Trong lịch sử Phật giáo, Đức Phật đã dạy nhiều giáo pháp quý báu nhằm giúp chúng sinh thoát khỏi vòng luân hồi và chứng đắc nirvana. Tuy nhiên, trong muôn vàn pháp môn, có những điều thiết yếu mà người Phật tử nên ưu tiên thực hành để tiến bộ trên con đường tu tập. Hiểu rõ những nhu cầu cốt lõi này sẽ giúp chúng ta định hướng tu học một cách rõ ràng và hiệu quả hơn.
Theo lời Phật dạy, mỗi con người trên thế giới này đều mong muốn đạt được bốn điều quý báu. Bốn điều này chính là những gốc rễ của mọi nỗi lực tu tập và là mục tiêu chính yếu mà Phật pháp hướng dẫn chúng ta tìm kiếm.
Bốn Điều Quý Báu Mà Con Người Luôn Mong Muốn
Sức khỏe và sự thoải mái về thân thể là nhu cầu đầu tiên của mỗi con người. Chúng ta muốn sống không bệnh tật, không đau khổ về thân xác. Tuy nhiên, sức khỏe của thân thể chỉ là nền tảng để chúng ta có thể thực hành Phật pháp một cách hiệu quả. Nếu thân thể quá yếu ớt hoặc bệnh tật quá nặng, tâm thức sẽ khó tập trung vào tu tập. Do đó, giữ gìn sức khỏe thân thể là một phần quan trọng trong đạo Phật.
Trí tuệ tỉnh thức và sự hiểu biết rõ ràng là điều thứ hai. Người Phật tử cần phải có tâm minh mẫn, hiểu được nhân quả, nhận thức được bản chất của khổ đau và con đường dẫn đến giải thoát. Trí tuệ là ánh sáng soi đường cho con người trên hành trình tu tập. Không có trí tuệ, chúng ta sẽ dễ bị lạc đường, dễ mắc phải những sai lầm trong tu hành.
Người Phật tử thiền định tại chùa để tu tập trí tuệ và sáng suốt tâm thức
Những người thân yêu, những mối quan hệ ý nghĩa với gia đình và cộng đồng là nhu cầu thứ ba. Chúng ta muốn sống trong tình thương yêu, trong sự gần gũi và hỗ trợ lẫn nhau. Tuy nhiên, trong Phật giáo, tình thương này không phải là tình thương lệ thuộc hoặc vị kỷ, mà là tình thương vô điều kiện, tình từ-bi-喜-xả mà Phật pháp dạy. Những người yêu thương chúng ta có thể trở thành bạn đồng hành trên con đường tu tập.
Hạnh phúc Niết Bàn – giải thoát hoàn toàn khỏi khổ đau – là điều quý báu nhất và cao thượng nhất trong bốn mục tiêu này. Niết Bàn không phải là một thế giới tưởng tượng hay một thiên đường ở nơi xa xôi, mà là trạng thái tâm thức được giải thoát khỏi tam độc (tham, sân, si) và tất cả những ràng buộc của luân hồi. Đây là hạnh phúc thật sự, bền vững, không bị thay đổi bởi những biến cố của đời sống.
Hành Pháp Chân Thực – Con Đường Duy Nhất Để Đạt Được Bốn Điều Quý Báu
Để sở hữu và thực hiện được bốn điều quý báu này, chúng ta phải hết lòng tu tập bằng cách thực hành giới, định, huệ. Đây là ba học vàng của Phật giáo – nền tảng của mọi tu tập.
Giới (Sila) là việc giữ gìn những lời thề nguyện, tránh những hành động xấu và thực hành những hành động tốt. Người Phật tử nên tuân theo Năm Giới cơ bản: không giết hại, không trộm cắp, không nói dối, không say sưa, không tham dâm. Những giới này không phải là những lệnh bắt buộc từ trên trời, mà là những nguyên tắc tự nguyện giúp chúng ta sống hòa hợp với người khác và với thiên nhiên.
Định (Samadhi) là sự tập trung tâm thức, cô lập tâm khỏi những phiền não và những suy nghĩ rối loạn. Thông qua thiền định, chúng ta có thể đạt được sự bình tĩnh, thanh tịnh của tâm thức. Thiền định giúp chúng ta nhìn rõ bản chất của những sự vật, nhận thức được những chân lý sâu sắc của Phật pháp.
Huệ (Prajna) là trí tuệ, khả năng nhận thức được thực tại như nó vốn có. Huệ không phải là kiến thức bình thường, mà là một loại trí tuệ siêu việt, có khả năng xuyên thấu những bản chất của khổ đau, nhân quả, và con đường giải thoát. Huệ là ánh sáng chiếu sáng con đường tu tập của chúng ta.
