điển này để thực hành Ngũ giới – nền tảng đạo đức của người cư sĩ. Không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không uống rượu – đây là năm điều căn bản giúp chúng ta sống an lạc và tạo nhân lành cho tương lai.
Đối với hàng xuất gia, kinh này là lời nhắc nhở nghiêm túc về trách nhiệm trì giới thanh tịnh. Trong môi trường xã hội hiện đại với bao nhiêu cám dỗ và thử thách, việc giữ gìn giới luật càng đòi hỏi sự tinh tấn và quyết tâm cao độ. Nhưng cũng chính nhờ giới luật thanh tịnh mà người xuất gia mới có thể là tấm gương sáng cho xã hội, là nơi nương tựa tâm linh cho đại chúng.
Kết Luận: Giới Luật – Con Đường Dẫn Đến Giải Thoát
Khi đức Phật nói kinh này xong, tất cả Tỳ-kheo và Bồ-tát đều rất vui mừng rồi vâng giữ hành trì. Đây không chỉ là lời kết của bản kinh, mà còn là lời kêu gọi hành động đối với mỗi người học Phật. Hiểu được giáo lý là một việc, nhưng quan trọng hơn là vâng giữ và thực hành trong đời sống hàng ngày.
Giới luật không phải là sự ràng buộc hay hạn chế tự do, mà chính là con đường dẫn đến tự do chân thật – giải thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử. Giới luật là nền tảng của định và tuệ, là điều kiện tiên quyết để phát triển các pháp môn cao hơn. Không có giới luật thanh tịnh, tâm không thể định tĩnh; không có tâm định tĩnh, tuệ không thể sanh khởi.
Trong thời đại mạt pháp này, việc trì giới càng trở nên quý giá. Những ai có thể giữ gìn giới luật thanh tịnh giữa dòng đời nhiễm ô chính là những đóa sen trong bùn, là ánh sáng giữa màn đêm tối. Hãy để lời Phật dạy trong kinh Đại Thừa Giới trở thành kim chỉ nam cho hành trình tu học của mỗi chúng ta, soi đường cho bước chân trên con đường giải thoát, hướng đến bờ giác ngộ an lạc.
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!
