Vào những năm cuối đời, Hoà Thượng Quảng Khâm—một vị cao tăng đức hạnh được nhiều Phật tử kính sùng—bị bệnh nặng, tâm niệm vạng sanh cõi Tây Phương. Câu chuyện về những ngày thăm hỏi Hoà Thượng không chỉ cho thấy tấm lòng từ bi của chư tăng ni, mà còn phản ánh một vấn đề sâu sắc về tu tập Phật pháp: làm thế nào để chúng ta có thể hỗ trợ những người thân yêu trên con đường tu học khi sức khỏe suy yếu?
Chuyện Thăm Bệnh Hoà Thượng Quảng Khâm
Theo lời kể của các Phật tử, khoảng năm 1978, khi sức khỏe của Hoà Thượng giảm sút, tâm niệm vạng sanh Tây Phương trở nên cấp thiết. Các chư tăng ni trong chùa lo lắng không ít, lần lượt mời một bác sĩ lên khám để hiểu rõ tình trạng bệnh tình. Tuy nhiên, Hoà Thượng không muốn quá lo lắng cho đại chúng, nên ba lần mới chịu cho bác sĩ cắt mạch.
Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, bác sĩ tỏ vẻ ngạc nhiên. Ông ta nói rằng mạch của Hoà Thượng hoàn toàn khác biệt so với mạch người thường—không thể chẩn đoán ra bệnh gì cụ thể. Hoà Thượng mỉm cười chỉ bảo bác sĩ: “Họ đều có bệnh, tiền thể nhỏ xem mạch cho họ luôn.” Câu nói này gợi nhớ đến lời Duy Ma Kiết Sư trong Kinh Tịnh Danh: “Chúng sanh có bệnh, tôi cũng có bệnh!”—thể hiện lòng từ bi vô biên của một vị tỳ kheo đã chứng trítuệ.
Sự Hy Sinh trong Tuệ Số
Theo những người được gần gũi với Hoà Thượng, ngài đã từng nói rằng khi vạng sanh cõi Tây Phương, người tu sẽ thể hiện thân tế trong bệnh tướng. Cõi Ta-bà quá khó, chân chỗ ở đây không thể chịu nỗi, vậy làm sao có thể sở vọng? Hoà Thượng giải thích rằng đơn điền của ngài đã hết khí lực—tức là tuệ số và nhân duyên đã pháp hơi sức. Nếu cố gắng ở lại, đó chỉ là vô nghĩa.
Những người đến thăm Hoà Thượng đều chứng kiến cảnh tượng đau thương: ngài ho từng cơn, rồi khóc, nhưng không bao giờ thấy lau dòi gì. Có lúc ngài nói một câu phải dừng ngắt vài lần vì cơn ho rung giật, khiến ai nhìn thấy cũng xót xa. Mỗi lần như vậy, Pháp Sư Sâm Vân và đại chúng đều chuyên tâm niệm Phật từ bi, kêu xin Hoà Thượng trụ lâu hơn để chúng sanh được tựa vào.
Hoà Thượng Quảng Khâm, một vị cao tăng đức hạnh được nhiều Phật tử kính phục và thưởng thức
Hoà Thượng bảo rằng thân xác ngài như ngôi nhà gạch mục nát. Dù có cố gắng duy trì, cơn gió to áp đến cũng không thể chịu nỗi. Chi bằng vạng sanh sớm một chút, hoàn chuyển thân thể thành một thân “chắc như xi măng, cột thép” mới có thể an hoạt pháp lợi sanh. Lời nói này khiến ai nghe cũng không khỏi bàng hoàng, vì nếu Hoà Thượng vạng sanh được, chúng sanh ít nhất phải mất hai mươi năm hướng tựa. Trong hai mươi năm đó, chúng sanh sẽ biết nương tựa vào ai?
