Theo lời Phật dạy, chúng ta nên trái những thứ dục nhiễm và tránh những thứ có tính gợi cảm, làm cho tâm sinh ra ô nhiễm. Tuy nhiên, trong thực tế ở các tiệm cơm chay, người bán thường đặt tên những món ăn toàn chay thành các tên mang độc lập “cá kho tộp”, “gà xé phay”, “mì vịt tiềm”… Điều này đặt ra câu hỏi: tại sao phải có những cách gọi giả danh như vậy? Liệu rằng khi Phật tử ăn chay mà lòng vẫn có tưởng niệm đến đồ mặn, điều đó có mang lại tội lỗi hay không?
Hiểu Rõ Hai Loại Dục Nhiễm
Trước hết, cần làm sáng tỏ rằng trong Phật pháp, chúng ta có nên trái những thứ dục nhiễm, nhưng Phật giáo chia dục nhiễm thành hai loại: thiện nhiễm và ác nhiễm. Ác nhiễm là những thứ gây hại to lớn cho bản thân con người, chẳng hạn như rượu chè, cỏ bạc, hút xách xì kê hay ma túy. Những thứ này không những gây tác hại đến sức khỏe thân thể, mà còn làm tan vỡ hạnh phúc gia đình và tác động xấu đến xã hội.
Tuy nhiên, dục nhiễm thiện là những thứ có lợi cho bản thân, gia đình và xã hội. Đó chính là những hành động: ăn chay, niệm Phật, tụng kinh, lễ bái, hành thiện lợi tha… Những dục nhiễm thiện này là những thứ Phật tử cần phải phát huy và mạnh mẽ theo đuổi.
Người Phật tử ăn chay tại chùa, tâm niệm lễ bái trong giữa bữa cơm thanh tịnh
Thực Phẩm Chay và Tâm Ý Thực Sự
Viết theo tư tưởng của những người bán hàng, việc đặt tên giả danh cho các món ăn chay cũng là một “bí quyết thương mại” rất hay mà họ đã tìm ra. Bí quyết này nhằm “đánh động” được tính hiếu kỳ của con người. Bởi vì biết rõ đó là tiệm cơm chay, thì dù tên gọi hấp dẫn đến mấy đi nữa, thực chất của nó vẫn là đồ chay. Tên gọi này chỉ là một thủ thuật để kích thích sự hứng thú ẩm thực của khách hàng.
Tuy nhiên, điều quan trọng ở đây là hiểu được: nếu bản thân biết rõ mình đang ăn đồ chay, thì dù lòng có vọng tưởng đến vị đồ mặn đi chăng nữa, theo quan điểm Phật giáo, cũng không mang lại tội lỗi gì. Tại sao vậy? Bởi vì chúng ta vẫn không vi phạm giới luật ăn chay. Ý thức (cetana) là yếu tố chủ chót của hành động, nhưng ở đây, những người bước vào tiệm ăn chay, tâm họ đã phát khởi tâm thiện từ trước rồi. Nếu không, tại sao họ vào quán cơm chay?
Các món ăn chay tô màu sắc đẹp mắt tại tiệm, khơi gợi óc tưởng tượng của thực khách
Cách Trình Bày Hấp Dẫn là Công Năng Tích Cực
Chúng ta cần nhận thức rằng những người vào tiệm cơm chay có những lý do khác nhau. Có người ăn chay vì kiêng cự, có người vì thay đổi thú ăn uống, và cũng có người chỉ thích ăn chay. Những người không phải là Phật tử cũng có quyền lựa chọn ăn chay và có quyền tưởng tượng về hương vị khác mà không phải đón nhận tội lỗi gì.
Thực tế cho thấy: những người bước vào tiệm cơm chay đã trí ra khỏi một bữa ăn “có tiếng la giãy chết” của các sinh vật khác. Dù trực tiếp hay gián tiếp, họ đều tránh được sát hại. Với góc nhìn này, cách bày trí hấp dẫn các món chay không chỉ mang ý nghĩa thương mại, mà còn thể hiện sự thông minh trong việc khuyến khích con người ăn chay.
