Kinh Tăng Nhất A Hàm dạy rằng: “Nếu lúc đánh chuông mà câu nguyện cho mọi nơi khổ ở mọi nạo ác đều được chấm dứt thì nếu được nghe tiếng chuông và tiếng tụng niệm kinh kệ, ắt sẽ giải thoát được tội nặng sinh tử của năm trăm ức kiếp trước”. Đây là lời dạy quý báu của Phật, cho thấy sức mạnh không thể ngờ của tiếng chuông chùa—một công cụ tu tập thiêng liêng giúp con người thức tỉnh tâm tính và tiến bước trên con đường giải thoát khổ đau.
Tiếng Chuông Tâm Linh Và Hiệu Quả Thực Tiễn
Không phải tình cờ mà tiếng chuông chùa được xem là thiêng liêng trong Phật giáo. Mỗi tiếng chuông rung lên không chỉ là âm thanh vật lý mà là một câu gọi tâm linh, là lời nhắn nhủ từ Phật Tổ đến mọi chúng sinh. Tiếng chuông vẫn tiếp tục vang vọng từ những ngôi chùa thiêng liêng, để rồi lan tỏa khắp mọi nơi—từ những tín đồ sống gần chùa đến tận những linh hồn đang chịu khổ ở các cõi tái sinh xấu.
Câu chuyện của Tăng TrÍ Hương tại chùa Đại Trang Nghiêm minh chứng cho điều này. Tăng TrÍ Hương là người khiêm tốn, giản dị, kiên trì đạo hạnh, luôn tuân thủ luật sư và tụng kinh với tâm niệm câu nguyện cho chúng sinh. Từ tháng mười một giữa mùa đông, TrÍ Hương đã đánh chuông đúng giờ, sáng sáng chiều chiều, các tăng sư chùa nhờ vậy mà không bị phiền nhiều. Nhưng công đức thực sự của vị tăng này vô cùng sâu xa, vượt xa những gì chúng ta có thể nhận thức được.
Cảm Ứng Linh Thiêng Từ Chuông Chùa Vang Xa
Trong cùng chùa có một vị Tăng tên là Tam Quái, người anh trai theo Tùy Dương đế rơi xuống Giang Đông vì bị chết trên đường. Thời đó lúc chùa chưa thường xuyên đánh chuông. Người anh liền gửi thông điệp về gia đình rằng: “Tôi đi đến Bình Thành, chẳng may bị chết. Vì trai giới chẳng giữ, nay bị đưa vào địa ngục; chịu đủ mọi nơi khổ, đau đớn không sao tả xiết. Nơi khổ của tôi ai mà biết được. Nay may nhờ có vị Tăng là TrÍ Hương ở chùa Thiên Định, ngày một, mấy tháng nay đã đánh chuông kêu vang thấu tới địa ngục, cho nên tôi cũng những người cùng chịu cảnh khổ trong đó đều cùng một lúc được giải thoát”.
Hình ảnh này đầy ấn tượng: một chuông chùa êm ấm, tiếng chuông vang vọng, không chỉ xuyên suốt thế gian con người mà còn xuyên suốt thế giới sinh tử, thế giới khổ đau. Tiếng chuông đó chính là sợi dây vô hình kết nối tất cả chúng sinh, gửi gắm lời câu nguyện từ thế giới sáng sang những cõi tối. Người anh trong câu chuyện này đã không chỉ nghe thấy tiếng chuông, mà còn cảm nhận được công đức bệ hạ—cảm nhận được tâm niệm thiêng liêng đằng sau tiếng chuông đó.
Vị tăng TrÍ Hương nhất tâm đánh chuông chùa với công đức vô lượng, tiếng chuông vang khắp ba cõi giải thoát chúng sinh
Khi mộng tỉnh dậy, người anh cảm thấy lạ lùng vô cùng, vì sao lại có một mộng thiêng liêng như vậy. Sau mấy ngày, tín tức mới đưa về, hoàn toàn trùng khớp với mộng tưởng. Chủ chùa quả nhiên đem lửa đến biểu dương Hương. Hương tự trình bày nói là bản thân chẳng có công đức gì, rồi đem số lửa đó biểu đạo chúng. Viện chủ và cả tất cả các vị đại đức trong chùa đều hỏi Hương: “Làm sao đánh chuông mà lại có hiệu quả linh ứng như vậy được?”. Hương đáp: “Tôi chẳng có thuật gì khác. Thầy Phó Pháp Tạng viết: ‘Vua Kế Tân khổ, do đánh chuông mà được dụng!’ và thầy Kinh Tăng Nhất A Hàm viết rằng: ‘Đánh chuông, độc kệ sẽ được phúc’, tôi bền kính cần tuân theo, nên đã cố gắng hết sức để làm công việc đó”.
