Thầy ơi, con thấy thế gian này quá khổ, gia đình cũng chỉ là một ổ khổ đau, vẫn sự phù du phù phiêu. Ở lại thế gian này cũng chỉ rèn thêm sự kham nhịn mà thôi, cũng chẳng giúp ích gì được ai cả. Mỗi người có con đường riêng của họ, chẳng ai can thiệp được, ngoài trừ sự khổ đau cảnh tồn tình họ. Hằng ngày sự phù du của kiếp nhân sinh thì thâm với con suốt khiến con e sợ quá, Thầy ơi!
Đây là câu hỏi mà không ít Phật tử đặt ra khi nhìn thấy những đau khổ xoay quanh. Tuy nhiên, câu trả lời không nằm ở ngoại cảnh mà nằm ở chính tâm thức của chúng ta.
Khó Khăn Không Phải Từ Thế Gian Mà Từ Lòng
Thực ra không phải cuộc đời đáng sợ mà là lòng người đáng sợ. Đó chính là bánh chế của luân hồi sinh tử mà mỗi người tạo ra trong mỗi quan hệ chắc chít với nhau đã biến cuộc đời thành biển khổ. Kinh Pháp Cú dạy rằng: “Tâm là tiền đạo của tất cả các pháp, tâm là chủ, tâm tạo nên”. Những suy nghĩ tiêu cực, nhận thức sai lệch về cuộc sống sẽ tạo ra khổ đau không cần thiết.
Khi lòng người bị chi phối bởi những vọng tưởng, sự gắn bó quá mức, ham muốn vô tận thì mỗi tình huống đơn giản cũng trở thành phức tạp. Con cảnh thực tế không gì thay đổi, nhưng cách nhìn nhận của chúng ta lại biến mọi thứ thành khổ đau.
Ánh nắng hạnh phúc chiếu sáng trên khuôn mặt yên bình của người tu hành trong thiền
Thanh Tịnh Lòng, Thế Gian Sẽ Thanh Tịnh
Khi lòng người thanh tịnh thì cuộc đời vẫn là Niết-bàn thanh tịnh. Đây không phải là sự thay đổi thế giới bên ngoài mà là sự chuyển hóa nhận thức. Kinh Pháp Bảo dạy rằng: “Thanh tịnh hay bất thanh tịnh đều do từ tâm mà sinh”.
Những người hiểu được sự thật này sẽ không chìu trong vòng phù du. Họ nhận ra rằng sự khổ đau không bắt nguồn từ hoàn cảnh khách quan mà từ những sai lệch trong cách nhìn nhận. Khi tu tập để thanh tịnh tâm, người đó sẽ dần dần thấy được bản chất thực của mọi sự vật.
Lặng Lại Trân Trọng Với Lòng, Khổ Đau Sẽ Nhuộng Chỗ
Khi con lặng lại trân trọng với lòng mình thì khổ đau sẽ nhuộng chỗ cho trí tuệ và từ bi. Đây không phải là sự trốn chạy hay phủ nhận khổ đau mà là sự chuyển hóa khổ đau thành sức mạnh tu hành.
Trí tuệ ở đây là trí tuệ nhìn thấy được bản chất vô thường, vô ngã, khổ của mọi hiện tượng trong cuộc sống. Khi thấy rõ được điều này, con sẽ không còn bám víu vào những thứ vốn vô thường. Từ bi phát sinh tự nhiên từ sự hiểu biết rằng tất cả chúng sinh đều như nhau trong khổ đau, do đó đáng được yêu thương và giúp đỡ.
Thiền sư ngồi thiền định dưới cây Bồ Đề với biểu cảnh thanh bình
Thực Hành Sống Trân Trọng Từng Khoảnh Khắc
Để sống trân trọng với lòng, chúng ta cần thực hành chánh niệm từng khoảnh khắc. Không sống trong quá khứ đã mất, không lo lắng về tương lai chưa tới, mà sống trọn vẹn ở hiện tại.
Mỗi hơi thở, mỗi bước chân, mỗi lần ăn cơm đều là cơ hội để nhận ra vẻ đẹp của sự sống. Khi chúng ta biết trân trọng những điều bình dị nhất trong cuộc sống, lòng sẽ dần dần được thanh tịnh. Những khổ đau mà chúng ta cảm thấy là quá nặng nề, cũng chỉ là vì chúng ta chưa biết cách nhìn nhận đúng đắn.
Kinh Đại Bát Niết-bàn dạy rằng: “Chánh niệm là con đường duy nhất, si mê là con đường của sự chết. Chánh niệm không chết, si mê là cái chết”. Hãy thực hành chánh niệm để sống với đủ đầy và sáng tỏ.
Từ Bi Phát Sinh Từ Sự Hiểu Biết
Từ bi không phải là sự nhu nhược hay đớn ao ước, mà là sự hiểu biết sâu sắc về khổ đau của chúng sinh. Khi con hiểu rằng cha mẹ, anh chị em, người thân yêu cũng đang sống trong khổ đau giống như con, thì tự nhiên lòng từ bi sẽ phát sinh.
Từ bi này sẽ giúp con có sức mạnh để vượt qua những khó khăn, để giúp đỡ người khác mà không bao giờ cảm thấy mệt mỏi. Bởi vì con không còn chịu ảnh hưởng bởi những vọng tưởng về tự ngã, mà hành động với tâm lý vị tha.
Hai bàn tay ôm ấp nhau thể hiện lòng từ bi và chia sẻ khổ đau
Kết Duyên, Hiểu Biết Mâu Thuẫn Của Cuộc Sống
Cuộc đời chứa đựng những mâu thuẫn: có khổ cũng có vui, có mất cũng có được, có sinh cũng có tử. Những mâu thuẫn này không phải để chúng ta tuyệt vọng mà để chúng ta thức tỉnh.
Khi con hiểu được rằng đó là bản chất của cuộc sống trên thế gian, con sẽ không còn bôn ba tìm kiếm một cuộc đời toàn là hạnh phúc mà chỉ có khổ đau. Thay vào đó, con sẽ học cách chấp nhận, học cách thích nghi, học cách sống có ý thức với mọi tình huống.
Đừng sợ khổ đau, bởi vì khổ đau là giáo viên tốt nhất của chúng ta. Hãy sống trân trọng với lòng, lặng lại và lắng nghe tiếng nói của trí tuệ bên trong. Lúc ấy, lòng từ bi sẽ phát sinh tự nhiên, khổ đau sẽ nhuộng chỗ cho sáng tỏ, và cuộc đời sẽ trở thành hành trình tu hành đầy ý nghĩa.
Kinh Pháp Cú nhắc nhở chúng ta: “Tự mình là chúa của tự mình, tự mình là nơi nương tựa. Do vậy, hãy kham nhịn chính mình như một kỵ sĩ kham nhịn con ngựa tốt”. Hãy kham nhịn với chính mình, với những khó khăn của cuộc sống, và tin tưởng rằng thông qua tu hành, chúng ta sẽ tìm thấy con đường thoát khỏi khổ đau.
