Kính thưa Thượng tọa, nhà con không có bàn thờ Phật, chỉ có bàn thờ ông bà, mặc dù con rất tin tưởng Phật pháp, nhưng vì hoàn cảnh gia đình chật chội, nên con không có lập bàn thờ Phật. Vậy xin hỏi: con có tưởng kinh được không?
Xin thưa ngay là được, không có gì trở ngại. Tuy nhiên, ở đây, chúng tôi cũng xin góp thêm chút ý kiến nói rõ hơn về vấn đề này. Đúng về phương diện hình thức sự tưởng lạ nghi mà nói, thì khi tưởng niệm bài sám, Phật tử cần phải có thiết lập bàn thờ Phật và phải tôn thờ Ngài nơi chỗ trang nghiêm thanh tịnh.
Ý Nghĩa Thực Sự Của Sự Tôn Thờ Phật
Phật hay Bồ Tát, tuy là hình tượng, nhưng người Phật tử phải luôn kính trọng tôn thờ. Ta tôn thờ Phật là vì ta nhớ đến công ơn giáo hóa của Ngài. Vì Ngài là người giác ngộ hoàn toàn. Tuy Phật đã nhập diệt rất lâu xa, nhưng Ngài còn để lại cho chúng ta một kho tàng kinh điển vô giá, gồm có ba tạng kinh điển. Nhờ đó mà chúng ta mới nghiên cứu học hỏi và mới biết được đường lối tu hành thoát ly sinh tử khổ hải. Như vậy, công ơn của Ngài thật quá lớn lao, không sao kể xiết.
Thế nên, người Phật tử sau khi quy y, nghĩ đến công ơn lớn lao đó của Ngài mà ta nên thỉnh tưởng Phật và nhả để tôn thờ. Thờ Phật với mục đích chính là để chúng ta ra vô thấy hình tượng của Ngài để chúng ta bắt chước noi theo tấm gương công hạnh cao cả giác ngộ giải thoát của Ngài. Để từ đó, chúng ta cố gắng thật hành theo những gì mà Ngài đã chỉ dạy. Chúng ta nên đem những lời dạy đó mà ứng dụng trong đời sống thực tế hàng ngày. Có thế, thì việc thờ Ngài mới được lợi ích. Và thờ Phật như thế mới đúng với ý nghĩa thờ Phật.
Hình tượng Phật Bồ Tát được tôn thờ tại các ngôi chùa và gia đình Phật tử
Cảnh Báo Về Sai Lầm Trong Sự Tôn Thờ
Ngược lại, nếu ta thờ Phật, Bồ Tát để mong cầu các Ngài ban ơn giáng phước, hay trừ tà giải nạn, gia hộ độ trì cho mỗi người trong gia đình luôn được mạnh khỏe, quanh năm suốt tháng gia đạo luôn được bình an, không xảy ra tai họa. Thờ Phật hay Bồ Tát như thế thì thật là một sai lầm rất lớn. Thờ với quan niệm như thế, có khác nào xem Phật hay Bồ Tát như là một vị thần linh. Từ hơn nữa, có người còn lo cung kiến như lo lót hối lộ cho các Ngài phù hộ. Nếu không được như ý, thì các Ngài không linh.
Phật hay Bồ Tát là những người giác ngộ, mà ta lại xê dịch biến các Ngài qua vị trí trợ thành Thần linh gia hộ. Thật là quá mê lầm tới lỗi! Thế nên, người Phật tử khi thờ Phật hay Bồ Tát, cần phải học hỏi hiểu rõ ý nghĩa của sự tôn thờ này. Nếu không, thì chúng ta sẽ mang trọng tội với các Ngài.
Tôn Thờ Phật và Tôn Thờ Ông Bà
Tại sao Phật tử lại thờ kính ông bà? Có phải Phật tử vì nghĩ đến công ơn sinh thành giáo dưỡng sâu nắng của cha mẹ ông bà mà Phật tử tôn thờ hay không? Cha mẹ ông bà chỉ là người cho ta cái hình hài thể chất này mà ta còn phải nhớ ơn quý kính tôn thờ như thế, hưởng gì đối với đức Phật đã chỉ dạy cho ta có thêm nhiều trí huệ sáng suốt và vạch bày cho chúng ta một con đường giác ngộ giải thoát vĩnh viễn không còn sinh tử khổ đau.
