Trích từ sách “Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biến”
Có một câu nói rất đáng suy gẫm của các vị Thánh nhân: “Trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu”. Câu nói này phản ánh đúng quy luật nhân quả trong Phật giáo – một trong những giáo lý cơ bản nhất mà bất kỳ Phật tử nào cũng cần hiểu rõ. Tấn công gốc cỏ chẳng bao giờ được hạt thóc ngon; trồng gai gốc làm sao mong chi thóc nấp được. Bởi vậy, làm ác mà được phước là do đời trước tài bỏi sâu xa. Nếu không làm ác, phước còn lớn hơn nữa! Đây chính là ý nghĩa sâu sắc của câu “Quả báo thông ba đời, chuyển biến do tâm” mà chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài viết này.
Hiểu Rõ Về Quả Báo Thông Ba Đời
Kinh điển Phật giáo dạy: “Bồ Tát sơ nhân, chúng sanh sơ quả”. Bồ Tát sơ gặp ác quả nên đoạn trừ sẵn ác nhân. Do vậy, tội chướng tiêu diệt, công đức viên mãn, mãi cho đến khi thành Phật mới thôi. Chúng sanh thường gây nhân ác, muốn tránh quả ác, nhưng lại như dưới mặt trời toàn trốn bóng, uống công nhặc nhằn rong ruổi! Thường thấy kẻ ngu vô trí vừa làm chút điều lành lành nhỏ bèn mong phước to, vừa gặp nghịch cảnh bèn nói làm thiện mắc hỏa, không có nhân quả. Từ đó, lui hỏi cái tâm ban đầu, quay ngược lại phế bằng Phật pháp, nào biết ý chỉ sâu huyền “báo thông ba đời, chuyển biến do tâm”!
“Báo thông ba đời” có nghĩa là:
Hiện Báo: Đời này làm thiện, làm ác; ngay đời này được phước, mắc hỏa. Kết quả ác hoặc lành hiện ra ngay trong cuộc đời hiện tại của chúng ta.
Sanh Báo: Đời này làm thiện, làm ác; ngay trong đời sau hưởng phước, mắc hỏa. Những hành động ngày nay sẽ kéo theo hậu quả trong kiếp sống tiếp theo.
Hậu Báo: Đời này làm thiện, làm ác, đến đời thứ ba, hoặc đời thứ tư, hoặc mười, trăm, ngàn vạn đời, hoặc đến vô lượng vô biên kiếp sau mới hưởng phước, mắc hỏa. Hậu báo sớm – tránh không nhất định. Họ gây nghiệp quyết định không thể không thất báo.
Báo ứng từ nhân quả được trình bày theo ba giai đoạn thời gian trong Phật giáo
Chuyển Biến Do Tâm – Chìa Khóa Thay Đổi Số Phận
“Chuyển biến do tâm” có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Giả sử có người tạo ác nghiệp, sẽ vĩnh viễn đưa đặt địa ngục, chịu khổ bao kiếp dài lâu. Về sau, người ấy sanh lòng hối thần lớn lao, phát đại Bồ Đề tâm, cải ác tu thiện, tụng kinh niệm Phật, tự hành dạy người, cầu sanh Tây Phương. Do vậy, đời này hoặc bị người khác khinh rẻ, hoặc bị chút bệnh khổ, hoặc bị bạn bè cùng đời chút, hoặc gặp hết thảy chuyển chẳng như ý, cái nghiệp vĩnh viễn đưa địa ngục bao kiếp chịu khổ dài lâu đã trốt tạo trước kia nay liền tiêu diệt, lại còn có thể liễu sanh thoát tử, siêu phàm nhập thánh.
Kinh Kim Cang dạy: “Nếu có người thọ trì kinh này, bị người khác khinh rẻ là do tội nghiệp đời trước của người ấy đáng lẽ đưa ác đạo, vì đời này bị người khác khinh rẻ nên tội nghiệp đời trước bèn tiêu diệt, sẽ đắc Vô Thượng Chính Đẳng Chính Giác”. Đây chính là ý nghĩa “chuyển biến do tâm” vậy.
