Hạnh phúc và khổ đau là hai trạng thái tâm linh mà mỗi người chúng ta đều trải nghiệm trong cuộc sống. Theo lời dạy của Đức Phật, khoa học sâu sắc nhất để vượt qua những trở ngại này là tu tập tâm từ. Tâm từ không chỉ là một hình thức tu pháp, mà còn là chìa khóa để mở rộng lòng nhân ái, xóa bỏ oán hận và mang lại sự bình an cho chính mình lẫn những người xung quanh.
Thực tập tâm từ có nghĩa là tu tập lòng từ bi, nuôi dưỡng tâm từ cho tất cả mọi người mà không phân biệt. Đây không phải là một điều kỳ lạ hay siêu nhiên, mà là một phương pháp tu tập thực tế, dựa trên nền tảng vững chắc của Phật pháp. Khi tu theo Phật cũng có tu cũng có vui, đời sống được chuyển hóa đi lên, niềm tin đối với Phật pháp cũng thêm vững chắc. Ngược lại, nếu học Phật mà ngày càng phiền não, càng chán chỏng, thì lâu ngày sẽ không muốn học Phật nữa. Vì vậy, việc tu tập tâm từ là nền tảng để giúp chúng ta không những hiểu được Phật pháp, mà còn có thể thực hành nó một cách vui vẻ và bền vững.
Tâm Từ: Liều Pháp Hóa Giải Oán Hận
Người tu tập tâm từ sẽ cởi mở những tâm oán hận, vì lòng từ bi thương ngưỡi đem niềm vui đến cho người thì không có oán hận, không hại nhau. Đây là một sự thay đổi căn bản trong cách chúng ta nhìn nhận cuộc sống và những người xung quanh. Tâm từ không phải là sự yếu đuối hay dễ bị tổn thương, mà là sức mạnh tâm linh giúp chúng ta vượt qua những tâm lý tiêu cực như ghen tị, giận dữ, kiêu ngạo.
Tâm từ bi đem lại bình an và hạnh phúc cho mỗi người
Chúng ta là đệ tử Phật cần tu tập tâm từ để đem niềm vui đến cho người, xóa bỏ khổ đau cho thế gian. Cuộc đời này đã quá khổ, chúng ta đừng làm khổ thêm mà phải biết chia sẻ những nỗi khổ cho nhau. Ở Hòa thượng Tôn sư có làm bài thơ Mộng trong đó có câu “Gá thần mộng, dạo cảnh mộng”, có nghĩa là gá tức là tạm mượn, chúng ta sống ở đây là mượn nhà trọ, thân này sống trọ năm ba năm, hoặc hai ba chục năm, hoặc tám chín chục năm, còn người khác hơn thì mượn trăm năm. Nhưng đâu có ai tin chắc là mình mượn trọ được trăm năm.
Đời trước chúng ta tạo phước sống lâu thì mượn được lâu, ngược lại không tạo phước sống lâu thì mượn ngắn hạn. Khi hết thời hạn cho mượn thì trả rồi đi. Có ai hết hạn rồi không chịu trả không? Hòa thượng giảng mỗi người trên đời đều mang bản ơn tử hình và không ai tránh khỏi.
Giải Phóng Oán Hận Qua Lòng Từ Bi
Hiện tại chưa tử khóng phải là không tử mà là tử trễ hoặc tử sớm tùy theo nghiệp mỗi người. Điểm Vương kêu tên ai thì người đó tử, không cho biết trước thời hạn. Trong đạo trường này không biết Điểm Vương kêu tử lúc nào, cũng có khi là ngày mai hoặc ngày kia kêu tử. Chúng ta đều là những người cùng chung số phận, mang bản ơn tử hình, cuối cùng rồi ai cũng bị xử tử.
Cho nên những người chưa bị tử phải biết cảm thông an ủi những người cùng chung số phận. Biết rõ là cuối cùng ai cũng lãnh bản ơn đó thì bỏ làm khổ nhau, bỏ ôm là lòng thù hận mà cùng nhau chia sẻ, an ủi lẫn nhau để chuẩn bị cho ngày lãnh ơn, đó là điều thiết yếu nhất. Người ta gọi là người có tâm trường tốt sẽ tỏa tốt ra chung quanh khiến mỗi người cảm nhận được.
Nếu tâm trường xấu tỏa ra thì mỗi người chung quanh cũng sẽ cảm nhận tâm trường xấu ấy. Thí dụ đi xe năm chục chỗ ngồi mà mình vui vẻ, hoạt bát thì trên xe không khí vui vẻ, nhẹ nhõm. Lại có một người nội sân thì không khí trở nên nặng nề làm ảnh hưởng chung quanh.
Tu Tập Lòng Từ: Bước Đầu Tuyên Truyền Chánh Pháp
Đúng theo tinh thần Phật dạy, tất cả chúng ta đều sống trong nhân duyên, có sự liên hệ với nhau, không thể tồn tại độc lập một mình. Cho nên, chúng ta phải sống sao cho có ý nghĩa tốt đẹp chung chí không nghĩ riêng cho mình.
