Khi một người thân yêu chẳng may bị bệnh hiểm nghèo, khổ đau quặn quại, chúng ta thường cảm thấy bất lực và tuyệt vọng. Câu hỏi “Liệu có thể giúp người ấy vượt qua được không?” luôn day dứt trong lòng. Tuy nhiên, theo Phật pháp, chúng ta hoàn toàn có những cách thực hành cụ thể và hiệu quả để hỗ trợ những người thân bị bệnh nan y vượt qua những giây phút khó khăn nhất. Bài viết này sẽ giới thiệu các phương pháp tu tập cụ thể được Đức Thế Tôn dạy để giảm nhẹ niệm đau trong thân và tâm của bệnh nhân, từ đó giúp họ có được sự an bình và trí tuệ trong giây phút thoái hiệp.
Hiểu Rõ Bản Chất của Niệm Đau
Đức Thế Tôn dạy rằng khi một người bị mũi tên thứ nhất (đau đớn về thể xác) cứa vào, nếu người đó phóng đại niệm đau nhờ vào sợ hãi, tuyệt vọng và tưởng tượng của tâm thức, thì cơn đau sẽ tăng lên gấp trăm, gấp nghìn lần. Đó chính là mũi tên thứ hai – đau về tâm lý. Hiểu được điều này là bước đầu tiên để hỗ trợ người bệnh hiệu quả.
Theo Đức Thế Tôn, khi thân thể chịu niệm đau nhẹ, chúng ta nên trở về với hơi thở chân chính, sâu sắc và nhận diện niệm đau của thể xác như nó đang là, mà không phóng đại nó vì lo sợ, giãn hãn và tưởng tượng. Đây là cách “nhận diện đơn thuần” – một trong những phương pháp tu tập cơ bản nhất trong Phật giáo để giảm nhẹ cơn đau mà không cần loại trừ hay tuyệt vọng về nó.
Thầy Thích Nhất Hạnh hướng dẫn thực hành chánh niệm cho bệnh nhân
Phương Pháp Tiếp Xúc với Nâng Lượng Tích Cực
Một trong những hướng dẫn quý báu từ Đức Thế Tôn là cách tiếp xúc với các yếu tố lành mạnh, hiểu biết, thương yêu và trị liệu trong tâm thức của người bệnh. Khi chúng ta tiếp xúc với những yếu tố này, nâng lượng tích cực sẽ được tăng cường và giúp cân bằng những nâng lượng tiêu cực đang ảnh hưởng đến tâm lý bệnh nhân.
Đối với người bệnh, việc tiếp xúc với kinh tạng, niệm Phật hay âm thanh của các sư, sư cô tụng kinh có thể tạo ra những kết nối với nâng lượng tâm linh trong tâm thức sâu của họ. Ngay cả khi người bệnh không còn ý thức rõ ràng, những hạt giống tâm linh được gieo trồng từ xưa vẫn có thể được kích thích từ nơi sâu trong tâm thức. Âm thanh tụng kinh, đặc biệt là niệm danh hiệu của Đức Bồ Tát Quán Thế Âm, có khả năng thức tỉnh những năng lực tự chữa trị tự nhiên trong con người.
Xây Dựng Môi Trường Hỗ Trợ Tâm Linh
Khi người bệnh đang trải qua những ngày phút cuối cùng, việc xây dựng một môi trường tâm linh tích cực là vô cùng quan trọng. Có những bác sĩ, y tá hay những người bạn đạo đến cạnh người bệnh, chuyển tải nâng lượng thương yêu, chăm sóc và khích lệ có thể giúp bệnh nhân cảm thấy không cô đơn. Nâng lượng tích cực này như một luồng sinh khí, nuôi dưỡng tâm linh của người bệnh.
Hơn nữa, việc tư vấn y tế chính xác từ bác sĩ cũng giúp làm giảm bớt sợ hãi. Khi biết được chẩn đoán chính xác, người bệnh có thể từ từ chấp nhận thực tế mà không bị quá lo sợ, tuyệt vọng, từ đó phóng đại niệm đau nhân tạo. Kiến thức chính xác là một hình thức của trí tuệ – một trong những nâng lượng mạnh nhất có thể giúp con người vượt qua khủng hoảng.
Gia đình chúng ta cần biết cách tiếp xúc với các yếu tố tích cực trong tâm người bệnh
Bài Học từ Sư Cô Chân Không
Một minh chứng sống động về hiệu quả của các phương pháp này là câu chuyện về sư cô Chân Không. Vào năm 1993, khi chị của sư cô Chân Không đang nằm trên giường bệnh tại một bệnh viện ở Mỹ, cái lá gan nhân tạo của chị đã bắt đầu bị hư hỏng sau hơn ba năm hoạt động. Trong những giây phút lâm chung, chị bệnh đau đớn vô cùng. Mặc dù gia đình, các bác sĩ và y tá đã cố gắng làm thuyên giảm niệm đau nhưng vẫn không thể kiểm soát hoàn toàn.
Sư cô Chân Không đã mang theo bên mình một bằng cassette niệm danh hiệu Đức Bồ Tát Quán Thế Âm được các thầy, sư cô Làng Mai niệm. Sư cô đặt loa nghe vào tai chị và tăng âm thanh lên thật to. Kỳ diệu thay, sau khoảng ba mươi giây, phép lạ đã xảy ra. Chị của sư cô trở nên yên bình trở lại và từ lúc đó cho đến giây phút lâm chung, chị không còn khóc rên hoặc van vào nữa. Niệm Phật đã giúp chị khôi phục lại sự thăng bằng tâm lý và tinh thần trong khoảnh khắc sinh tử.
