Lời dạy của Ajahn Chah
Có nhiều người thường nói rằng: “Tôi chưa chứng ngộ Pháp”. Thật ra, phần lớn là vì họ chưa thật sự hiểu Pháp mà thôi.
Ví dụ, có người uống rượu, say sưa, cho đó là thú vui, là điều tốt đẹp. Nhưng khi nghe Pháp, hiểu được nhân quả, thấy rõ tác hại của say mê, họ dừng lại – không uống rượu, không sát sinh nữa. Như thế, chính là đã chứng ngộ Pháp rồi.
Thiền sư Ajahn Chah, một vị thầy trang nhân có đóng góp to lớn cho nền Phật giáo hiện đại
Từ “chứng ngộ” nghe có vẻ xa vời, cao siêu, nhưng nghĩa của nó rất giản dị: “đi vào, tiếp xúc và đạt tới Pháp”. Cũng như khi ta đặt chân đến chùa Nong Pah Pong, ta có thể nói rằng: “Tôi đã đến Wat Nong Pah Pong”. Người chứng ngộ Pháp cũng như thế – người ấy thật sự “đến được với Pháp”.
Ví như khi ta nhìn thấy một con rắn hổ mang, biết rõ nó có nọc độc, nếu cắn ai người đó có thể chết. Vì hiểu điều ấy, nên dù ai có nói gì, ta cũng không dám chạm vào hay bắt nó. Đó là hiểu sự thật về rắn.
Cũng vậy, khi ta thật sự thấy rõ tội lỗi và hậu quả của điều ác, ta sẽ không còn muốn làm điều ác nữa. Không phải vì bị ai ép buộc, mà vì tâm ta đã hiểu, đã thấy. Sự hiểu biết này tự nhiên dẫn đến sự thay đổi – đó chính là chứng ngộ.
Chứng ngộ không phải là một sự kiện kỳ diệu hay cảnh giới huyền bí, mà là sự chuyển hóa ngay trong nhận thức. Từ chư vô minh sang sáng tỏ, từ tham – sân – si sang hiểu biết – tỉnh giác – an lành. Đó là con đường tu tập thực thụ mà Phật từng chỉ dạy.
Chỉ cần kiên trì hành trì, quán chiếu mỗi ngày, dần dần mọi ô nhiễm, mọi điều bất thiện trong tâm sẽ tự tan biến. Không cần chạy theo những trải nghiệm siêu nhiên hay tìm kiếm những giác ngộ kỳ lạ. Sự chuyển hóa từ tâm ngoại đạo sang tâm giác ngộ là quá trình tự nhiên, không có gì bí ẩn cả.
Khi hiểu Pháp, ta đã đi vào Pháp; khi sống với Pháp, ta chính là người chứng ngộ. Chứng ngộ không ở chốn xa xôi nào khác, mà ở đây, ở bây giờ, trong mỗi khoảnh khắc ta buông bỏ được những vô minh, những ái dục, những sân hận.
Phật pháp vốn là phương cách để giải thoát khỏi khổ đau. Khi ta thấu hiểu sự thật, khi ta thực sự biết được nguyên nhân và hậu quả, khi ta nhìn rõ bản chất của sự vận hành của tâm – đó chính là lúc ta chứng ngộ Pháp. Đó không phải là một mục tiêu xa vời dành cho riêng những ai có căn cơ đặc biệt, mà là điều bất kỳ ai trong chúng ta cũng có khả năng đạt được, miễn là chúng ta sẵn sàng lắng nghe, suy gẫm và hành động theo Pháp.