Quyết Định của Pháp Sư Sâm Vân
Khi tình hình trở nên nghiêm trọng, Pháp Sư Sâm Vân quyết định tổ chức buổi “Tuần Niệm Phật Dược Sư Tiêu Tai Diễn Thông” (hay còn gọi là “Tiêu Tai Diễn Thông Dược Sư Phật Thất”) tại chùa Thừa Thiên để cầu an cho Hoà Thượng. Sau đó, Pháp Sư bước vào trai đường. Mọi người trong lòng đều mang tâm trạng bất an, không biết chuyện gì sẽ xảy ra.
Đang lúc cầu niệm, một vị tỳ kheo ni vội vã tới trước Pháp Sư Sâm Vân thưa thận: “Kính báo Pháp Sư, Hoà Thượng nói không đi, lại còn mời Pháp Sư khai khóa ‘Đã Phật Thất’ (Tuần Niệm Phật báy ngày). Có điều là Hoà Thượng bảo tốt nhất nên khai khóa niệm Phật A-Di-Đà.”
Mọi người nghe tin đều mừng rỡ. Dù là niệm Phật Dược Sư hay Phật A-Di-Đà, miễn sao Hoà Thượng chịu ở lại là quý nhất. Lúc ấy ai cũng an yên, tan hết nỗi lo âu bất an mà trước đó như nóng chảy. Có người sớm lên phòng bệnh, thấy Hoà Thượng đang ung dung đi tản bộ bên ngoài phương trưng…
Ý Nghĩa Sâu Sắc của Tuệ Số
Câu chuyện này là nhân duyên để Pháp Sư Sâm Vân mở “Tuần Niệm Phật” tại chùa Thừa Thiên, và cũng là nhân duyên để chúng ta được gần gũi Hoà Thượng hơn, được biết thêm về cuộc đời đầy ý nghĩa của ngài.
Qua giai đoạn cuối của Hoà Thượng Quảng Khâm, chúng ta thấy rằng sự hy sinh cá nhân không phải là lựa chọn vô ích. Hoà Thượng từng từng cơn ho, từng giọt nước mắt để trụ lâu hơn nhằm chúng sanh có thêm thời gian tựa vào. Tuy nhiên, khi tuệ số đã pháp hơi, ngài không cố chấp mà chọn vạng sanh để có thể hoạt động pháp lợi trên một thân tế vĩnh cửu. Đó là bài học về sự linh hoạt và trí tuệ trong tu tập—không bao giờ cho rằng sự cố gắng riêng lẻ là quan trọng nhất, mà khi đến lúc phải buông bỏ, cũng chính là hiểu biết thấu triệt Phật pháp.
Hướng Dẫn Tu Tập từ Câu Chuyện
Từ trải nghiệm của Hoà Thượng Quảng Khâm, các Phật tử có thể rút ra những bài học quý báu:
Thứ nhất, hãy tu tập với tâm không phụ thuộc vào thân tế hiện tại. Thân xác là tạm thời và luôn biến đổi theo luật nhân quả. Thay vì chấp trước vào sức mạnh vật chất, hãy tu tập tuệ trí để tìm ra con đường tới Tây Phương.
Thứ hai, khi đang bệnh tật hay gặp khó khăn, hãy nhớ rằng những vị tôn túc đã từng trải qua những thử thách này. Hoà Thượng không che giấu bệnh tình mà thay vào đó, ngài vẫn duy trì niệm Phật và tìm cách hỗ trợ chúng sanh. Tâm niệm Phật không bao giờ bị gián đoạn bởi bệnh khổ.
Thứ ba, hãy tin tưởng vào Phật đạo. Dù thân thể yếu ớt, niệm Phật chân thành vẫn có thể dẫn dắt chúng ta vạng sanh cõi Tây Phương. Đó không phải là thoát trốn, mà là thực hiện lý tưởng tu tập Phật pháp một cách trọn vẹn.
Câu chuyện về Hoà Thượng Quảng Khâm nhắc nhở chúng ta rằng con đường Phật pháp không phải là con đường dễ dàng, nhưng nó là con đường dẫn tới giải phóng thực thụ. Khi chúng ta nắm bắt được ý nghĩa này, mọi khó khăn trên con đường tu học sẽ trở nên có ý nghĩa, và mỗi một niệm Phật sẽ là một bước chân hướng tới Tây Phương thanh tịnh.