Nếu mỗi người chỉ nghĩ đến mình không nghĩ đến người thì dễ là làm đau khổ cho người và mình. Đức Đạt Lai Đạt Ma nói: “Lý do chúng ta nên có lòng từ bi là vì mỗi người ai cũng muốn sống hạnh phúc và không thích khổ đau. Mỗi người sinh ra với những ước muốn giống nhau nên ai cũng có quyền bình đẳng để thành đạt các điều mong ước đó. Với tôi, so sánh tôi với vô số những người khác thì tôi thấy họ quan trọng hơn tôi nhiều, vì tôi chỉ có một trong khi những người khác thì số đông”.
Lòng từ bi mở rộng tâm hồn giúp chúng ta kết nối với mọi người
Người dạy sớ dư chúng ta phải có lòng từ bi với nhau vì chúng ta ai cũng muốn sống hạnh phúc, không ai thích khổ đau. Mình thích hạnh phúc, người khác cũng thích hạnh phúc, ai cũng có những ước muốn giống nhau là muốn hạnh phúc không muốn khổ đau nên ai cũng có quyền thành đạt những điều mong ước đó.
Giả sử mình so sánh mình với mỗi người thì mình thấy mình quan trọng hơn. Nhưng nếu chúng ta dùng cách như Ngài dạy so sánh mình với mỗi người, mình chỉ là một, còn mỗi người là số đông, số đông quan trọng hơn số ít. Vậy thì mỗi người phải quan trọng hơn mình, mình phải trân trọng mỗi người hơn mình.
Xóa Bỏ Phiền Não: Con Đường Đến Với Chánh Pháp
Mình không nghĩ về mình mà thường nghĩ về mỗi người nhiều hơn thì lòng từ bi phát khởi, nhớ vậy sẽ sống cởi mở, gần gũi nhau hơn, là làm giảm thiểu đau khổ hận thù trên thế gian. Một cuộc sống trân đầy lòng từ bi, sự thân thiện, thì thế gian này trở nên tươi đẹp, mắt mở hơn.
Gọi là người có tâm trường tốt sẽ tỏa tốt ra chung quanh khiến mỗi người cảm nhận được. Nếu tâm trường xấu tỏa ra thì mỗi người chung quanh cũng sẽ cảm nhận tâm trường xấu ấy.
Học Phật, nghe pháp để ứng dụng tu tập đúng theo lời Phật dạy, căn bản của đạo Phật là không theo phiền não. Đúng chánh pháp là đi ngược với phiền não, nếu sống theo phiền não tức là sống ngược với chánh pháp. Nếu người tu Phật mà mãi ôm phiền não thì chưa đúng tinh thần của người Phật tử.
Tu theo Phật là cũng tu cũng vui, đời sống được chuyển hóa đi lên, niềm tin đối với Phật pháp cũng thêm vững chắc; còn học Phật ngày càng phiền não, càng chán, thì lâu ngày không muốn học Phật nữa. Chúng ta phải hiểu kỹ rồi ứng dụng vào đời sống hằng ngày thì sẽ có những bước chuyển hóa lớn.
Tâm Từ: Chìa Khóa Giải Thoát Khổ Đau
Phật cứu khổ chúng sanh rất thực tế, không phải Phật ban cho mình cái này, cái kia, mà Ngài chỉ dạy là con đường an vui, đây là con đường đau khổ, để chúng ta biết đi đúng đường. Người nào muốn an vui thì đi con đường an vui này, muốn an vui mà đi con đường đau khổ rồi cầu Phật ban vui là không được.
Nếu chúng ta thực hành đúng theo lời Phật dạy thì bảo đảm hạnh phúc, chắc chắn cuộc đời mình sẽ vượn lên bỏ khổ. Hạ từng bước chân trên con đường đã được Phật chỉ dạy, tu tập tâm từ, nuôi dưỡng lòng nhân ái, chúng ta sẽ cảm nhận sự thay đổi trong chính mình và xung quanh. Tâm từ không phải là điều trừu tượng mà là một năng lực thực tế có thể phát triển qua luyện tập hằng ngày.
Học Phật, nghe pháp để ứng dụng tu tập đúng theo lời Phật dạy, căn bản của đạo Phật là không theo phiền não. Nếu sống theo phiền não tức là sống ngược với chánh pháp. Nếu người tu Phật mà mãi ôm phiền não thì chưa đúng tinh thần của người Phật tử. Tu theo Phật là cũng tu cũng vui, đời sống được chuyển hóa đi lên, niềm tin đối với Phật pháp cũng thêm vững chắc.
Chúng ta phải hiểu kỹ rồi ứng dụng vào đời sống hằng ngày thì sẽ có những bước chuyển hóa lớn. Khi tu tập tâm từ trở thành phần không thể tách rời của cuộc sống, chúng ta sẽ nhận ra rằng khổ đau và oán hận chỉ là kết quả của lòng tham, sân, si. Bằng cách phát triển tâm từ, chúng ta từng bước xóa bỏ những tâm lý tiêu cực này, từ đó mở ra một con đường mới – con đường dẫn tới giải thoát và bình an thực sự.
