Có một thứ ân sâu nghĩa nặng mà ngôn từ chẳng là sao với tôi được. Bởi lẽ ở đó, không có sự cho đi và đòi lại, tất cả đều trôi chảy hơn nhiên, không có gì ngưng đứng để người cho và kẻ nhận phải lượng lự ngập ngùng, tính toán do dự.
Phật báo trên thế gian này chẳng có thứ ân nghĩa nào sánh bằng ân nghĩa ấy. Ân cha nghĩa mẹ! Cao vút, sâu mầu.
Một buổi chiều mưa gió, tôi đã bắt gặp người đàn ông ấy trong bệnh viện. Cánh tay sạm nắng, nhân nheo chóp run lên khi giọt máu sau cùng được rút ra khỏi huyết quản. Ông ngất đi một lát rồi tỉnh dậy, cầm ít tiền trong tay và lao đi thật nhanh. Lại một lần nữa, tôi vô tình gặp con người ấy phía sau cổng bệnh viện, trên tay đưa con nhỏ sốt ho hốt nhìn cha với đôi mắt cầu khấn. Ngậm con mập máy máy giọt sữa vừa được tí từ máu mình, người đàn ông ấy đã mỉm cười. Tôi lặng người. Trong lòng chột nghĩ, không biết mai kia lớn lên, đứa bé có biết chuyện này không? Huyết đào cha cho con, mai này lớn khôn khỏe mạnh, cha mừng. Còn chuyện hôm nay, ai sẽ kể cho con nghe? Thôi, bỏ đi. Bởi vì cha có muốn nhắc tới chuyện đó bao giờ đâu.
Ân sâu nghĩa nặng của tình cha mẹ
Có những chuyện tình cơ thôi qua bên đường mà trở thành thiên thu điệm lệ. Có những vị Phật trong đời không phát ra tưởng lòng trắng giữa chân mày, phóng lưỡng hào quang sáng lớn mà vẫn có thể tuyên nói diệu pháp sâu mầu bằng trái tim và ánh mắt từ ái, bao dung, hy sinh, độ lượng vô bộ. Rất tiếc trên đời này, không cây cỏ nào có thể vẽ nỗi một bước chân dung sống thực của hai đẳng sinh thành. Cho nên rồi, đối với mẹ cha dù con cái có thương yêu, nghĩ tưởng tới đâu cũng vẫn thiếu thật nhiều so với đôi mắt mạnh tình chung, một núi một biển ấy. Ở đó, không bộ không mê, không có rào giáu để cho bước chân con dù có lạc lối tới đâu, cũng được hơn của cha và tình của mẹ nâng đỡ đón trở về.
Cha mẹ ôm trọn cuộc đời con, con có mặt trong cuộc đời cha mẹ như một dòng sông mà cả ba phải hòa mình vào nhau, để có chung từ bên trong một nhịp đập trôi chảy đến vô cùng. Cho nên con khổ thì cha mẹ cũng khổ, con vui thì cha mẹ cũng vui, con tu hành cứu kính được giác ngộ giải thoát thì cha mẹ cũng sanh thiên. Đạo lý này không phải chỉ được nháp trên đầu mối, mà đó là một sự co thắt trong từng khúc ruột, từ thuở hai mươi lẻ và vào thai. Hình hài con là kết tinh của cha, là máu thịt của mẹ, là hơi thở và linh hồn của trái tim thắm đượm lòng yêu thương vô bộ.
Đôi khi vì mắt mê theo đuổi một Đức Phật trong tâm tưởng mà chúng ta bỏ quên Đức Phật bằng xương bằng thịt ngay sát bên cạnh mình. Người đứng tựa cửa thất lâu vào mỗi chiều về, ngóng đợi bóng dáng ta từ tít xa đâu ngô, bụng thầm cầu nguyện cho con đi đường bình an, mau về tới nhà. Ta quên đi Đức Phật sống đột luôn bên cạnh mình, mà chỉ nhớ Đức Phật với ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ đẹp như trăng rằm. Và vì thế ta đã chỏi bỏ những đường nét mặn mà khấn lên mặt mỗi mẹ cha qua bao năm tháng táo tánh, để cho ta có được cuộc sống hôm nay.
Một lời nói vô tình, một cái nhìn hết hơi, một cử chỉ thơ ơ… ta đâu có hay đã làm nhỏi đau lòng mẹ cha. Nhưng không vì thế mà trái tim người khó héo, chai sạn, ngược lại còn đủ thắm yêu thương đến không ngờ. Lỗi lầm nào của con cha mẹ cũng bỏ qua, niềm vui nào của con cha mẹ cũng cho hết, nỗi khổ nào của con cha mẹ cũng xin nhận, miễn con được an vui hạnh phúc là đủ rồi. Hiện thân của lòng từ vô lượng ấy, ngoài trái tim của Bậc Giác ngộ ra, không trái tim nào có thể sánh nổi. Cho nên quên mặt mẹ cha là đánh mất trái tim mình, là làm sao ta có thể sinh tồn và khôn lớn mà nói chuyện thành người!
