Hầu hết chúng ta đến với Phật giáo với một niềm tin rằng đây là con đường dẫn tới an lạc tinh thần, nơi có thể tìm thấy sự yên tĩnh giữa những cuộc rối ren của đời sống. Nhưng liệu giáo lý cao đẹp của Phật pháp đã thực sự được đưa vào thực tế cuộc sống hàng ngày của chúng ta chưa?
Thiền sinh thực hành buông thư toàn thân tại khóa tu Phật giáo để lâm dụi cảm xúc
Với Phật giáo, phần lớn Phật tử của chúng ta mới chỉ thực tập tín ngưỡng, có tâm thành cung kính Tam Bảo, nhưng ít người sử dụng được tuệ giác Phật giáo để chuyển hóa tâm, thảo gỡ những khó khăn trong cuộc sống của mình. Cầu nguyện có thể mang lại sự an lạc tạm thời, giúp lâm dụi những khổ đau, lo lắng, nhưng muốn giải quyết vấn đề từ gốc rễ thì phải có tuệ giác. Tuệ giác phải do tu tập mới có được.
Hiện nay ở Tây phương, chúng tôi đang xứng xếp phong trào Phật học ứng dụng. Hạnh phúc là an lạc, khổ đau là thiếu an lạc. An lạc phải đến từ thân thể và tâm trí. Nếu thân thể chứa đựng quá nhiều sự căng thẳng, stress, mà thân không an thì tâm làm sao có thể an được?
Nhận Diện Những Cảm Xúc Trong Tâm
Tâm luôn chứa đựng những cảm giác, cảm xúc như giận hận, tuyệt vọng, bồn chồn. Nếu chúng ta không có phương pháp cụ thể để nhận diện và chuyển hóa những cảm xúc này, thì làm sao có thể xử lý được những bất an của tâm? Trong kinh Niệm Xứ hay kinh Quán Niệm Hơi Thở, Đức Thế Tôn đã dạy những phương pháp cụ thể để lâm dụi những căng thẳng trong thân, trong tâm. Qua đó, chúng ta học cách nhìn sâu để xem gốc rễ của những khổ đau phiền naõ đến từ đâu, từ đó mới bắt đầu chuyển hóa được những tâm hành. Đó là phương pháp khoa học.
Số đông người Tây phương theo chúng tôi học hỏi, thực tập nhiều, vì chúng tôi không hiến tặng cho họ Phật giáo của đức tin mà hiến tặng cho họ Phật giáo của sự thực tập kinh nghiệm. Những khóa tu từ chức ở New York, Los Angeles, Boston, Berlin, London, thường có trên 1.000 người tới tu liền 6, 7 ngày. Trong những ngày đó, họ thực tập những phương pháp cụ thể, trước hết lấy ra những căng thẳng trong thân bằng cách tập buông thư, lấy ra những căng thẳng trong tâm bằng cách tập nhận diện và ôm ấp những đau buồn, lo lắng, sợ hãi của mình.
Pháp tử học cách ôm ấp những cảm xúc tiêu cực thông qua quán niệm lâm dụi
Nhìn sâu vào những cảm xúc này để có thể nhận diện những bản chất tâm hành đó. Rồi nhìn vào người thân của chúng ta để thấy trong họ có căng thẳng trong thân, tâm, để phát khởi lòng thương, chấp nhận họ. Lúc đó, chúng ta có thể bỏ được thái độ trách móc, vì có sự lâm dụi trong thân và tâm. Họ học thêm được phương pháp ái ngữ và lâng nghe, hiểu được khó khăn và bức xúc, mơ ước, khổ đau của người kia. Từ đó, chấp nhận để giúp đỡ họ. Không nói những lời chua chát, buộc tội, lên án, thì có thể giúp người kia hiểu được, thấy được những nhận thức sai lầm của họ để thay đổi.
