HT. Thích Minh Châu
Một thuở năm, được Thế Tôn và đại chúng Tỉ kheo ngự tại Kỳ Viên Tịnh xá của Ông Trưởng giả Cấp Cô Độc, vườn cây thái tử Kỳ Đó, tại thành Xá Vệ. Thuở ấy có một thiếu nữ tên Sa Ta, là con gái của một vị thiện tín rất nổi danh tại Xá Vệ. Nàng Sa Ta, tuy tuổi vừa đôi tám, nhưng từ chất rất thông minh, thường đến chùa nghe pháp, nên rất thâm nhập Phật Pháp.
Thiếu nữ Sa Ta tại Kỳ Viên Tịnh xá lắng nghe Phật pháp
Năm ấy Sa Ta đến tuổi trưởng thành, song thân chọn nơi môn đạo hộ đời, gia phong lẫy lệ giáo của một gia đình danh giá để gả nàng. Một tiệc cưới linh đình dẫn ra, hai hệ đều là Phật tử thuần thành nên tất cả đều cung thỉnh được Phật và chư Tăng đến cùng dung trai tăng trong sự hoan hỷ tốt cùng của mọi người.
Sau tiệc cưới, Sa Ta về chung sống bên gia đình cha mẹ chồng. Vốn là người khéo léo, siêng năng và tế nhị nên chẳng bao lâu nàng chiếm cảm tình của mọi người trong gia đình bên chồng, nàng tận tâm phụng dưỡng cha mẹ chồng, hầu hạ chồng, sáng sóc mọi người chung quanh. Sa Ta rất giàu lòng từ bi, thường bố thí thức ăn quần áo cho kẻ ăn người ở và những kẻ khổ cùng.
Đến ngày Bát quan trai, nàng tinh tấn thề giới, giữ gìn giới hạnh hết sức trong sạch, không hề giải đãi. Cha mẹ chồng của nàng đều là những người có đức tin Tam Bảo, trước những đức hạnh tuyệt vời của Sa Ta nên cha mẹ chồng cũng yêu thương quý mến nàng dâu nhiều hơn nữa.
Thời gian tháp thoắt trôi nhanh, đến khi tuổi thề đã mãn, do nghiệp thiện đã tạo ở nhân gian nàng Sa Ta được thề sanh về cõi Tây Đại Thiên Vương làm ái nữ Độc Thiên Vương, cũng mang tên Sa Ta như lúc ở cõi Ta Bà. Độc Thiên Vương có năm cô con gái xinh đẹp tuyệt trần: Nàng Sa Ta, nàng Sa Ja, nàng Ba Va Ra, nàng A Chi Mu Ta và nàng Su Tra.
Đến khi các cô tiên trưởng thành, đúng tuổi trăng tròn, Độc Thiên Vương để Thích chọn năm nàng về cung trời Đạo Lợi để sung vào đoàn ca nhị trong thiên đình của Ngài. Năm cô tiên xinh đẹp ấy, hằng ngày chỉ ca múa để dâng lên Để Thích thưởng ngoạn.
Một hôm, năm nàng có sự tranh luận với nhau, một trong năm nàng hỏi rằng:
Trong chúng ta, ai là kẻ có giọng tốt và vũ đẹp hơn cả?
Ai cũng tự nhận mình hát hay và vũ đẹp hơn cả, cuộc tranh luận gay cấn, cũng lúc cũng gia tăng, năm nàng không thể tự giải quyết được, liền đem vấn đề ấy trình lên phủ vương để phân giải giùm.
Năm cô tiên cũng tâu rằng:
Muốn tâu phủ vương, trong năm chúng con ai là kẻ hát hay và vũ đẹp hơn cả? Kính xin phủ vương hãy phân giải giùm cho công bằng.
Thiên Vương ít khi trực tiếp nghe con mình hát, sau một chút suy nghĩ mới phán rằng:
Này các con yêu quý của cha, nếu các con muốn biết ai hát hay và vũ đẹp hơn cả thì con nên đến ca vũ ngay trước sự chứng kiến của chư thiên trên bờ hồ A Nô Tát Ta, nơi rừng Tuyệt Sơn biên quốc thì các con sẽ biết sự thật.
Tuân lời phán dạy của phủ vương, năm nàng tiên bền tổ chức một buổi trình diễn để trổ tài ca vũ cho chư thiên thưởng ngoạn và chấm điểm.
Rừng Tuyệt Sơn, vùng đất âm u vắng vẻ, bỗng chốc trở thành ca vũ trường vĩ đại nhất trong lịch sử. Lúc ấy chư thiên từ bốn phương đông nhau đến rừng Tuyệt Sơn động đáo chưa từng thấy, để thưởng ngoạn tài nghệ của năm cô tiên xinh đẹp ấy.
