Trong Phật giáo Mahayana, Đức Phật Dược Sư (hay còn gọi là Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai) được tôn sùng như vị Phật chuyên cứu chữa bệnh tật và khổ đau của chúng sinh. Tuy nhiên, xung quanh hình ảnh của Ngài lại tồn tại một số hiểu lầm, đặc biệt là về màu sắc thân thể. Câu hỏi liệu sắc thân của Đức Phật Dược Sư có thực sự mang màu xanh lam như những hình tượng phổ biến hiện nay hay không, là một vấn đề cần được làm rõ dựa trên kinh điển chứ không chỉ dựa vào truyền thuyết.
Để hiểu đúng đắn về vấn đề này, chúng ta cần quay lại những bộ kinh chính về Đức Phật Dược Sư, đặc biệt là Kinh Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai Bản Nguyện Công Đức và Kinh Quan Vô Lượng Thọ. Những bộ kinh này đã trình bày rõ ràng các đặc điểm của sắc thân Phật theo từng chi tiết, từ đó giúp chúng ta phân biệt giữa kinh điển và những hiểu biết sai lệch ngoài xã hội.
Lời Phát Nguyện Về Sắc Thân Của Đức Phật Dược Sư
Khi còn hành Bồ Tát đạo, Đức Phật Dược Sư đã phát một lời nguyện thiêng liêng về sắc thân của mình trong tương lai. Theo Kinh Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai Bản Nguyện Công Đức, lời nguyện này được ghi lại như sau: “Nguyện ngã lai thế, đắc Bồ đề tử, thân như lưu ly, nội ngoài minh triệt, tịnh vô hữu trược, quang minh quảng đại, công đức nguy nguy, thân thiện an trụ, diễm vàng trang nghiêm quá ư nhất nguyệt. U minh chúng sinh tất mộng khai hiểu, tuỳ ý sở thử tác chỉ sự nghiệp.”
Lời phát nguyện này có ý nghĩa: “Ta nguyện đời sau, khi chứng đắc quả vị Bồ đề, thân ta như ngọc lưu ly, trong ngoài sáng suốt, tinh sạch hoàn toàn, không có chút bệnh lầm, ánh sáng quang minh chói lọi khắp nơi, công đức cao vọng, an trụ giữa tầng lớp dế bạt bằng tia sáng, tỏ hơn nhất nguyệt. Chúng sanh trong cơi U Minh nương ánh hào quang, tâm trí mở mang, tạo tác sự nghiệp tuỳ ý sở cầu.”
Đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang được thờ phụng trong các chùa chiền Phật giáo Việt Nam
Rõ ràng, trong lời nguyện này, Đức Phật Dược Sư không mong muốn sắc thân mình là ngọc lưu ly (có màu xanh lam hoặc tím), mà là mong muốn thân thể mình trong suốt, thanh tịnh như ngọc lưu ly – tức là từ ý nghĩa của sự trong sáng, tinh khiết, không bị lầm lạc. Tên gọi “Lưu Ly Quang” do đó cũng ám chỉ ánh sáng thanh tịnh và sáng suốt, chứ không phải chỉ về màu sắc của thân thể.
Ba Mươi Hai Tướng Tốt Của Các Vị Phật
Một điểm cơ bản mà tất cả các kinh điển Phật giáo đều nhất trí là các vị Phật đã chứng đắc Bồ đề đều sở hữu ba mươi hai tướng tốt và tám mươi vẻ đẹp. Những tướng tốt này được chi tiết miêu tả trong nhiều bộ kinh như Kinh Đại Bản Duyên, Kinh Đại Bộn, Kinh Tam Mươi Hai Tướng và nhiều kinh điển khác.
Theo Kinh Tam Mươi Hai Tướng, Đức Phật nói rõ: “Báºc Äại nhân mà thà nh tá»±u ba mÆ°Æ¡i hai tÆ°á»›ng thì chắc chắn có hai trÆ°á»ng hợp, chân thá»±c, không hÆ°Æ¡ dá»’i.” Trong số các tướng tốt đó, có một tướng đặc biệt liên quan đến màu sắc: “Thân của Äại nhân mà u hoà ng kim giá»’ng nhÆ° và ng ròng tÃa.”
Điều này có nghĩa là sắc thân của các vị Phật, bao gồm cả Đức Phật Dược Sư, phải có màu vàng kim như vàng rơi tía. Đây là một trong những tướng tốt cơ bản mà mọi vị Phật đều có, chứ không phải là màu xanh lam hoặc tím như một số hình tượng hiện đại thường mô tả.
Kinh Quan Vô Lượng Thọ Về Màu Sắc Ánh Hào Quang
Trong Kinh Quan Vô Lượng Thọ, Đức Phật dạy chi tiết về các hình tướng Phật với các màu sắc ánh sáng khác nhau. Kinh ghi: “Trong sắc lưu ly chiếu ánh sáng vàng, trong sắc pha lê chiếu ánh sáng đỏ, trong sắc mã nãi nào chiếu ánh sáng xanh cử, trong sắc xanh cử chiếu ánh sáng lục trân châu…”
Lưu ý rằng kinh điển nói về ánh sáng chiếu ra từ các loại ngọc khác nhau (lưu ly, pha lê, v.v.), chứ không phải là sắc thân của Phật mang màu xanh lam. Sắc thân của Phật vẫn giữ nguyên màu vàng kim trong suốt, nhưng từ thân thể đó toát ra các tia ánh sáng với màu sắc khác nhau tùy theo các loại quốc độ hoặc các hạng chúng sinh mà Phật cần cứu độ.