Người đời vừa gặp chút tai ương, nếu không oán trời thì cũng trách người, trộng chẳng có ý tưởng trả nợ, sanh lòng hối tội. Phải biết: “Trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu”. Trồng cỏ dại chẳng thể được hạt thóc ngon, trồng gai góc mong chi thóc nấp được! Làm ác mà được phước là do đời trước tài bỏi sâu xa. Nếu không làm ác, phước còn lớn hơn nữa!
Ví Dụ Minh Họa Về Tạo Nghiệp và Tiêu Ân
Ví như con cháu nhà giàu có, ăn uống phung phí, xài vàng như đất, nhưng không đến nơi đó rét là do vàng nhiều.
Nếu cứ ngày ngày như thế, dầu giàu có đến trăm vạn, chẳng máy năm sẽ nhà tan người chết, hết sạch sinh sanh! Làm lành mắc hỏa là do tội nghiệp đời trước sâu dày. Nếu không làm lành, tai ương cũng lớn hơn. Ví như kẻ phạm tội nặng, chưa kịp xử phạt, lại lập công nhặc; do công nhặc nên chưa được tha hoàn toàn, đợi tội nặng thành tội nhẹ.
Nếu có thể ngày ngày lập công, do công nhiều thành lớn nên tội hết, được tha miễn. Lại còn được phong hầu bái tương, thế tập tước vị cha ông truyền lại, tồn tại mãi cùng đất nước.
Nguồn gốc của ân phước và tai ương đều bắt đầu từ tâm và hành động của chúng ta
Ứng Dụng Vào Thực Tế Tu Tập
Hiểu rõ được quy luật quả báo thông ba đời, chúng ta cần thay đổi tâm độ từ bây giờ. Hãy hỏi lại bản thân: Mình đã gây những nhân gì trong quá khứ? Mình đang gây những nhân gì hôm nay? Mình muốn gặp quả gì trong tương lai?
Nếu muốn được phước báo, hãy ngay từ hôm nay:
- Sửa tâm: Từ bỏ lòng tham, sân,痴. Sanh tâm từ bi, tâm nhân, tâm vui vẻ.
- Sửa hành động: Thực hiện Năm Giới, làm những việc lành. Không giết hại, không ăn cắp, không tà dâm, không nói dối, không uống rượu.
- Tụng kinh niệm Phật: Tinh tấn học Phật pháp, sám hối tội quá khứ.
- Giúp đỡ mọi người: Tu thiện, dạy dỗ người khác, tâm cầu sinh Tây Phương.
Bởi vì “báo thông ba đời, chuyển biến do tâm”, nên ta hoàn toàn có khả năng thay đổi số phận của mình thông qua sự thay đổi tâm độ và hành động từ ngay bây giờ.
Kết Luận
Quả báo thông ba đời không phải là một luật lệ cứng nhắc của Trời Đất, mà là quy luật tự nhiên của nhân quả mà chính chúng ta tạo ra. “Chuyển biến do tâm” – chính tâm của chúng ta quyết định tất cả. Dù quá khứ có gây ra những ác nghiệp nặng nề, chúng ta vẫn có cơ hội tu sửa, hối cải, và thay đổi vận mệnh của mình.
Hãy nhớ lời dạy của Phật và những vị thánh nhân: “Trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu”. Mỗi hành động, mỗi suy nghĩ của chúng ta hôm nay đều là những hạt giống cho tương lai. Nếu chúng ta muốn nuôi dưỡng một tương lai tốt đẹp, hãy bắt đầu bằng cách trồng những hạt giống tốt trong tâm từ bây giờ. Đó là bài học vô giá mà Phật pháp dạy cho chúng ta về sức mạnh thực sự của tâm – chìa khóa mở cửa tự do và hạnh phúc.
Tài liệu tham khảo:
- Kinh Kim Cang (Vajracchedika Prajnaparamita Sutra)
- Sách “Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biến”
- Giáo lý Phật giáo về Nhân Quả (Karma)
