Trong tầm nhìn của một người tu học Phật giáo, có những gương hạnh độc đáo mà sự có mặt của họ trong đời sống cộng đồng không chỉ là tình thương mà còn là minh chứng sống động của pháp Phật. Ni Sư Tâm Niệm từ chùa Bửu Trì, Cần Thơ, chính là một trong những pháp sư đã để lại dấu ấn sâu sắc trong con đường tu học và phúc sinh xã hội.
Lần đầu tiên gặp Ni Sư cách đây vài năm khi tôi được giới thiệu để tham dự các buổi giảng pháp tại chùa Bửu Trì, tôi đã cảm nhận được sự giản dị nhưng vô cùng sâu sắc trong từng hành động, từng lời nói của người cô. Ni Sư là người tốt nghiệp Khóa I, Trường Cao Cấp Phật Học Việt Nam, TP.HCM – một danh hiệu hiếm hoi đối với các ni sư trong thế hệ đó.
Bao Quát Công Năng, Bền Bỉ Suốt Bốn Mươi Năm Trì Giới
Qua những lần tiếp xúc và tìm hiểu thông qua các bạn pháp lữ thân cận, tôi nhận thấy Ni Sư không phải là người tu học tự túc trong chốn thiền viện. Dáng dấu công việc của người rất đa dạng: từ may áo phục vụ các tổn sư, khai thác và chế biến thuốc nam cây cổ truyền, cho đến quản lý các công việc hành chính của chùa. Đặc biệt, Ni Sư rất quan tâm đến việc giáo dưỡng và cứu mang những người khác, dù là để học trường hay học phật pháp.
Ni Sư đã tận tâm giúp đỡ nhiều sinh viên nghèo từ các tỉnh vùng về Cần Thơ ôn luyện thi đại học, thậm chí cấp cứu viễn và tiếp nhận những em học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại chùa. Những em nhỏ mồ côi được Ni Sư nhận nuôi dạy dỗ như con em ruột thân của mình. Hàng ngày, tay Ni Sư bề bộn trong các công việc hành động thiết thực: rót nước, sắc thuốc cho các cụ già, không ngần ngại những lao động hạ tiện. Ngoài ra, Ni Sư còn thường xuyên hỗ trợ những hộ gia đình nghèo xung quanh, thậm chí chi trả cho những người xích lô hoặc những chuyên chở vật dụng cần thiết đến tận nhà người khó khăn.
Trái Tim Từ Bi Rộng Mở Cho Những Trẻ Em Mồ Côi
Biết Ni Sư có tâm từ rất lớn nên nhiều cha mẹ có hoàn cảnh bất đắc dĩ không nuôi con được đã gửi gắm con em trước cửa chùa Bửu Trì. Trái tim yêu thương của Ni Sư đều bảo bọc, chỉ che cho tất cả như bà mẹ dang rộng cánh chặt chiu, che chỏ cho những đứa con. Hiện nay, hơn 70 em mồ côi đang được nuôi dạy tại chùa. Nhiều lúc tôi ngồi giảng pháp, nhìn những em bé với ánh mắt long lanh ngây thơ nghe giảng, tôi thường cảm thương các em. Trong cái rủi có cái may, trong bất hạnh có niềm an ủi. Các em mồ côi tuy sớm mất bà mẹ ruột, nhưng lại được Ni Sư – một vị bà mẹ Phật giáo – chăm sóc ngày đêm, nương tựa vào ánh tự quang từ bi, điều đó chứng tỏ các em có duyên phước.
Ni Sư Tâm Niệm chăm sóc trẻ em mồ côi tại chùa Bửu Trì, Cần Thơ
Gương Sáng Của Định Lực Và Sự Kiên Trì Trong Phục Vụ
Bất kỳ công việc nào cũng không lúc nào dễ dàng, suôn sẻ. Ni Sư đã trải qua nhiều truân chuyên, vất vả nhưng với sự kiên trì của bản thân đã khiến ni chúng, phật tử mọi lứa tuổi mọi dạ bám trụ cùng với Ni Sư. Đặc biệt là giai đoạn chùa bị giải tán cũng như các giai đoạn phục hồi trùng tu, biết bao nhiêu nhọc nhằn, vất vả Ni Sư phải đương đầu với tất cả. Rồi cách đây 2 năm, có việc có người đến bắt cóc trẻ em mồ côi tại chùa Bửu Trì, tôi cảm thấy Ni Sư lo âu nhưng không hề nửa nửa nước nửa tình. Tâm nguyện thì vô hạn nhưng điều kiện tài chính luôn có giới hạn. Làm sao Ni Sư có thể phát triển chùa Bửu Trì đầy đủ tiêu chuẩn như một cơ sở thực thụ nuôi trẻ mồ côi? Nhưng biết làm sao đây nếu những cha mẹ bất hạnh đặt niềm tin gửi gắm vào Ni Sư, “chỉ nói gửi và ngó” – đã gửi khúc ruột đoạn trường của họ trước cửa chùa?