Năm cô lần lượt trổ tài trước sự diễn kiến của chư thiên. Nàng Sa Ja khởi đầu bằng những bài hát tuyệt vời và những vũ điều tuyệt kỹ. Tiếp đến cô Ba Va Ra cắt tiếng oanh vang lảnh lót, cùng những vũ khúc vô cùng công phu. Đến lượt A Chi Mu Ta và Su Tra lần lượt biểu diễn tài nghệ trước chư thiên thì chư thiên vẫn yên lặng không chê mà cũng không tán thưởng. Cuối cùng đến Sa Ta cắt tiếng bộng trầm, đây mới thật là cung đàn muốn điều thật lảnh lót du dương, hòa nhã như tiếng chim Ca Lăng Tần Già.
Nàng Sa Ta lại xoay qua những điều vũ thật như những cánh bướm lứn trong nắng xuân, như đàn thiên nga bơi lội trên mặt hồ, như tất cả tinh hoa vũ trụ đều tập trung nơi đây.
Tưng tràng pháo tay rền rã cả khung trời, tán thưởng tài nghệ vô cùng điều luyện, vô cùng xuất sắc của Sa Ta, những lời hoan hô và chúc lành vang rền cả rừng Tuyệt Sơn.
Su Tra, cô tiên úc vô cùng thần phục Sa Ta bên đến hỏi rằng:
Thưa chị, hồi tiền kiếp chị làm được những công đức gì mà bây giờ có nhan sắc tuyệt đẹp và có giọng hát trong thanh như tiếng chim Ca Lăng Tần Già và được thông minh như thế?
Nàng Sa Ta dịu dàng đáp:
Chị có sắc đẹp, giọng hát hay, thông minh như thế này vì kiếp trước chị đã giữ giới Bát quan trai từ tâm bề cho đến tuổi già không bị phạm giới lần nào cả.
Giới Đức
“Phật tử muốn kiến lập Phật Pháp duy trì Chính Giáo ở thế gian, cần phải tự mình thề trì giới luật trước.”
Trích từ: Truyền Cơ Phật Giáo.
Câu chuyện về nàng Sa Ta là minh họa sống động cho công đức vô hạn của việc tuân trì giới hạnh, đặc biệt là Bát quan trai. Không phải ngẫu nhiên mà người phụ nữ có nhan sắc tuyệt trần, giọng hát harmonious như tiếng chim Ca Lăng Tần Già, và trí tuệ sáng suốt. Đó là kết quả tất yếu của việc giữ gìn giới luật từ tâm bề, không bị phạm giới lần nào trong cả một kiếp người.
Việc giữ giới Bát quan trai, theo giáo lý Phật giáo, không đơn thuần là tuân thủ các quy tắc hành vi bề ngoài, mà là biểu hiện của tâm nguyện bền vững, quyết tâm tu tập và xây dựng nhân duyên thiện để hướng tới giải thoát. Mỗi lần nàng Sa Ta thề giữ Bát quan trai, mỗi lần tuân trì đầy đủ không bị phạm, nàng đều tích tập những công đức vô hạn, những hạt giống nhân thiện sẽ nảy sinh quả tuyệt diệu.
Giới luật trong Phật giáo không phải là sự cấm đoán hay hạn chế tự do, mà là con đường giải thoát khổ đau. Khi thân, khẩu, ý được tu tạo sạch sẽ theo giới luật, tâm trí sẽ thanh tịnh, bớt những sân hận, tham lam, si mê. Kết quả là người tu sẽ có tướng mạo thanh tú, tiếng nói ngọt ngào, trí tuệ sáng suốt, như nàng Sa Ta trong kiếp sau. Đó là sự báo ứng tự nhiên của nhân quả – pháp tắc bất di bất dịch trong vũ trụ.
Với Phật tử Việt Nam ngày nay, bài học từ câu chuyện Sa Ta là cực kỳ quý báu. Trong xã hội hiện đại, áp lực, cám dỗ và lôi cuốn luôn trực chặn con đường tu tập của chúng ta. Tuy nhiên, nếu chúng ta có quyết tâm giữ gìn giới luật, tuân trì từng trang trang, không kể nhỏ hay lớn, thì những công đức ấy sẽ không bao giờ mất đi. Chúng sẽ trở thành nguồn lực tâm linh, chi phối kiếp hiện tại và cả những kiếp sau của chúng ta.
Bát quan trai, mặc dù chỉ là một hạn chế tạm thời trong đời sống Phật tử tại gia, nhưng nó là cơ hội quý báu để chúng ta luyện tập tâm, giảm bớt những lửa dâu đò của dục vọng, để tâm trí trở nên sáng suốt và tinh khiết hơn. Mỗi người giữ Bát quan trai một ngày là đã tiến bộ trên con đường tu tập, tích lũy những công đức sẽ mang lại an lạc cho bản thân và gia đình.
Hãy cùng nhau nỗ lực giữ gìn giới luật, dù là những quy tắc đơn giản, để tích lũy nhân duyên thiện. Nhận thức rằng mỗi hành động tu tập, mỗi lần tuân trì giới hạnh là một bước nhỏ nhưng vững chắc trên con đường hướng tới giác ngộ và giải thoát khổ đau của chính mình. Như nàng Sa Ta đã chứng minh, công đức từ việc giữ gìn giới luật là thứ tài sản vô cùng quý báu, duy nhất có thể theo chúng ta từ kiếp này sang kiếp khác, thậm chí mang lại hạnh phúc và an vui chân thật.
