Chúng ta thường khó dung thứ những kẻ đã đánh đập tổn thương mình, và điều này cũng đúng khi ai đó nói lời năng nắc khiến chúng ta tổn thương hay đau đớn. Tuy nhiên, Phật giáo dạy rằng khó khăn này chính là cơ hội để chúng ta thực tập định tâm và từ bi. Lời thị phi chi chỉ là tiếng gió, hơi thở hay luồng khí thoáng qua, nhưng với tập khí thế gian thông thường, chúng ta rất dễ bị lung lay, bị bức bội và muốn đáp trả lại. Đây chính là lúc ta cần nhớ lại những lời dạy của Phật Tổ về sự tu tập.
Chúng ta thường có thói quen phản ứng trước những lời thị phi bằng những cảm xúc, lời nói và thậm chí cả những hành động tiêu cực. Yêu mến những con người và hoàn cảnh dễ chịu là điều quá dễ dàng. Nhưng chính những lúc phải đối mặt với khó khăn hoặc tiếp xúc những người mà ta không ưa mục đích lại là một phép thử thực sự. Đây chính là cơ hội để chúng ta thực tập sự chủ tâm. Điều quan trọng là bạn phải nỗ lực và tinh tấn.
Ứng Phó Với Thị Phi Bằng Trí Huệ
Chẳng hạn như, nếu ai đó nói xấu mình, bạn hãy đáp trả bằng lời nói tự tế và về hạnh. Nếu không thể làm như vậy thì cách tốt nhất là bạn hãy giữ im lặng. Thay vì phản ứng tức thì, chúng ta cần sử dụng trí huệ để nhìn thấu cái bản chất sự việc. Lời thị phi chỉ là tiếng gió, hơi thở hay luồng khí thoáng qua. Nếu thực hành tính yêu thương và lòng bi mến, bạn sẽ giữ được sự điềm tĩnh, kiên định con đường của mình, ngay cả khi những người mà bạn luôn yêu thương che chở bằng vô cùng quay lưng hay đối xử với bạn như kẻ thù.
Giữ định tâm trước những lời thị phi, không để bị lay động
Chúng ta phải hiểu những điều tồi tệ như vậy là kết quả của những nghiệp nhân xấu ác mà mình đã gieo trong quá khứ chứ không phải vì bạn có khiếm khuyết, sai lầm gì. Nghiệp vận hành theo quy luật của nó. Nếu nhìn từ hiện tượng bề ngoài, đôi khi nó giống như việc một cây nằm đột ngột mọc lên chẳng từ nơi nào cả. Do không thể lý giải nguyên nhân sâu xa, khi những tình huống bất ngờ ý xảy ra, chúng ta thường vô cùng giận dữ, bực bội. Tuy nhiên, sự hiểu biết về nghiệp báo giúp ta nhận ra rằng mọi sự kiện đều có nguyên nhân.
Nguyên nhân của tất cả đau khổ thực ra đều do con người luôn bị chi phối bởi tham, hận, si, mạn, nghi, và rất nhiều điều vô nghĩa khác. Chúng ta hoàn toàn là nô lệ cho những xúc tính tiêu cực song lại không hề ý thức được điều này. Chúng ta nghĩ mình có quyền làm tổn thương hoặc lăng dục người khác trong khi thực tế đây chỉ là suy nghĩ của những kẻ mù quáng mê mờ.
Giải Phóng Bản Thân Qua Từ Bi và Nhân Ái
Trên hành trình tìm cầu giải ngộ, dù khó khăn đến cỡ nào chúng ta cũng không được phép lấy hận thù đáp trả hận thù. Với sự cảm thông, chúng ta có thể hiểu tại sao người khác lại cự xử nghiệt ngã hoặc nói nặng lời với mình. Song nếu cũng đáp trả bằng hành động tương tự thì ta có đau hơn gì được? Chúng ta sẽ chẳng rút ra bài học gì cho mình.
Từ bi là chìa khóa để vượt qua những tổn thương từ lời thị phi
Hãy cứ vui cười và tận hưởng cuộc sống của mình. Bây giờ bạn cũng cần kiểm lại xem đã có lúc nào mình vào hứa với việc chỉ trích hay đâm tiếu thị phi về người khác chưa. Hầu hết chúng ta đều rất thích thú việc này. Bất cứ khi nào bàn luận về một điều gì, chỉ sau vài phút, chúng ta bắt đầu phán xét, chê bai, bình phẩm. Chúng ta không cường lại được thói quen tập khí này. Tuy nhiên, làm sao ta có thể chắc chắn rằng mình đã hiểu thấu đáo về đối tượng bị chỉ trích?