Sau khi trẻ bị bắt cóc được tìm thấy trở lại, Ni Sư vui mừng lắm. Rồi mọi việc ấm thầm trở lại, vì ở đời có lý mà cũng phải có tình như câu nói: “Trời không phụ lòng người tốt” (hay “Trời không phụ lòng nhân lành”).
Vai Trò Của Ni Sư Trong Giáo Hội Phật Giáo Tỉnh Cần Thơ
Bánh rộn với rất nhiều việc tại chùa: giáo dưỡng đệ tử, đề chúng, trẻ em, người già, người nghèo, phát tử, cũng như những vai trò quan trọng trong các tổ chức của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam tỉnh Cần Thơ. Ni Sư gióp phần vào các vị trí như: Chính Thư Ký Văn phòng Ban Trị sự, giáo thọ sư trường cơ bản Phật học, ủy viên Ban Chấp hành Hội Chữ Thập Đỏ, đại biểu Hội Đồng Nhân dân các khóa… Những điểm này chỉ cần nhìn qua là đủ thấy tài đức kiêm ưu của Ni Sư, toàn vẹn từ việc lớn đến việc nhỏ, từ trong ra ngoài. Ni Sư tiếp xúc đủ hàng ngàn người, nhu cầu gì thì có Ni Sư, khó khăn gì thì có Ni Sư…
Ni Sư Tâm Niệm trong các hoạt động giáo dưỡng đệ tử tại chùa
Tâm Niệm – Hóa Thân Của Lòng Từ Bi Của Quan Thế Âm
Ni Sư có đạo hiệu là Tâm Niệm rất phù hợp với cung cách và đạo hạnh của Ni Sư. Đó là tâm niệm của Quán Thế Âm Bồ Tát “ngàn xương có cầu, ngàn xương hiện” từ bi cứu khổ ban vui cho đời, là tâm niệm “phúng sự chúng sanh tức là tội thường cùng đường chỉ Phật”, là tâm niệm tiếp dẫn hậu lai bảo Phật Tổ chi ân độc, là tâm niệm đem miếng cơm cho người đói, áo cho người rách, sách vở cho người học, đem tình thương đến với người bất hạnh, mang hoa thơm trái ngọt cho đời, sống trên vận, ý nghĩa nhất trong một kiếp nhân sinh, là làm tốt đạo, đẹp đời.
Dù tu tập tích lũy rất nhiều công đức nhưng như hình Mục Kiên Liên thần thông đệ nhất mà còn bị ngoài đạo đánh đến chết… Nghiệp thì ai cũng còn đeo mang. Sự cố của Ni Sư bị điện giật rồi viêm tủi có thể là do trả nghiệp tiền kiếp hoặc có thể là do hiện tại Ni Sư tiết kiệm chi tiêu ưu tiên cho việc mua mì và sửa cho các em mồ côi mà chưa kịp sửa hệ thống điện nên xảy ra điều bất trắc như vậy. Nhưng có một điều đáng trân quý ở đây: Ni Sư khi sinh tiền từng phút, từng giây, từng miếng ăn, giấc ngủ lo cho đại chúng, và giờ đây lại ra đi trong lúc đang giảng mùng cho các em mồ côi ngủ, trong lúc đang yêu thương và chăm sóc cho người khác.
Luật Vô Thường – Sự Nhắc Nhở Về Cơ Duyên Nhân Quả
Luật vô thường thật oai ơi ám nghiệt ngã chi phối nơi sinh mạng của Ni Sư. Đó là một tổn thất lớn lao không gì bù đắp được. Giáo hội mất đi một cánh tay, một hàng lãnh đạo nhiều khả năng kinh nghiệm. Hàng đệ tử mất đi một bậc thầy mô phạm khả kính dậy dìu, bao nhiêu trẻ mồ côi mất đi bà tay vệ vương chăm sóc, người neo đơn mất đi nơi nương tựa. Trước kia đạo trường Bửu Trì sum suất đạo vì biết bao nhiêu, bây giờ thì không khí tang tóc ảm đạm đang bao phủ. Hàng ngàn người sụt sùi ngấn lệ ngấn dãi để tiễn đưa người thân thương nhất, đại ân nhân vào cõi tửu diệt.
Rồi đây, không biết hàng đệ tử có đủ trường thành và khả năng để tiếp tục hành nguyện và công việc của Ni Sư? Cho dù Ni Sư đầu muốn nhưng duyên trần đã mãn, thời không còn đợi vậy.
Để Lại Ảnh Hưởng Tinh Thần Bền Vững
Tôi cảm phục Ni Sư nơi tâm gương vô ngã vị tha, nói ít làm nhiều, dấn thân phụng sự suốt hơn ba mươi năm không một mối. Người đã ra đi nhưng người còn ở lại, hoa đâm tuy rụng vẫn còn hương hay như câu Nguyễn Du nói: “Thác là thế phách, còn là tinh anh” hay như tường quốc đời Tống để lại di huấn “Nhân sinh tự cổ thủy vô tử – Lưu thế đan tâm chiếu hận thanh” (Người tự xưa ai chẳng chết – Lưu lại lòng son với cuộc đời).