Hôm gia tử từ cha mẹ đi tu, mỗi chúng ta có thể đã đem lại niềm hạnh phúc lớn nhất cho người mà cũng có thể đã đem đến nỗi khổ lớn nhất cho người. Ngày nào tâm ta hết tham sân si thì ngày đó muôn cửa của lãnh rộng mở đón cha mẹ trở về. Ngày nào tâm ta còn chìm ngập bóng tối vô minh thì ba đường dữ mở ra đưa đẩy mẹ cha trăm luân trong thống khổ. Cha yếu, mẹ già tại tiền thì xa con, nhắm mắt lại không ai chỉ lối đưa đường. Nỗi khổ này, biết con có nhớ đến hay không?
Đã lâu rồi, âm hưởng lá thơ của mẹ ngài Đông Sơn gửi cho ngài, vẫn ngàn năm vang vọng như hồi chuông thức tỉnh lòng người Thích tử xa nhà:
“Mẹ cùng con đời trước có nhân duyên mới kết thành tình mẹ con. Kể từ ôm thai trong lòng, sớm chiều cầu Thần khấn Phật nguyện sanh được con trai. Thai bao đủ tháng, mạng sống như chỉ mà nh, sanh con được toại nguyện quý như châu như báu, không nẻ sự hơi hám của phần uẽ, chẳng ngại sự bù xú nhác nhếu. Con vừa thành người, dắt đến trường học tập; hoặc khi con đi chơi về trả, mẹ đứng cửa trông mong.
Con viết thơ về quyết xin xuất gia. Cha đã mất, mẹ già, anh yếu, em nghèo nên, mẹ trông cây vào ai? Con có ý bỏ mẹ, chị mẹ nào có tâm quên con. Từ khi con cắt bước tha phương, ngày đêm mẹ thường rơi lệ. Khổ thay! Nay con lại thể chẳng về quê, mẹ cũng tùy chí nguyện của con. Mẹ không dám mong con như Vương Tương năm giả, Đình Lan khắc cây, chỉ mong con như Tôn giả Mục Liên độ mẹ thoát khỏi trăm luân, tiến lên Phật quả. Nếu mẹ không như vậy e phải có tội, con cần phải giải quyết cho xong.
Mỗi lời thơ là một hạt ngọc trai kết tinh từ trái tim trăn đầy hùng lực, bi lực và trí lực. “Mẹ chỉ mong con độ mẹ thoát khỏi trăm luân, tiến lên Phật quả” là một thông điệp, một sứ mệnh mà mỗi người con Phật phải hoàn thành trước khi muốn bước lên bến bộ giác ngộ giải thoát. Lá thơ không chỉ khắc lên tâm khảm thiện sơ một di huấn tới hậu của tự mầu, mà còn là lời tuyên thệ nguyện dẫn lối cho con đi suốt cuộc hành trình, đến khi nào rót rào viên mãn, chấm dứt tứ sinh, lòng mẹ mới yên.
Ân cha như nói, nghĩa mẹ như biển, chúng ta không có con đường nào khác để lựa chọn ngoài một đạo lộ thẳng tiến trước mắt. Chừng nào giải quyết xong đại sự thì mỗi mong nhìn mặt mẹ cha, bằng không thì tội lớn khó tha! Cho nên hạnh phúc hay khổ đau của song đường đều gởi trọn nơi đời tu của mỗi chúng ta. Phật dạy, người xuất gia chỉ có tu hành tự giác, giác tha, giác hành viên mãn mới mong đến đáp ân sanh thành dương dục của mẹ cha. Lời này, làm sao chúng ta dám quên!
Mưa Vu lan về là mưa hoa tâm nỉ. Hoa hiểu hành và đạo đức trồn đầy, tuy không gợi sắc màu mà hương thơm ngược gió bay xa. Chúng con cúi xuống cung kính dâng lên mẹ cha đời này và vô lượng vô lượng những đời khác, đưa hoa tâm tha thiết ngát ngào. Nguyện từ lực cha mẹ luôn hộ độ cho chúng con, cùng chúng con đi suốt cuộc hành trình, vượt thoát nơi tứ sinh. Ngày thành Phật, chắc chắn có mẹ và cha đồng vào nhà Như Lai, mặc áo Như Lai, ngồi tòa Như Lai với chúng con.
Kính mong cha mẹ hãy yên lòng…
