Câu nói “phúc đức tại máu” của người Việt không phải tình cờ mà ra. Mỗi bà mẹ đều hiểu rằng, những hành động, lời nói, và tâm niệm của mẹ sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến cách con nhìn nhận cuộc sống. Trong triết lý Phật giáo, hạnh phúc và phúc đức của con cái không chỉ do số mệnh mà còn phụ thuộc rất nhiều vào việc cha mẹ tích lũy phúc đức từ những hành động thiện lương. Lời dạy của Phật Bổn Sư ngài Thích Tuyên Nhất đã chỉ ra rõ ràng: “Đặt con vào dạ thì mẹ phải tu, con ra ngoài dạ mẹ cũng phải tu.” Điều này có nghĩa là, mẹ phải rèn luyện bản thân, tu dưỡng tâm tính để trở thành hình mẫu tốt cho con, giúp con phát triển những phẩm chất lành mạnh và nhân ái.
Điều Thứ Nhất: Mẹ Cần Biết Tu Khẩu
Để tích phúc đức cho con, điều quan trọng nhất là mẹ phải tu khẩu, hay nói cách khác, phải kiểm soát lời nói của mình. Trong Phật giáo, khẩu nghiệp (những lời nói xấu) được coi là một trong bốn điều bất thiện gây ra quả báo nặng nề nhất cho con người, bên cạnh sát sinh, trộm cướp, và tà dâm. Lời nói có sức mạnh kỳ diệu: những lời tích cực, nhân ái có thể chữa lành tâm trạng buồn bã của mỗi người xung quanh, nhưng ngược lại, lời nói độc ác cũng có thể khiến người ta phải hối hận cả cuộc đời.
Khẩu nghiệp là lực cản trở lớn nhất cho việc tu hành chứng đạo. Đó là sức mạnh sát hại sinh mạng lớn nhất. Đó là lực mạnh ngăn trở vãng sanh. Nó khiến cho đạo trường không được thanh tịnh, thị pháp không ngừng, làm cho tăng đoàn không hòa hợp, đạo pháp không hưng thịnh, và khiến chúng sinh mất đạo tâm. Chính vì vậy, mỗi khi muốn nói gì, hãy dừng lại, nhìn nhận và trả dừa lời nói cho vừa lòng nhau. Giữ khoảng cách với những gì ta ham muốn. Ngay cả khi đối đầu với kẻ thù, ta cũng phải để cho tâm thanh tịnh, nhân nhịn và bình tâm để giải quyết vấn đề.
Mẹ và con gái nói chuyện tích cực, thân thiết trong không gian ấm áp của gia đình
Con cho đi bao nhiêu, con nhận được bao nhiêu, con sẽ lại nhận được vệ báy nhiêu. Luôn có một kết quả tốt đẹp cho những gì ta đã hy sinh. Áo khẩu chính là một trong bốn điều bất thiện khiến con người nhận quả báo nặng nhất. Hãy hiểu rằng, khi bạn không kiểm soát được cơn nóng giận của mình, khi bạn nói những lời sát thương vào lúc cơn giận chưa nguội, bạn đã vô tình gieo nhân ác. Chánh pháp dạy rằng, trên đời này, tức giận chính là hình thức kinh doanh lỗ nhất. Khi bạn không thể kiểm soát được cơn nóng giận của mình thì hậu quả không mong muốn sẽ thuộc về chính bạn.
Thay vì phát biểu sát thương khi tức giận, hãy suy nghĩ đến những hậu quả mà lời nói độc ác sẽ mang lại cho con bạn. Lời nói tích cực, lời nói nhân ái có thể giúp con bạn phát triển lòng tự trọng và sự tự tin. Trong khi đó, lời nói xấu, những chỉ trích liên tục sẽ khiến con mất tự tin, hình thành tâm lý tiêu cực. Do đó, tu khẩu chính là bước đầu tiên mà một bà mẹ Phật tử cần phải thực hành để tích phúc đức cho con em mình.
Điều Thứ Hai: Mẹ Nên Biết Kiêm Chế Cơn Giận
Cơn giận không chỉ là một cảm xúc thoáng qua, mà nó là một loại “bão tố tâm lý” có thể phá hủy gia đình và ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển tâm lý của con. Trong triết lý Phật giáo, cơn giận (hay còn gọi là sân) được coi là một trong ba độc tham, sân, si – những thứ cơ bản nhất khiến con người rơi vào khổ đau và tạo ra những quả báo xấu.
Phật dạy rằng, Pháp đã chỉ dạy, trên đời này, tức giận chính là hình thức kinh doanh lỗ nhất. Khi bạn không thể kiểm soát được cơn nóng giận của mình, hậu quả không mong muốn sẽ hoàn toàn thuộc về chính bạn. Không phải dùng vũ lực hay thủ đoạn để trừng phạt, mà khi bạn sống tốt, sống đúng đắn, thì khi thời cơ chín muồi, bão ứng sẽ vệ bên kẻ ác. Khi bạn đã gieo nhân ác rồi, thì quả gặt được không thể là quả tốt.
Hãy tỉnh thức trước lúc bản thân mình vô tình gieo nhân ác khi cơn giận chưa nguội chuyển. Kiêm chế cơn giận chính là một hình thức tu hành cao cả. Nó giúp bạn bảo vệ tâm hồn của chính mình, đồng thời tạo ra một môi trường gia đình hòa bình và yên tĩnh cho con em mình. Bà mẹ nào cũng biết rằng, những lúc giận dữ, ta có thể nói những lời khiến con tổn thương suốt đời. Chính vì vậy, tu hành để kiêm chế cơn giận chính là một cách cha mẹ tích phúc đức cho con.