Với 60 năm trụ thế, 35 năm lập chọn thiện môn, những lời khai thị ân cần, những an ủi vệ vương, ánh mắt thân thương, cử chỉ tự hòa, chân dung, đạo hạnh, ký niệm ân tình vẫn còn sống mãi nơi đây với những người ở lại. Khi sống, người đã nhắc nhở cho chúng ta sống tinh cần, hiển dạng, lý tưởng Bồ Tát hành động vào đời đầy ý nghĩa. Khi ra đi Ni Sư cảnh giác về vô thường luôn đập đến chúng ta bất cứ lúc nào để không chủ quan, ý lại, buông lung, giải đãi, hỏ hằn dây dưa, như lời Phật dạy: “Đời người trong hải thước”.
Chân Dung Sáng Ngời Trong Tâm Niệm Của Chúng Ta
Chân dung của người thật lung linh sống động, tại nơi này, không gian lặng đặm, thời gian ngưng trôi, khoảng cách âm dương như xưa bỏ, Ni Sư mỉm cười như đang cảm thông được lòng tôi. Tôi an tâm rồi. Đến Cần Thơ lần này, tôi không cần ban thêm bài pháp nào cho đạo trường Bửu Trì bởi vì còn có bài pháp nào cao quý hơn là chân dung và những bài học mà người để lại đang thấm nhuần sâu sắc trong tâm khảm từng người hiện diện tại đây, và có cơ duyên một lần trong đời hội kiến người:
Thời khép lại bước lữ hành không mối
Vì cơ duyên đây có mãi cùng người?
Dù đã khuất nhưng tâm gương sáng chói
Vẫn chiếu soi cho cuộc sống thêm tươi.
Thời từ nay đâu có còn gặp mặt
Đâu hân huyên những câu chuyện tâm tình
Nhưng ý tưởng và bao điều tâm đắc
Vẫn ngân vang trong kiếp sống nhân sinh.
Thời khép lại mắt thương nhìn bao trẻ
Đôi bàn tay luôn từ ái dặt dìu
Nhưng tình thương từ trái tim người Mẹ
Khiến bao người an ủi biết bao nhiêu.
Thời từ đây ai là người tiếp đó
Ai đảm đang phật sự tại Bửu Trì?
Vẫn thấm đượm những lời người khai ngộ
Đến hậu lai được soi sáng bước đi.
Nguyện Vọng Tiếp Nối Công Việc Phục Vụ Cộng Đồng
Đời giả tạm thời bấn lòng vương lẫy, có sum vầy thì có lúc chia xa. Nơi Phật quốc, xin một lần yên nghỉ, nơi Bửu Trì thơm ngát một đóa hoa tươi.
Nam mô Bửu Trì Đương Thương, Tự Lâm Tế Gia Phụ Tổ Thập Tam Tháy, thương Hải Hạ Thông, tự Tâm Niệm Ni Sư Giác Linh thủy tự chúng giám.
Chùa Bửu Trì, Cần Thơ, mùa Vu Lan
**Hôm nay chúng ta lại nhớ lại những hình ảnh ấy, những bài học quý báu mà Ni Sư để lại không phải để nuối tiếc hay buồn bã, mà để nhận thức rõ ràng giá trị của mỗi khoảnh khắc, mỗi hành động phục vụ người khác. Như lời Phật dạy, hãy sống ngày hôm nay như ngày cuối cùng trong cuộc đời, hãy cách sống như một Thiền Sư khai thị:
Thức dậy miệng mỉm cười
Hai bên giờ tinh khoái
Xin nguyện sống trên vận
Mắt thương nhìn cuộc đời.**
Kết Luận: Tinh Thần Từ Bi Bất Diệt Qua Nhiều Kiếp Sinh
Một đời người quả thật là một vì sao, một sự thị hiện trên vạn nhiều vai trò, là một hình ảnh sống động của đạo Phật đi vào đời, và hình giả Phật giáo cần “mang đến cho đời nhiều nội dung Phật chất”. Chân dung của Ni Sư Tâm Niệm với 35 năm tu học và phụng sự, như một đóa hoa sen nở trên bùn ô nhiễm, rạng ngời hương thơm, phát huy ánh sáng trong không gian lặng nghe giữa núi rừng Cần Thơ.
Những em trẻ mồ côi ngày hôm nay được nuôi dạy, những người bất hạnh được chăm sóc, những sinh viên được hỗ trợ – tất cả đều là tiếp nối công vụ của Ni Sư. Nếu giáo hội Phật giáo có thể phát triển vững chắc hơn, nếu cộng đồng Phật tử có thêm động lực tu học và phục vụ, nếu những tâm niệm từ bi vẫn luôn rạng ngời – đó chính là công đức tròn đầy của những vị như Ni Sư Tâm Niệm.
Xin nguyện cầu Quán Thế Âm Bồ Tát hộ trợ, xin nguyện Phật Giáo Việt Nam sáng soi, xin nguyện những chân dung phát huy lòng từ bi tiếp nối công việc vì cộng đồng, vì chánh pháp, vì mục tiêu giải thoát khỏi khổ đau của tất cả chúng sanh.
Nam mô Bửu Trì Đương Thương – Phật pháp sáng lên trên đường tu học của mỗi chúng ta.