Tâm Pháp Thiêng Liêng Trong Từng Tiếng Chuông
Hương không chỉ đơn thuần đánh chuông, mà còn bỏ hết tâm huyết vào công việc đó. “Trời rét mưa đông lên trên lầu, gió rét cắt da cắt thịt, tăng bèn cấp cho tôi ống tay áo bằng da cừu để tôi mặc vào mà nằm dưới chuông. Hương này đã tự mình quyết chí cứu để tay trần mà cảm dưới đánh chuông, lòng bàn tay bị nứt tóac ra cũng vẫn chẳng cho là khổ”. Đây là hình ảnh của một nhà tu thật sự—không phải tu tập cho bản ngã, mà tu tập vì chúng sinh, vì việc phục vụ Chánh Pháp.
Trước khi đánh chuông mỗi lần, Hương đều phát thiện nguyện rõ ràng. Nguyện của vị tăng này không phải để cầu phúc cho chính mình, mà hướng tới: “Nguyện Thánh Đồng nhập đạo trường, đồng thụ pháp thực”. Sau đó mới đánh ba tiếng. Lúc sắp đánh một hồi dài cũng trì kính nhân như trước nguyện cho các chúng sinh ở mọi nạo ác nghe thấy tiếng chuông này đều lìa được khổ, chống được giải thoát. Nguyện hành như thế, Hương này vẫn thường kính cần tu tập, chớ có phải là định chí thành đặt được cảm ứng xa xôi như vậy đâu?
Mọi người nghe lời Hương nói rất phục, lại cũng nghiêm thấy đó chẳng là chuyện sai ngoa. Công đức đánh chuông không nằm ở âm thanh hay hình thức, mà nằm ở tâm niệm của người thực hành. Tiếng chuông của một người có tâm hành pháp chánh tính từ tâm niệm thanh tịnh, từ lòng từ bi vô biên, sẽ phát sinh năng lực linh ứng vô lượng.
Tiếng Chuông Xuyên Suốt Ba Cõi Giải Độc Tội Khổ
Trong mọi thời khóa hô chuông tại các chùa, các tăng sư thường dạy phải giọng lên 108 tiếng chấm rải, sâu lắng, để viên âm ấy xua tan hết 108 trận lao phiền nào quấy nhiều tâm thức của mọi chúng sinh, từ đó hạt giống Bồ Đề được sớm đưa trở cành xanh lá. Tiếng chuông khôngchỉ có giá trị hạn chế đối với người sống nơi cảnh nhân gian, mà còn vượt xa vang lên đến trời Hậu Định và dưới thấu xuống tận cõi địa ngục A Tứ. Mỗi vang âm đều có khả năng thức tỉnh và cứu độ chúng sinh đang vô minh tâm tối trong sâu nào luân hồi.
Tâm thanh tịnh chính là bộ lộc của tiếng chuông. Để hiểu sâu hơn, cần quay lại câu chuyện về Vua Kế Tân. Ngày xưa vua nước Kế Tân tính thích chém giết, ác báo lẻ ra phải đưa vào địa ngục, nhân nghe Mã Minh Bồ tát thuyết pháp, nên tội biến thành nhẹ sau khi chết đưa vào trong biển lớn làm con cá ngàn đầu có xe gươm quân quanh mình để chặt đầu, cứ chặt đến đâu lại mọc đến đấy, chỉ trong chốc lát đầu đầy biển cả.
Tuy nhiên, “khi nghe thấy trong chùa đánh chuông, xe gươm lập tức dừng lại nên được đỡ đau”. Rồi sau đó, có vị La Hán làm chức Duy Na giữ việc đánh chuông gõ khánh khá, vua Kế Tân bèn nhờ người nhận với vị La Hán đó xin đánh đỡ hồi dài. La Hán bèn đánh hồi dài để cho tiếng chuông ngân nga thực lâu. Thế là qua bảy ngày như vậy, mọi nơi khổ đều hết.