Rất có thể đó là một Bổ Tát hay bậc Thầy đang thực hành mật hạnh, hoặc có thể đối tượng bị chỉ trích chẳng là làm gì thực sự sai trái. Bởi vì những gì họ làm vốn ngoài phạm vi hiểu biết của mình nên ta hãy để họ yên ổn. Chúng ta cần tự bỏ thói quen phán xét và chỉ trích người khác. Tốt nhất chúng ta hãy học cách tự xét mình và giữ im lặng không xét lỗi người khác.
Tâm Tỉnh Thức: Nền Tảng Của Định Tâm
Khi làm được như vậy, chúng ta sẽ có lời nói nhẹ nhàng hòa ái hơn. Với đường cơ đúng đắn và thanh tịnh, chắc chắn chúng ta sẽ mang đến sự bình an, hoan hỷ cho mọi người. Ái ngữ rất cần thiết, nó giúp người khác được an vui, nhờ vậy mà bản thân ta cũng thư thái, nhẹ nhàng. Để làm được điều đó bạn cần luôn tỉnh thức hiểu rõ về bản thân, nếu thiếu tỉnh thức, cho dù một đôi lần bạn có thể giữ điềm tĩnh nhưng rồi sẽ có lúc bạn sao nhãng.
Tâm tỉnh thức vô cùng quan trọng trong mọi tình huống. Tỉnh thức giúp bạn vượt qua mọi trở ngại của cuộc sống, nhờ nó bạn có thể kiểm soát được những xúc tính phiền nào thiêu đột, giữ được cân bằng trên con đường Trung Đạo mà không đi chệch hướng hay bị cuốn theo nào khác. Nhưng như vậy không có nghĩa bạn phải cứng nhắc hay bảo thủ trong cuộc sống. Hãy cứ vui cười và tận hưởng cuộc sống của mình.
Chỉ có điều, cùng với tâm tỉnh thức, sáng suốt, bạn sẽ không bao giờ cười trên đau khổ và sự khó nhọc của mọi người. Khi chúng ta học cách đáp ứng với lời thị phi bằng định tâm và từ bi, chúng ta không chỉ bảo vệ tâm trí mà còn tạo dựng một môi trường tích cực xung quanh mình. Những lời nói tích cực, những hành động từ bỏ thù hận sẽ lan tỏa tình yêu thương khắp nơi.
Áp Dụng Phật Pháp Vào Cuộc Sống Hàng Ngày
Đối mặt với thị phi không phải là về che giấu cảm xúc hoặc giả vờ thoải mái khi ta đang tổn thương. Đúng hơn là về việc sử dụng những cảm xúc đó như là một chất liệu để phát triển sâu sắc tâm linh. Kinh Pháp Cú dạy rằng, người chiến thắng bản thân mình mới là người chiến thắng thế giới. Khi chúng ta có thể kiểm soát được phản ứng của mình trước lời thị phi, ta đã bước một bước lớn trên con đường tu hành.
Hãy nhớ rằng, lời thị phi như những cánh buồm của một con tàu. Nếu ta cho phép chúng thổi ta đi khắp nơi, ta sẽ luôn bị tổn thương. Nhưng nếu ta học cách sử dụng những gió ấy để hướng tàu của ta đến đích, ta sẽ trở thành chính người điều khiển số phận của mình. Đây chính là sức mạnh thực sự của định tâm và từ bi mà Phật giáo dạy dỗ.
Kết Luận
Thị phi là một phần tất yếu của cuộc sống, nhưng nó không phải là thứ gì đó mà chúng ta phải chịu đựng một cách bị động. Thay vào đó, chúng ta có thể biến nó thành một công cụ tu tập mạnh mẽ. Bằng cách duy trì định tâm, phát triển từ bi, và luôn tỉnh thức, chúng ta có thể vượt qua những thị phi và tìm thấy sự bình an, hoan hỷ thực sự. Phật dạy rằng mỗi tình huống khó khăn đều là một cơ hội để chúng ta hiểu sâu hơn về bản chất của tâm mình và phát triển trí huệ.
Hãy ghi nhớ: đáp trả hận bằng hận chỉ tạo ra thêm hận thù. Nhưng đáp trả hận bằng từ bi, chúng ta mới thực sự giải phóng bản thân và mở ra con đường dẫn tới an lạc vĩnh cửu. Đây là bản chất sâu sắc của việc tu tập giáo lý Phật đà, là con đường dẫn tới giải ngộ mà mọi Phật tử Việt Nam nên tìm tòi và thực hành.
