Có lẽ bạn từng nghe câu nói: “Tin Phật ba ngày thì Phật ở trước mắt. Tin Phật ba năm thì Phật ở Tây phương”. Hay bạn cảm thấy rằng dù học Phật lâu năm nhưng Phật pháp vẫn còn xa lạ, vẫn chưa thật sự gần gũi với cuộc sống hàng ngày. Đó là một hiểu lầm phổ biến về Phật giáo, cho rằng thành Phật là một mục tiêu vô cùng khó khăn, chỉ dành cho những người đặc biệt. Nhưng thực tế, khi bắt đầu học Phật đúng cách, chúng ta sẽ khám phá rằng thành Phật không phải là điều không thể như người ta vẫn tưởng.
Hai Con Đường Tu Học Trong Phật Giáo
Trên thực tế, con đường học Phật có hai loại khác nhau. Thứ nhất là con đường khó thực hiện, từ khi bắt đầu phát tâm Bồ đề tu hành đạt đến con đường Bồ Tát tự lợi, lợi tha, với những khổ khó phải chịu đựng mà chịu được, thì phải trải qua ba A tăng kỳ kiếp lớn mới có thể hoàn thành được đạo Phật. Con đường này đòi hỏi sự nỗ lực vượt bậc trong những kiếp sống liên tiếp.
Thứ hai là con đường dễ thực hiện hơn, chỉ cần niệm danh hiệu Phật A Di Đà dựa vào sức mạnh lời nguyện của Phật, trước hết cầu vãng sinh ở Tịnh độ Tây phương, rồi qua một thời gian dài khi chứng được Bồ Tát thì lấy sức mạnh lời nguyện của bản thân quay trở lại làm người phàm phụ thế tục, để cho những chúng sinh có duyên, tích lũy trí tuệ và phúc đức đến khi công đức và việc làm viên mãn mới có thể thành Phật. Vì vậy, học Phật càng lâu, biết Phật pháp sâu thì mới hiểu được con đường từ phàm phụ đến lúc thành Phật là khá xa.
Chùa Việt Nam với kiến trúc truyền thống thể hiện nơi tu hành của những Phật tử
Mục Tiêu Thực Sự Của Tu Học Phật Pháp
Khi bắt đầu học Phật, nhiều người có những cảm xúc kỳ lạ. Lúc đầu dung mạnh tinh tiến, cảm thấy rằng có thể đạt tới Phật quả, bản thân người học Phật quả thật là có thể phá tung được những chướng ngại trùng trùng, tưởng hơi như mỗi phiền não nào cũng có thể nhanh chóng được tiêu trừ, trí tuệ nhanh chóng được tăng thêm. Nhưng cũng vậy, sau một thời gian, vẫn cảm thấy phiền não chưa được tiêu trừ, mà chướng ngại lại cũng kéo đến, nào là chướng nghiệp, ma chướng, bệnh chướng.
Tình huống này có thể dẫn đến hai kết quả khác nhau. Kết quả thứ nhất là hiểu rằng học Phật thành Phật không phải là việc một sớm, một chiều, không phải là công việc một đời người, mà là một việc nhiều đời nhiều kiếp, phải tu hành không ngừng. Do đó không được nóng vội thành Phật mà phải bước từng bước vững chắc, tiến bộ dần, thậm chí nên có thái độ không đếm xỉa đến thu hoạch mà tự cây bụi, tự nỗ lực tu học.
Thiền sư hướng dẫn Phật tử tu tập định tĩnh trong ngôi chùa yên bình
Thứ hai là mất lòng tin đối với Phật pháp, cho rằng khi khai ngộ thành Phật chỉ là một loại quan niệm hoặc là lý tưởng, giải thoát khỏi khổ nào chuyên phàm thành Thánh là một việc không thể được. Do vậy, bỏ việc tu hành hoặc chuyển sang tin tôn giáo khác, hy vọng đạt tới một phương thức nương tựa mới. Những người này bỏ lỡ cơ hội quý báu để tiếp cận giáo pháp ngay trong kiếp sống hiện tại.
Phật Pháp Gần Gũi Hơn Bạn Tưởng
Tổng hợp từ những tình huống trên, có thể rút ra một kết luận quan trọng: Vấn đề “Học Phật càng lâu, rồi Phật càng xa” là xuất phát từ quan niệm “trừ bỏ được phiền não thì chứng được Bồ đề”. Nếu thế hội việc không cầu, không đắc mỗi chứng được đạo Phật vô thường, ứng dụng Phật vào sinh hoạt hàng ngày, thực hiện giữa người và người chỉ có thể cởi bỏ được tâm trạng hoặc tâm tư đầy rẫy mâu thuẫn. Nếu không nóng vội muốn trừ bỏ phiền não mà chứng Bồ đề thì phiền não tự nhiên sẽ giảm bớt.
Như vậy thì chẳng những không cảm thấy học Phật càng lâu mà Phật càng xa, mà lại là làm cho mình phát hiện thấy Phật ở trước mặt mình. Chỉ cần tâm mình tương ứng với trí tuệ và từ bi của Phật thì tâm mình là toàn thể cái dung lượng lớn của Phật. Khi tâm mình hóa thành lòng từ bi bao dung của Phật, khi lời nói và hành động của mình mang theo giáo pháp, thì Phật không còn xa lạ nữa mà ở ngay trong mỗi khoảnh khắc của cuộc sống.
Những vị Thiền sư xưa có câu nói sâu sắc: “Cứ mỗi niệm là tương ứng với niệm Phật, tất cả mỗi niệm tương ứng với tất cả mỗi niệm Phật”. Điều này có nghĩa là khi tu tập đúng cách, mỗi khoảnh khắc tâm niệm của chúng ta đều có thể là Phật niệm. Nếu đem từ bi và trí tuệ của Phật ứng dụng vào sinh hoạt hàng ngày mà không nóng vội chấm dứt sống chết chứng Niết bàn, thì chẳng lẽ lại nảy sinh sự hiểu lầm “Học Phật càng lâu, rồi Phật càng xa”?
Kết Luận: Hành Tinh Trên Con Đường Phật Pháp
Hiểu rằng học Phật thành Phật không phải là việc ngắn hạn mà là quá trình dài trong nhiều kiếp sống, chúng ta sẽ có được tâm thái bình yên hơn. Không cần vội vàng, không cần hoài nghi, chỉ cần bước đi một cách chắc chắn. Mỗi ngày tu học, mỗi lần hành động từ bi, mỗi khoảnh khắc nuôi dưỡng trí tuệ, đều là những bước tiến trên con đường đạo Phật.
Thay vì lo lắng rằng Phật pháp quá xa vời, hãy hãy tìm kiếm Phật ở trong chính lòng mình, ở trong mỗi tương tác với những người xung quanh, ở trong mỗi quyết định sống theo đạo đức và từ bi. Khi làm được như vậy, bạn sẽ nhận ra rằng Phật không bao giờ xa, mà chính là trong từng bước chân của bạn trên con đường tu hành. Hãy tiếp tục học Phật, hãy tiếp tục tu hành với niệm tin vào khả năng thành Phật của mình, vì đó chính là lẽ sống của một người Phật tử thực thụ.
