Người học Phật đầu tiên cần biết chánh kiến là thấy biết chân chính, như thật về Bốn sự thật, Nhân quả, Duyên khởi… được lại được gọi là tà kiến. Phật pháp nói rõ hơn về những phương diện của chánh kiến, đặc biệt là thấy “có cha, có mẹ”, bởi vì đây là nền tảng đạo đức cơ bản của con người.
Theo kinh điển, Đức Phật từng nhấn mạnh: “Có một con đường khiến chúng sanh được thanh tịnh, xả bỏ ưu sầu, chấm dứt than khóc, dứt hết buồn khổ ảo nảo, chứng đắc nhân pháp. Đó là Thánh chính định, có tập, có trợ và cũng có cụ, bao gồm bảy chi.” Trong các chi này, chánh kiến đứng ngay hàng đầu. Nếu thấy rõ tà kiến là tà kiến thì đó gọi là chánh kiến. Nếu thấy rõ chánh kiến là chánh kiến thì đó cũng gọi là chánh kiến.
Tà kiến là quan điểm cho rằng không có bố thí, không có trai tử (cung dường), không có chủ thuyết (tế lậu), không có thiện, ác nghiệp, không có quả báo của thiện, ác nghiệp, không có đời này đời sau, không có cha, không có mẹ, không có bậc chân nhân ở trên đời đi đến thiện xứ, khéo ra khỏi cõi này, khéo hướng đến cõi kia, tự tri, tự giác. Những ai có quan điểm này lúc nào cũng chứng, thành tựu an trụ. Như vậy gọi là tà kiến.
Chánh kiến là thấy rằng có bố thí, có trai tử, có chủ thuyết, có thiện, ác nghiệp, có quả báo của thiện, ác nghiệp, có đời này đời sau, có cha có mẹ, có bậc chân nhân ở trên đời đi đến thiện xứ, khéo ra khỏi cõi này, khéo hướng đến cõi kia. Trong đời này hay đời sau tự tri, tự giác, tự tác chứng, thành tựu an trụ. Như vậy gọi là chánh kiến.
Hiếu Thảo – Nền Tảng Đạo Đức Cơ Bản
Hiếu thảo là một trong những nhân cách đạo đức cơ bản của con người. Người học Phật đầu tiên cần biết chánh kiến là thấy biết chân chính về mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Thực tế này không phải là điều đơn giản. Dù nhiều người biết rõ “có cha, có mẹ” là sự thật chắc chắn mười mười, kiểm chứng được mà không tin, nhưng trong khi chuyện sáng tạo vốn mông lung, mở mắt thì lại tin. Tà kiến chính là đây.
Cha mẹ nuôi dạy con em trong tình yêu thương vô điều kiện
Có người xem sự hiện hữu của mình chính là hậu quả đam mê dục lạc của cha và mẹ. Họ không thấy gì thiêng liêng ở đây và cũng chẳng cần phải thực hành bốn phần hay trách nhiệm gì với họ. Bây giờ cha mẹ có cũng như không, chứ hiếu trở nên thừa thải. Mỗi tội lỗi bất hiếu, xúc phạm mẹ cha đều bắt nguồn từ cái thấy sai lạc, tà kiến “không có cha, không có mẹ”.
Người con hiểu mong được báo đơn ân đức mẹ cha dù biết rằng chẳng bao giờ đủ. Vậy nên, những ai chủ trương vứt bát hương, bỏ thế tự, dập giỏ quay… là theo tà kiến chối bỏ cội nguồn, quay lưng với tổ tiên.
Chánh Kiến Về Cha Mẹ Và Nhân Quả
Thấy “có cha, có mẹ” không chỉ là nhìn nhận sự tồn tại của họ, mà còn hiểu được mối liên hệ nhân quả sâu xa. Đây là cơ sở để phát triển lòng hiếu thảo và trách nhiệm đạo đức. Khi hiểu rõ cha mẹ sinh ra ta, nuôi dạy ta lớn lên với vô vàn công lao, ta tự nhiên sinh ra lòng biết ơn và muốn báo đức.
Theo Phật pháp, báo ơn cha mẹ không chỉ dừng lại ở vật chất hay danh vọng, mà quan trọng hơn là giúp họ giải thoát khổ đau trong ba đời. Người con thực thụ sẽ cố gắng tu tập, tu hành, để một ngày có thể độ thoát cha mẹ khỏi vòng sinh tử luân hồi. Đó là lòng hiếu thảo đích thực theo giáo lý Phật pháp.
Giác Ngộ Lòng Hiếu Thảo Để Trở Thành Người Con Thực Thụ
Hãy tỉnh thức để sớm nhận ra những nhận thức, quan điểm “không có cha, không có mẹ” là tà kiến, là bất hiếu. Để quay về là làm người con hiếu thảo. Hiếu thảo là một trong những nhân cách đạo đức cơ bản của con người.
Ai cũng có lòng hiếu thảo, chỉ vì tà kiến che phủ, hiểu biết sai lạc mới thành ra vô ơn, bất hiếu. Vậy nên, để cho hoa hiếu hạnh tỏa ngát yêu thương thì cần thêm ánh sáng trí tuệ, phá bỏ tà kiến si mê, nhất là cái thấy sai lầm “không có cha mẹ”.
Khi nhìn rõ chánh kiến “có cha, có mẹ”, chúng ta không chỉ công nhân sự tồn tại của họ mà còn hiểu rõ hơn về bản chất nhân quả, về những gì chúng ta nhận được từ cha mẹ. Đó chính là bước khởi đầu để hiến hiến phục tu, để có thể một ngày bao được cha mẹ ra khỏi vòng khổ. Đó là lòng hiếu thảo chân thực, là chánh kiến được Đức Phật dạy.
Tham khảo kinh điển:
- Kinh Trung A-hàm, Phẩm Song, Kinh Thánh Đạo, số 189
- Phật dạy trong các kinh điển về Tứ nghĩa vụ của con cái đối với cha mẹ