Câu chuyện này cho thấy rõ ràng: tiếng chuông không phải là âm thanh vô hồn, mà là một dòng năng lượng tâm linh—năng lượng của lòng từ bi, của tâm nguyện cứu độ. Khi tâm niệm của người đánh chuông chứa đầy công đức và lòng từ bi, tiếng chuông sẽ vượt qua ranh giới của thế giới hiện hành, xuyên suốt những cõi tái sinh khác, đến tận chúng sinh đang chịu khổ.
Ứng Dụng Tiếng Chuông Trong Tu Tập Hiện Đại
Kinh Tăng Nhất A Hàm một lần nữa nhắc lại: “Nếu lúc đánh chuông mà câu nguyện cho mọi nơi khổ ở mọi nạo ác đều được chấm dứt thì nếu được nghe tiếng chuông và tiếng tụng niệm kinh kệ, ắt sẽ giải thoát được tội nặng sinh tử của năm trăm ức kiếp trước”. Lời dạy này không chỉ dành cho những vị tăng sư tu tập trong chùa, mà còn cho tất cả chúng sinh có duyên gặp gỡ với tiếng chuông thiêng liêng.
Ngày nay, với sự phát triển công nghệ, tiếng chuông chùa không còn chỉ giới hạn trong những không gian thiêng liêng của các ngôi chùa, mà đã được ghi âm, lan tỏa rộng rãi trên các nền tảng kỹ thuật số. Bất cứ ai, ở bất cứ nơi đâu, đều có thể lắng nghe tiếng chuông chùa một cách tôn kính. Điều quan trọng là khi lắng nghe, chúng ta cần đặt tâm thanh tịnh, hướng lòng câu nguyện đầy từ bi, giống như vị Tăng TrÍ Hương—không phải để cầu phúc riêng cho bản thân, mà để cầu nguyện cho tất cả chúng sinh được giải thoát khổ đau.
Tâm Thanh Tịnh—Chìa Khóa Giải Thoát
Sức mạnh thật sự của tiếng chuông chùa nằm ở tâm người nghe. Một tiếng chuông có thể trở thành công cụ tu tập mạnh mẽ hay chỉ là âm thanh vô nghĩa, tùy thuộc vào tâm niệm và sự chuẩn bị tinh thần của chúng ta. Khi ta lắng nghe tiếng chuông với tâm trì kính, tâm nguyện từ bi vô lượng, tâm niệm cầu nguyện cho mọi chúng sinh được giải thoát, thì chính lúc ấy, tiếng chuông trở thành một phương tiện tu tập linh thiêng.
Tiếng chuông chùa là tiếng gọi từ Phật Tổ, là lời nhắc nhỏ về bản chất Phật tính chứa đựng trong tâm mỗi con người. Bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu, khi nghe tiếng chuông, chúng ta cần dừng lại, lắng nghe, và quay trở lại với tâm thanh tịnh. Đó là khoảnh khắc giữa nhịp sống vội vã nơi thế gian—một khoảnh khắc để tâm định tĩnh, để linh hồn được thức tỉnh, để tu tập sớm đạt được chánh quả giải thoát.
Như vậy, tiếng chuông chùa không chỉ đơn thuần là tiếng tôn kính hay phong tục tâm linh, mà là một công cụ tu tập thiêng liêng thực sự—một phương tiện giúp con người trở về với bản chất Phật tính, giúp chúng sinh mọi nơi được cứu độ khỏi vòng luân hồi sinh tử. Khi tâm thanh tịnh, công đức vô lượng. Khi tâm thanh tịnh, tiếng chuông chùa sẽ xuyên suốt ba cõi, giải thoát tất cả chúng sinh.
Tài liệu tham khảo:
- Kinh Tăng Nhất A Hàm (Samyukta Agama Sutra)
- Tục Cao Tăng Truyện (Biography of Eminent Monks)
- Lục Độ Tập (Samantapasadika, bộ phận của Tripitaka)
- Phó Pháp Tạng—tác phẩm chuyên luận về tiếng chuông Phật giáo
