Viện thí là nh vì tha nhân dù lớn hay nhỏ cũng rất đáng được trân trọng và phát huy. Bạn và những nhà hảo tâm muốn “góp một phần nhỏ để cải thiện bữa ăn cho bé con ở các trung tâm bảo trợ xã hội” là việc chính đáng, thiết thực, nên làm.
Hàng ngày, trên các diễn đàn Phật giáo, những vị Phật tử chân thành luôn đặt ra những câu hỏi liên quan đến đạo đức, tâm linh và cách tu tập. Một trong những câu hỏi thường gặp là: liệu bỏ thí thực phẩm “mặn” (thực phẩm từ động vật) có phải là “giản tiếp thúc đẩy nghiệp sát sinh” hay sẽ “vô tình gieo thêm nghiệp xấu”? Câu hỏi chứa đựng tâm linh sâu sắc này đáng được làm sáng tỏ.
Bỏ thí thực phẩm cho người nghèo là một hình thức thiện nguyện cao quý trong Phật giáo
Tính Chất Thực Phẩm và Nguyên Tắc Ăn Chay Trong Phật Giáo
Trước hết, đối với thực phẩm, dù chay hay mặn thì xét cho cùng thực chất nó cũng là thực phẩm mà thôi. Người Phật tử được khuyến cáo không giết hại chúng sanh (quan trọng nhất là không giết người) và thực hành ăn chay một tháng ít nhất từ hai ngày trở lên. Trong những ngày không ăn chay, người Phật tử được hướng dẫn nên mua thực phẩm đã làm sẵn, quyết không trực tiếp giết hại.
“Nguồn cá đông lạnh” mà bạn có được có thể xem như dạng thực phẩm đã làm sẵn, người Phật tử trong những ngày không ăn chay và mọi người khác đều dùng bình thường. Vì thế, bỏ thí thực phẩm “mặn” cho người đang thực sự cần (trong họ không hẳn đều là Phật tử) là điều hợp lý. Thực phẩm này được coi là những vật dụng hàng ngày, phục vụ nhu cầu dinh dưỡng cấp thiết của những người đang gặp khó khăn.
Phân Biệt Biết Nghiệp Và Cộng Nghiệp Trong Việc Tiêu Thụ Thực Phẩm
Điểm cần lưu ý là biết nghiệp của người đánh cá và người ăn cá hoàn toàn khác nhau. Người đánh cá thì tạo nghiệp cơ sát, đánh bắt được nhiều công vui nên chắc chắn tạo nghiệp nặng nề. Còn người tiêu dùng cá thì có liên quan xa đến cộng nghiệp với người đánh cá nhưng chắc chắn họ không tạo nghiệp sát cá.
Theo giáo lý Phật pháp, để thành tội sát sanh cần đủ năm yếu tố:
- Có đối tượng để giết – phải là chúng sanh có sinh mệnh
- Xác định đúng đối tượng – không nhầm lẫn
- Tác ý có chủ đích giết – phải có ý định sát hại
- Dùng một phương tiện để giết – có hành động cụ thể
- Đối tượng bị giết chết – kết quả cuối cùng
Do đó, nếu nói việc tiêu dùng thực phẩm cá là “giản tiếp thúc đẩy nghiệp sát sinh” tuy không sai nếu xét về cộng nghiệp nhưng rất gượng ép nếu xét về biết nghiệp. Nếu nói như thế chỉ để nhắc nhẫn khuyến khích lẫn nhau ăn chay cũng như rèn nhắc nhau giữ giới không sát hại chúng sanh và tích cực phòng sanh thì rất tốt. Nhưng nói như thế nhằm “buộc tội” giản tiếp tạo nghiệp sát sanh cho những người chưa ăn chay được thì thiết nghĩ là không nên.
Vô Tình Gieo Thêm Nghiệp Xấu: Sự Thật Và Quan Điểm
Còn việc bỏ thí thực phẩm “mặn” cho những người đang thực sự cần thúc ăn để cải thiện đời sống có “vô tình gieo thêm nghiệp xấu không”. Như đã trình bày về tính chất của thực phẩm, việc bỏ thí thực phẩm này không hề gieo thêm nghiệp xấu mà ngược lại được phước vì các bạn đã thực sự giúp người.