Tâm Thức – Mầm Mống Của Sự Chữa Trị
Tâm thức của chị sư cô Chân Không đã được gieo trồng những hạt giống tốt từ nhỏ – hạt giống tu tập, chính pháp từ xa xưa. Chị đã từng được nghe tiếng tụng kinh nên tâm thức của chị nhận ra được những lời kinh tụng quen thuộc mà chị đã từng nghe trong truyền thống tâm linh của mình. Những lời kinh tụng đó đã trở thành nguồn suối an lạc, hạnh phúc và trị liệu cho đời sống của chị qua nhiều năm tháng.
Điều này cho chúng ta thấy rằng trong tự thân mỗi người, luôn có sẵn tiềm năng tự chữa trị rất lớn. Nếu chúng ta trở về với tự thân để tiếp xúc với những yếu tố là nh mạnh, hiểu biết, thương yêu và trị liệu, thì những nâng lượng tốt đẹp trong ta sẽ có cơ hội biểu hiện. Khi người bệnh chấp nhận và ôm ấp niệm đau của mình một cách dễ dàng mà không cần phải trốn chạy, loại trừ hay tuyệt vọng về chúng, chúng ta sẽ có khả năng phục hồi lại sự thăng bằng trong cuộc sống.
Thực hành định tĩnh giúp bệnh nhân tìm được sự an tĩnh trong cơn đau
Ứng Dụng Kinh Độ Người Háp Hối trong Thực Hành
Kinh Độ Người Háp Hối trong bộ sách “Nhất Tuyền Thiền Môn 2000” của Làng Mai cung cấp rất nhiều phương pháp tu tập cụ thể để chúng ta thực hành và hướng dẫn những người đang háp hối vượt qua giây phút khó khăn của cơn bệnh trong giờ phút lâm chung. Những hướng dẫn này không phải là những lý thuyết trừu tượng mà là những phương pháp có tính ứng dụng cao, đã được kiểm chứng qua thực tiễn tu tập.
Mỗi khi Đức Thế Tôn hoặc các Đại Đế Tử lớn của Ngài viếng thăm những người đang háp hối, các vị luôn biết mình phải làm gì để giúp những người đang háp hối phục hồi lại sự thăng bằng, vững chắc để họ vượt qua cơn đau nhẹ của thể xác và thoát được nơi sợ hãi về tử sinh. Phép thực hành là tưởi tẩm những hạt giống là nh mạnh, thương yêu và hạnh phúc trong người kia. Phép thực hành này luôn luôn đem lại hiệu quả tốt. Nhiều người đã thực hành phương pháp này hàng ngày và luôn có hiệu quả, mang lại rất nhiều lợi lạc.
Tự Tin vào Khả Năng Tự Chữa Trị
Khi đặt câu hỏi rằng nếu đời sống của mình có quá nhiều khổ đau, bế tắc, không thể chịu đựng được nữa, nhất là khi thân mình phải mang những chứng bệnh nan y, đau đớn vô cùng thì mình nên chọn cái chết hay không nếu có sự chấp thuận của những người thân trong gia đình và tăng thân? Theo Phật pháp, chúng ta nên cố gắng hết lòng tìm cách chữa trị trước. Chúng ta phải tin vào khả năng tự chữa trị của bản thân ta.
Niệm đau về thể xác chỉ là niệm đau nhẹ. Khi chúng ta áp dụng các phương pháp tu tập được Đức Thế Tôn chỉ dạy, chúng ta sẽ có đủ sáng suốt để xác định rõ bản chất của niệm đau, từ đó thiết lập lại sự cân bằng trong tâm. Chúng ta sẽ biết làm gì để giúp những người đang háp hối hoặc đang khổ đau có thể phục hồi lại sự bình an hoặc giúp họ ra đi một cách nhẹ nhàng. Những hạt giống tốt, những năng lượng của sự vững chắc, hạnh phúc và niềm tin luôn sẵn có trong mình và chung quanh mình.
Phương pháp tu tập để tiếp xúc với những hạt giống này là cơ sở của tất cả các thực hành Phật giáo. Khi chúng ta kiên trì thực hành, chúng ta sẽ trở thành một suối sinh khí của tâm linh, giúp đỡ những người xung quanh không chỉ trong những ngày tháng bình thường mà còn trong những khoảnh khắc sinh tử. Đó là yêu thương thực sự, là cho đi không cầu hồi báo – một giáo lý cốt lõi của Đức Phật.
Tài Liệu Tham Khảo Kinh Điển
Bài viết này dựa trên những lời dạy từ Đức Thế Tôn được ghi chép trong các bộ kinh và những hướng dẫn tu tập của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, đặc biệt là:
- Kinh Độ Người Háp Hối từ bộ sách “Nhất Tuyền Thiền Môn 2000”
- Các lời dạy về nhận diện cơn đau qua hai mũi tên trong kinh tạng Phật giáo
- Tác phẩm “Hơi thở nuôi dưỡng và trị liệu” của Thiền sư Thích Nhất Hạnh