Phương Pháp Ái Ngữ Và Lâng Nghe Trong Giáo Lý Phật Giáo
Đó là những phương pháp cụ thể, chỉ cần tu trong 6, 7 ngày là đã có thể đạt được những tiến bộ rất lớn rồi. Không khóa tu nào mà không có phép lạ xảy ra, vợ chồng hòa giải, cha con làm hòa là chuyện rất thường. Có điều lạ lùng, nếu 2 người cùng tới khóa tu thì sự chuyển hóa dễ dàng là đúng, nhưng có trường hợp chỉ 1 người đến khóa tu, chuyển hóa và có khả năng nói được lời ấm dịu và lâng nghe được khó khăn của người đối thoại.
Đến ngày thứ 6, chúng tôi cho phép dùng điện thoại di động để thực tập lâng nghe và ái ngữ. Có nhiều người đã báo cáo rằng chỉ dùng điện thoại di động đã có thể hòa giải với người kia ở nhà (bố, mẹ, anh chị em, vợ chồng, con). Khi nghe những báo cáo như thế, chúng tôi rất hạnh phúc, vì biết rằng mình đã giúp được nhiều người tiếp cận được tuệ giác Phật giáo để chuyển hóa tâm.
Ứng Dụng Tuệ Giác Vào Cuộc Sống Hàng Ngày
Tuệ giác Phật giáo không phải chỉ tồn tại trong kinh điển hay lời pháp thoại của các vị sư trụ trì. Nó là một công cụ sống động, có thể được áp dụng vào từng mối quan hệ, từng tình huống khó khăn trong đời sống thường ngày của chúng ta. Khi chúng ta học được cách buông thư căng thẳng trong thân, khi chúng ta biết cách nhận diện và ôm ấp những cảm xúc khó chịu, khi chúng ta phát triển khả năng lâng nghe và ái ngữ, chúng ta đang dần chuyển hóa những bất an, khổ đau thành những cơ hội để hiểu biết sâu hơn về chính mình và những người xung quanh.
Phật giáo dạy rằng tuệ giác là ánh sáng. Những người thực tập Phật giáo không phải để tìm cách tránh tránh những khó khăn trong cuộc sống, mà là để có những công cụ, những phương pháp cụ thể để đối diện, chuyển hóa và vượt qua những khó khăn đó. Đó là hạnh phúc đích thực – không phải là sự vắng mặt của khổ đau, mà là sự hiện diện của tuệ giác, lòng từ bi, và khả năng chuyển hóa.
Khi Phật tử Việt Nam học được những phương pháp này, không chỉ cuộc sống cá nhân được cải thiện, mà còn gia đình, cộng đồng xung quanh cũng được lợi lạc. Đó là cách mà Phật giáo thực sự trở thành một tôn giáo ứng dụng, không phải chỉ lý thuyết mà là thực hành, không phải chỉ cung kính mà là sống thực.
Kết Luận
Tuệ giác của Phật giáo là một kho tàng vô giá mà chúng ta có thể khai thác để chuyển hóa tâm, thảo gỡ những khó khăn trong cuộc sống. Không cần phải chờ đợi hay hy vọng vào các thần linh, mà chúng ta có thể tự mình tu tập, phát triển tuệ giác, rồi nhận lấy những thành quả từ sự thực hành của mình. Phật giáo là một giáo lý khoa học, thực tế, có phương pháp cụ thể. Khi chúng ta sử dụng tuệ giác để buông thư căng thẳng, nhận diện cảm xúc, phát triển ái ngữ và lâng nghe, chúng ta đang thực sự thực hành Phật pháp và chuyển hóa tâm. Hạnh phúc không phải ở nơi xa xôi, mà nằm ngay trong sự thực tập, trong sự buông xả, trong tình yêu thương và sự hiểu biết sâu sắc mà tuệ giác Phật giáo mang lại.
Tài Liệu Tham Khảo Kinh Điển
- Kinh Niệm Xứ (Satipatthana Sutta) – Giáo lý cơ bản về bốn nền tảng của tỉnh thức
- Kinh Quán Niệm Hơi Thở (Anapanasati Sutta) – Phương pháp tu tập qua nhận diện và chuyển hóa
- Giáo lý của Thiền sư Thích Nhất Hạnh về ái ngữ và lâng nghe trong mối quan hệ