Sự Nhầm Lẫn Giữa Tượng Đồi Và Kinh Điển
Trong Phật giáo Mahayana, đặc biệt là trong các nước Đông Á, tồn tại nhiều truyền thuyết địa phương về các vị Phật và Bồ Tát. Những truyền thuyết này đôi khi tạo ra những hình tượng độc đáo phản ánh văn hóa địa phương, nhưng không phải lúc nào cũng hoàn toàn tuân theo mô tả chi tiết trong các kinh điển nguyên gốc.
Trường hợp Đức Phật Dược Sư mang màu xanh lam là một ví dụ điển hình. Có thể những hình tượng này được tạo ra để biểu thị sự khác biệt giữa Đức Phật Dược Sư và các vị Phật khác, hoặc để phản ánh một số truyền thuyết địa phương. Tuy nhiên, nếu xét theo kinh điển chính thống, sắc thân của Đức Phật Dược Sư phải là màu vàng kim, không phải xanh lam.
Hình tượng truyền thống của ba vị Phật Đông phương trong các chùa Phật giáo
Sự nhầm lẫn này cũng có thể xuất phát từ việc nhầm lẫn giữa các vị Phật khác nhau. Trong một số hệ thống Phật giáo, các vị Phật khác nhau được liên kết với các màu sắc khác nhau như một cách để phân biệt và dễ nhớ. Tuy nhiên, cần phải cẩn thận trong việc phân biệt giữa những ký hiệu phụ này và những mô tả chính thống trong kinh điển.
Tầm Quan Trọng Của Sắc Thân Trong Phật Pháp
Đối với những người tu tập Phật pháp, sắc thân hay hình ảnh của các vị Phật không phải là vấn đề có tầm quan trọng tối thượng. Điều quan trọng nhất là hiểu rõ giáo pháp và công đức mà các vị Phật mang lại, cũng như áp dụng những bài học từ giáo pháp vào cuộc sống hàng ngày.
Tuy vậy, từ góc độ truyền bá chánh pháp, việc duy trì độ chính xác của những hình ảnh và mô tả Phật tượng theo đúng kinh điển cũng có ý nghĩa nhất định. Điều này giúp cho những người mới tiếp cận Phật giáo có thể có được cái nhìn chính xác và sâu sắc nhất về các vị Phật, thay vì bị dẫn dắt bởi những hiểu lầm hay những hình tượng không tuân theo kinh điển.
Hơn nữa, trong thời đại công nghệ thông tin phát triển nhanh chóng như ngày nay, việc sửa chữa và làm rõ những sai sót trong truyền thông hình ảnh Phật pháp trở nên càng cần thiết hơn. Nó giúp truyền tải chánh pháp một cách trung thực nhất đến với mọi tầng lớp chúng sinh.
Kết Luận: Sắc Thân Vàng Kim Của Đức Phật Dương Sư
Dựa trên những bộ kinh chính yếu của Phật giáo Mahayana, có thể kết luận rằng sắc thân của Đức Phật Dược Sư phải là màu vàng kim rơi tía, giống như tất cả các vị Phật khác đã chứng đắc Bồ đề. Đây là một trong ba mươi hai tướng tốt cơ bản mà mọi vị Phật đều sở hữu.
Tên gọi “Lưu Ly Quang” của Ngài không phải chỉ về màu sắc vàng kim như ngọc lưu ly màu xanh lam hay tím, mà thay vào đó ám chỉ tính chất trong suốt, sáng suốt, tinh khiết của sắc thân và ánh hào quang toát ra từ đó. Lối phát nguyện của Đức Phật Dược Sư cũng rõ ràng chỉ rõ rằng Ngài mong muốn thân thể mình toát ra ánh sáng quang minh rực rỡ để cứu độ chúng sinh, chứ không mong muốn thân thể mình mang màu xanh lam.
Những hình tượng Phật Dược Sư màu xanh lam hay tím hiện nay có thể là kết quả của những truyền thuyết địa phương hoặc những sáng tạo nghệ thuật, nhưng chúng không hoàn toàn phù hợp với mô tả chính thống trong kinh điển Phật giáo. Để duy trì độ chính xác và tôn trọng chánh pháp, những người Phật tử và các tổ chức Phật giáo nên hướng tới việc mô tả Đức Phật Dược Sư theo đúng kinh điển, với sắc thân màu vàng kim tươi sáng như mô tả của các vị Phật trong Mahayana.
Qua việc làm rõ những sai lầm này, chúng ta không chỉ tôn trọng những bộ kinh điển quý báu, mà còn giúp cho cộng đồng Phật tử và những người quan tâm đến Phật giáo có được nền tảng hiểu biết vững chắc và chính xác về chánh pháp.