Các loại rau xanh tươi mới, nguyên liệu chính của ẩm thực chay tại các tiệm ăn
Tâm Niệm Chính – Yếu Tố Quyết Định
Thực tế rằng, mỗi ngày cả nhân loại đều đắm nhiễm thực phẩm chay như vậy. Nếu ai đó ăn chay mà tâm có tưởng niệm đến đồ mặn, điều này cũng không phải là đắm nhiễm tội lỗi. Tại sao? Bởi vì những người không ăn chay mà vẫn tưởng niệm đến đồ mặn hàng ngày, liệu họ có phải là kẻ vi phạm giới luật hay không?
Nên nhớ, Phật tử hiện tại đang tu theo nhân thứa kia mà! Hơn nữa, những người vào quán ăn chay, đâu phải tất cả đều là Phật tử. Có những người họ không phải là Phật tử, nhưng họ thích ăn chay. Như vậy, chắc chắn họ không bị cấm quyền tưởng niệm đến đồ mặn (mạng) hay không? Nếu chỉ có ý thức tưởng niệm thì đó chưa hẳn là thành tội.
Tuy rằng, ý thức là chủ động để sai khiến thân và miệng tạo nghiệp. Nhưng ở đây ta thấy, những người mỗi khi đã bước vào tiệm ăn chay, tất nhiên là lòng họ đã có phát khởi tâm thiện rồi. Nếu không, thì họ vào quán ăn chay để làm gì? Dù họ ăn vì lý do kiêng cự hay thay đổi thú khẩu vị cũng là điều tốt cả. Ở đó, họ cũng tránh được một bữa ăn trên sự đau khổ kêu la giãy chết của những loại sinh vật khác. Dù trực tiếp sát hại hay gián tiếp cũng thế.
Những thực khách ngồi tại tiệm cơm chay, tâm hoan lạc khi được thưởng thức ẩm thực an lành
Giả Hiệu Đồ Mặn – Công Cụ Khuyến Khích Ăn Chay
Tóm lại, theo quan điểm Phật giáo, việc đặt giả hiệu gọi thực phẩm đồ mặn cũng là một cách rất hay để kích thích cảm giác thưởng thức hảo ăn của con người. Những thực khách thường xuyên ăn chay qua những tên gọi giả hiệu đồ mặn, giả như có vọng tưởng đến đồ mặn đi chăng nữa, cũng là điều tốt đẹp không có gì là tội lỗi cả. Và người đặt ra tên gọi cũng không có tội lỗi gì.
Biết đâu nhờ sự gợi cảm đó mà Phật tử thích ăn chay. Khi ăn chay lâu ngày trở thành thói quen, từ đó Phật tử phát tâm ăn trường chay luôn. Như vậy, có phải nhờ tưởng niệm giả hiệu đồ mặn mà trở thành người ăn chay trường, thế thì, không phải là tốt lắm hay sao? Như vậy, có đắm nhiễm cũng là một điều rất tốt đẹp không có tội lỗi chi cả.
Hiểu được như thế, chúng ta cần nên cảm ơn những người bày ra tên gọi giả hiệu đồ mặn. Nhờ họ mà người ta phát tâm ăn chay nhiều hơn. Có thêm một người ăn chay, thì xã hội sẽ bớt đi một người sát hại sinh vật. Sát sanh hại vật còn không có, nói chi đến cả cảnh tương giết người. Đã thế, thì làm gì nhân loại còn sống trong cảnh pháp phòng lo sợ hiện tượng đao binh chiến tranh khủng bố xảy ra nữa?!
Tham khảo thêm:
- 5 cách lựa chọn thực phẩm chay – thực dưỡng an toàn
- Vấn đề thực phẩm chay giả mạn dưới một góc nhìn từ Phật giáo
- Những quan niệm sai lầm về thực phẩm chay