Khi ta thường xuyên mất kiểm soát, nó không chỉ ảnh hưởng đến con ngay lập tức, mà còn tạo thành một mô hình hành xử cho con bạn. Con sẽ học theo, sẽ sao chép cách bạn xử lý mâu thuẫn. Vì vậy, việc kiêm chế cơn giận là một cách hiệu quả nhất để truyền trí tuệ và hạnh phúc cho con. Trong những lúc khó khăn, hãy dừng lại, thở sâu, và nhắc nhở chính mình rằng con bạn đang nhìn và học hỏi từ bạn. Đó là cách bạn tích lũy phúc đức thiên hạ cho con em mình.
Điều Thứ Ba: Mẹ Phải Sống Với Bốn Chữ Từ, Bi, Hỷ, Xả
Tứ vô lượng tâm – từ, bi, hỷ, xả – là bốn chữ vàng trong Phật pháp, đặc biệt là với những bà mẹ muốn nuôi dạy con em một cách tốt đẹp. Từ (từ mẫn) là tâm muốn cho người khác hạnh phúc, bi (ối tốn) là tâm muốn cứu khổ cho mọi người, hỷ (hoan hỷ) là tâm vui vẻ trước sự tốt lành của người khác, và xả là tâm bình đẳng, không phân biệt.
Nhân quả có thể không hiện thị ngay lập tức, mà nó sẽ còn di chuyển qua các kiếp luân hồi. Chính vì vậy, ngay từ bây giờ, hãy sống thực với tứ vô lượng tâm, đối xử tốt với mỗi người như chính bản thân mình. Bằng cách này, kiếp đời sau kiếp, con bạn sẽ được hưởng quả ngọt. Con sẽ có một tâm hồn thanh tịnh, một cuộc sống đầy yêu thương và bình an. Khi mẹ sống với tâm từ, con sẽ học được cách yêu thương mọi người. Khi mẹ sống với tâm bi, con sẽ phát triển lòng thương xót và sẵn lòng giúp đỡ người khác. Khi mẹ sống với tâm hỷ, con sẽ luôn vui vẻ và tích cực. Khi mẹ sống với tâm xả, con sẽ không bị ảnh hưởng bởi những khác biệt, sẽ biết đối xử công bằng với tất cả mọi người.
Ngược lại, khi ta đối xử ác, không thiện với người khác, không có lòng từ bi, ba phần tâm ta đó chỉ chịu chịu trách nhiệm, còn bảy phần kia lại là do chính tác nghiệp của ta mà ra. Không nên tự hủy hoại bản thân và những người xung quanh bởi một phút ích kỷ nhỏ nhặn. Hãy nhận ra rằng, bất cứ hành động nào ta thực hiện với tâm từ, bi, hỷ, xả đều là tích lũy phúc đức cho con em mình.
Phật pháp dạy rằng, điều kiện tốt nhất cho một đứa trẻ không phải là sự giàu có hay vật chất dồi dào, mà chính là những hành động lành, những lời nói nhân ái, và một tâm hồn thanh tịnh của cha mẹ. Những gì bạn làm hôm nay sẽ trở thành di sản tâm linh vô giá cho con bạn. Khi bạn sống với tứ vô lượng tâm, bạn không chỉ đang tích phúc đức cho con, mà bạn còn đang xây dựng một tương lai tốt đẹp cho chính mình.
Hành Trình Tu Hành Là Có Thực
Phúc đức không phải là thứ gì xa vời, cũng không phải do may mắn mang lại. Nó là kết quả của những hành động, lời nói, và tâm niệm thiện lương mà ta tích lũy ngày này qua ngày khác. Đối với các bà mẹ, hành trình tu hành không phải là rời bỏ gia đình để vào chùa, mà là áp dụng những bài học Phật pháp vào cuộc sống hàng ngày.
Hãy bắt đầu từ hôm nay: tu khẩu bằng cách nói những lời tích cực và nhân ái, kiêm chế cơn giận bằng cách suy tư và bình tâm trước những tình huống phức tạp, và sống với tứ vô lượng tâm bằng cách yêu thương mỗi người như chính bản thân mình. Những hành động nhỏ này, khi lặp lại hàng ngày, sẽ tạo thành một sức mạnh phi thường, không chỉ thay đổi cuộc sống của bạn mà còn thay đổi cuộc sống của con em bạn.
Phúc đức ở máu đúng là có thật, nhưng không phải là điều bất biến. Nó là kết quả của những lựa chọn của bạn. Bạn là người quyết định xem con em mình sẽ hưởng phúc đức hay thiếu hụt. Chỉ cần bạn thay đổi, bạn tu hành, bạn sẽ mở ra một con đường phúc lạc cho con em mình trải dài vô tận qua các kiếp sống.
Tài Liệu Tham Khảo
Lời dạy trong bài viết này được dựa trên những nguyên lý cơ bản trong Phật giáo Mahayana, đặc biệt là trong truyền thống Phật giáo Việt Nam. Các khái niệm về khẩu nghiệp, tứ vô lượng tâm (từ, bi, hỷ, xả), và nhân quả được trích dẫn từ những giáo lý cơ bản trong các kinh điển Phật giáo và những lời dạy của các vị Thiền sư có uy tín, đặc biệt là từ lời giáo huấn của ngài Thích Tuyên Nhất về giáo dục con em theo chuẩn mực Phật giáo.
Hãy cùng nhau nâng cao nhân thức, tu hành bản thân, tích lũy phúc đức để truyền lại cho con em một tương lai tốt đẹp và hạnh phúc.