Như thế, thì thế hưởng ân đức của Ngài đối với chúng ta lớn lao đến bực nào? Vì thế việc thờ Phật ở trong gia đình đối với người Phật tử tại gia cũng rất là thiết yếu quan trọng. Trở lại câu hỏi của Phật tử, Phật tử tuy có lòng tin tưởng Phật pháp, nhưng vì gia cảnh chật chội nên không thể thiết lập riêng bàn thờ để thờ Phật. Mặc dù Phật tử không có thờ Phật, nhưng vẫn có thể thờ ông bà. Việc thờ cũng tổ tiên ông bà là một điều rất tốt theo phong tục truyền thống hiểu đạo của người Việt Nam. Việc thờ phụng ông bà đó là điều rất quý tôi hết lòng tán dương Phật tử.
Bàn thờ ông bà là nơi thể hiện lòng hiếu thảo trong gia đình Việt Nam
Giải Pháp Hợp Lý Cho Gia Đình Chật Chội
Nếu gia cảnh của Phật tử chật chội, không thể thiết lập một bàn thờ Phật riêng, nhưng khi tưởng niệm lạy bài, thì Phật tử cũng có ý muốn là có hình tượng Phật để chiêm ngưỡng lạy bài. Theo tôi, thì Phật tử nên linh động, thay vì đã có bàn thờ ông bà, thì tại sao Phật tử không thờ Phật ở trên. Phật tử nên tìm cách tạo phương tiện như thế nào đó cho nó thích hợp. Nghĩa là vừa thờ ông bà mà cũng vừa thờ Phật.
Như thế, thì được lương lợi cả hai. Vì ông bà cũng phải tôn kính Phật, nên thờ Phật ở tầng trên, và thờ ông bà ở tầng dưới, như thế có gì là thất kính mà có lỗi đâu. Và thờ như thế cũng đâu có chiếm thêm vị trí nào khác mà chật chội. Tại vì hoàn cảnh mà mình phải làm như thế. Phật và ông bà không có trách cứ Phật tử đâu, ngược lại, chẳng nhưng không trách cứ mà các vị đó còn thương xót Phật tử nhiều hơn nữa. Vì biết Phật tử là người có tấm lòng tốt, chí hiểu, nhưng vì gia cảnh chật chội phải thờ phụng như thế mà thôi.
Tôn Thờ Phật Ngoài – Tôn Thờ Phật Trong
Tôi thành tâm khuyên Phật tử nên làm như thế. Vì có thờ Phật, khi Phật tử tưởng niệm bài sám, nhìn thấy hình tượng tưởng hảo của Phật hay Bồ Tát, thì nó cũng tăng thêm niệm tin và lòng quy kính của Phật tử hướng về Tam Bảo. Và do đó, việc tưởng niệm của Phật tử cũng có thêm sự tha thiết chí thành. Nhờ đó mà lòng của Phật tử cũng cảm thấy vui tưởi an lạc dễ hiện tưởi tại mặt hơn.
Đây cũng là một điều rất hệ trọng cho đời sống tâm linh, xin Phật tử hãy quan tâm suy xét lại cho thần trọng kỹ càng.
Đó là nói theo phần sự tưởng bên ngoài, còn luận về lý tá tính bên trong, thì Phật tử thường xoay về tự tâm quán chiếu từng giây phút không cho phiền não nào phát sinh, như thế thì Phật tử đang thờ Phật và thật sự tôn kính ông Phật của Phật tử rất mức rồi. Vì mỗi người đều sẵn có ông Phật. Thờ Phật ngoài để làm sáng tỏ Phật tử tâm của mình. Thờ Phật như thế, mới đúng là “Sự Lý viên dung”. Và thờ Phật như thế, mới thật sự đúng với ý nghĩa thờ Phật. Kính mong Phật tử phải thờ Phật cả hai như thế. Có thờ như thế, thì mới mong thoát khổ. Còn nếu chỉ biết có ông Phật ở bên ngoài không thôi, thì thật sự chưa đúng với ý nghĩa thờ Phật vậy.
Tác giả: Thích Phước Thái
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyền góp một lần hoặc hàng tháng để tiếp tục phát triển chính pháp trên mạng lưới, giúp sự học Phật ngày càng rộng khắp.