Những Điều Khó Có Và Hiếm Quý Trên Thế Gian Này
Đức Phật cũng dạy rằng có bốn điều không bao giờ hiện hữu trên đời:
Thứ nhất, không bao giờ có dấu chân trong hư không. Giống như chim bay không bao giờ để lại dấu vết trên trời, một người đã hoàn toàn giác ngộ không còn lại bất kỳ dấu vết của phiền não hay tham vọng. Sự sạch sẽ và tự do này là hiếm hữu.
Thứ hai, không bao giờ có bậc Sa môn hoặc người giác ngộ ngoài Giáo Pháp của Đức Phật. Có thể có nhiều tôn giáo khác nhau trên thế giới, nhưng chỉ có Phật pháp mới chỉ ra con đường chắc chắn dẫn đến giác ngộ và giải thoát toàn vẹn.
Thứ ba, các pháp hữu vi không bao giờ trường tồn mãi trong thế gian. Mọi thứ được tạo thành đều có sự biến chuyển, suy thoái, và cuối cùng là biến mất. Đây là nguyên lý vô thường mà Phật pháp dạy.
Thứ tư, Niết Bàn không có thay đổi và sợ hãi. Niết Bàn là trạng thái tuyệt đối bền vững, không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ sự kiện hay biến cố nào. Để thực sự hiểu và chứng ngộ được bốn điều hiếm quý này, chúng ta phải kiên trì thực hành Giáo Pháp.
Cách Tôn Kính Đức Phật Đúng Đắn Nhất
Đức Phật dạy rằng nếu người Phật tử muốn tỏ lòng tôn kính Ngài, thì nên cúng dường Ngài bằng sự thực hành Giáo Pháp, vì đó là mừn quà giá trị và cao quý nhất mà chúng ta có thể dâng hiến.
Tôn kính Phật không phải bằng những lời kính tụng hoặc những vật chất bên ngoài. Thay vào đó, chúng ta tôn kính Phật bằng cách sống theo những lời dạy của Ngài, bằng cách tu tập khắc phục những thói xấu và phát triển những phẩm chất tốt lành. Đây mới là cách tỏ lòng tri ân chân thực và sâu sắc nhất đối với Đức Phật.
Khi chúng ta thực hành Giáo Pháp và tiến bộ trên con đường tu tập, chúng ta mới thực sự là con trai, con gái của Phật. Giống như con cái phải giống cha mẹ, chúng ta cũng phải giống Phật: không tham, không sân, không si. Khi đó, không cần phải bỏ nhà cửa, vợ con để đến chùa thỉnh kinh mới gọi là cúng dường Phật. Chỉ cần thực hành Giáo Pháp hàng ngày, chúng ta đã đang cúng dường Phật một cách chân chính.
Áp Dụng Phật Pháp Vào Cuộc Sống Hằng Ngày
Chỉ cần thực hành để thấy được nhân, quả của khổ, của vui là đủ. Đây là cách tỏ lòng tri ân Đức Bồn Sư một cách trọn vẹn và ý nghĩa nhất. Khi chúng ta nhận thức được hiện thực của đau khổ và con đường giải thoát từ đó, chúng ta không còn cần phải chờ đợi thêm gì nữa.
Cúng dường Phật lúc thân còn trẻ, khỏe mạnh, tâm còn sáng suốt là phước lớn hơn. Giống như đối với bác sĩ, khi thân thể còn khỏe, cách chữa trị sẽ hiệu quả hơn so với khi bệnh tình đã nặng. Chúng ta không nên chờ đợi đến khi bệnh hoạn, suy yếu rồi mới tu tập. Hãy bắt đầu thực hành Phật pháp ngay từ bây giờ, trong từng giây phút, để có thể doạn diệt cái khổ ngay tại thời điểm này.
Loại trừ được cái chết trong từng giây phút chính là cúng dường Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng) trong từng giây phút. Mỗi khoảnh khắc chúng ta không tham, sân, si, chúng ta đang thực hành tu tập. Mỗi lần chúng ta từ bỏ được một ham muốn, tránh được một sân hận, vượt qua được một điều ngu xuẩn, chúng ta đang cúng dường Tam Bảo. Đây là cách thực hành chân thực nhất, có ý nghĩa nhất.
Phật pháp không yêu cầu chúng ta phải trở thành tu sĩ hay rời bỏ cuộc sống thế tục để được cứu độ. Phật pháp nói rằng chúng ta có thể tu tập ngay giữa cuộc sống thường ngày, với gia đình, công việc, và những mối quan hệ của mình. Điều quan trọng là phải luôn nhớ rằng tất cả những thứ này đều vô thường, không phải của ta, và tất cả đều có thể gây khổ nếu chúng ta còn luyến tiếc. Hãy sống một cách có ý thức, có tỉnh táo, và luôn hướng về con đường giải thoát.
CÙng NHAU XIÊN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyền góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + Tấi thí Xiên dương Đạo Pháp)