Mặt khác, nếu các nhà hảo tâm không san sẻ “nguồn cá đông lạnh” ấy cho bạn thì họ đem bán vào thị trường, người có nhu cầu và các trung tâm bảo trợ xã hội cũng phải mua về để sử dụng. Nên nếu chúng ta có điều kiện trực tiếp giúp đỡ cung cấp thực phẩm cho người nghèo hoặc các trung tâm ấy sẽ tốt hơn. Đây là cơ duyên quý báu để thực hiện tâm từ bi của chúng ta.
Người Phật tử cần xác định rằng bỏ thí thực phẩm chay thì tốt nhưng nếu không có thực phẩm chay bỏ thí các loại thực phẩm khác đều được. Điều đặc biệt quan trọng là không nên kắt cứng và vào chủ “mặn” khiến cho nhiều người nghèo khó mất lợi ích, phải thiếu đói một cách oan uông. Hãy cho những gì chúng sanh cần sẽ có ý nghĩa hơn cho những gì mình thích.
Tâm Chân Thành Vượt Trên Hình Thức Bề Ngoài
Liên hệ cộng nghiệp thì trùng trùng, không ai mà không dính đến cộng nghiệp. Một người ăn chay cả đời cũng không ai dám khẳng định là mình không liên quan đến cộng nghiệp sát hại. Do đó, cần xác định rằng, trợ duyên cho người thực hành ăn chay là cần thiết nhưng giúp đỡ thực phẩm cho người nghèo chưa biết ăn chay lại cũng khách thiết hơn.
Bạn có nhân duyên được các nhà hảo tâm tặng cá để bỏ thí cho người nghèo thì cứ là làm. Hãy làm tất cả vì người, không vì mình, trong khả năng mà bạn có thể, ngay đó bạn được phước báo vô lượng. Đây chính là thực hiện “tâm từ bi” – một trong những giáo pháp cốt lõi nhất của Phật giáo.
Công đức của việc bỏ thí không nằm ở hình thức hay loại thực phẩm, mà nằm ở tâm suất của người bỏ thí. Nếu tâm của bạn là thực sự muốn giúp người khác vượt qua khó khăn, muốn giảm bớt khổ đau cho những người đang đau khổ, thì công đức ấy là vô cùng to lớn. Phật pháp dạy rằng tâm là chủ của tất cả. Một hành động tốt với tâm chân thành sẽ mang lại phước báo không thể tương lượng.
Kết Luận: Hành Động Thiện Với Tâm Chân Thành
Qua công việc bỏ thí này, người Phật tử có cơ hội thực tập những giáo lý sâu sắc của Phật pháp: từ bi, hỷ, xả. Giúp người nghèo, người bệnh, người già, trẻ mồ côi là những công việc vô cùng cao quý. Không nên quá lo lắng về những chi tiết nhỏ nhặt mà quên mất mục đích chính – giảm khổ cho chúng sanh.
Hãy tiếp tục hành động thiện của bạn với tâm chân thành. Mỗi lần bỏ thí là một lần rèn luyện tâm từ bi, mỗi lần giúp người là một lần gần gũi với chánh pháp. Đó chính là con đường tu tập đúng đắn mà các vị tiền đạo đã chỉ bảo. Phước báo sẽ đến với những ai hành động vì người, không vì mình.
Tài Liệu Tham Khảo:
-
Năm Giới của Phật giáo – Ngũ Giới là nền tảng của đạo đức Phật giáo, trong đó giới thứ nhất là tránh sát sinh, giới thứ hai là tránh lấy của không cho, giới thứ ba là tránh dâm dục, giới thứ tư là tránh nói dối, giới thứ năm là tránh sử dụng chất gây nghiện.
-
Bồ Tát Giới – Trong Phật giáo Đại Thừa, Bồ Tát Giới nhấn mạnh hành động vì lợi ích của chúng sanh, không chỉ tránh hại mà còn tích cực giúp người vượt qua khổ đau.
-
Giáo Lý Về Cộng Nghiệp – Cộng nghiệp không phải là sự liên lụy tội lỗi mà là sự chia sẻ kết quả từ những hành động chung. Người bỏ thí với ý tâm từ bi sẽ tạo ra công đức, không phải gieo nghiệp xấu.
